มัดหมี่
โดย : นางพิกุน โยมา วันที่ : 2017-07-24-11:45:14ที่อยู่ : 24 หมู่15 ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เคยได้เห็นคุณแม่คุณยายมัดหมี่มาตั้งแต่เด็ก จึงขอลองและหัดมัดหมี่จนเป็น และพอมัดบ่อยขึ้นก็สามารถมัดได้หลากหลายและแกะลายต่างๆ ได้ จนคนอื่นเห็นว่าฝีมือการมัดหมี่ จึงมาว่าจ้างให้มัดหมี่ให้ ก็เริ่มรับจ้างและมัดของตัวเองด้วย อีกทั้ง ก็มักจะมองหาหรือคิดค้าลายที่แตกต่างไปเรื่อย และปัจจุบันนี้ก็ยึดการมัดหมีเป็นอาชีพรอง รองจากการทำนาทำไร่
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อเป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้เพิ่มให้กับครอบครัว และเพือสืบทอดภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ไหม เชือกฟาง สีย้อม
อุปกรณ์ ->
กี่ ด้าย กง อัก หลักหมี่
กระบวนการ/ขั้นตอน->
- ค้นหมี่ แต่ก็ค้นต้องฆ่าฝ้ายหรือไหมก่อน คล้องฝ้ายหรือไหมใส่กงแล้วถ่ายเส้นไปพันรอบอัก ตั้งอักถ่ายเส้นพันรอบหลักหมี่ โดยนำเส้นไหมหรือฝ้ายพันรอบหลักหมี่ ๑ คู่ นับจำนวนเส้นให้สัมพันธ์กับลายหมี่ที่จะมัด จากนั้นจึงทำการมัดหมี่กลุ่มเส้นฝ้ายหรือไหมในหลักหมี่
- การมัดหมี่ ๑) มัดกลุ่มฝ้ายหรือไหมแต่ละลูกหมี่ด้วยเชือกฟาง จนครับหลักหมี่ ทำเป็นเชิงฝ้า ๒) การเริ่มต้นลายมัดหมี่ อาจมัดจากด้านบนไล่เรียงลงข้างล่าง หรือมัดข้างล่างก่อนจึงไล่ขึ้นบน จึงขยายออกไปเต็มหลักหมี่ ๓) เริ่มมัดปลายเชือกด้านหนึ่งกับลูกหมี่ก่อน จึงพันอีกปลายหนึ่งซ้อนทับกันให้แน่น เพื่อไม่ให้สีย้อมซึมเข้าข้อหมี่ เมื่อพันทับกันไปจนได้ความยาวตามลายหมี่แล้วมัดปลายเชือกกับลูกหมี่ให้แน่นเช่นกัน ให้เหลือปลายเชือกไว้เวลาแก้จะทำได้ง่าย ๔) เอาเชือกเส้นหนึ่งสอดเข้าไปในช่องหลักหมี่ข้างใดข้างหนึ่ง ผูกกลุ่มฝ้าย/ไหม ไว้เป็นวงไม่ให้หมี่ที่มัดลวดลายแล้วหลุดออกจากกัน และใช้เป็นหูหิ้วสำหรับจับเวลาย้อม ถอดฝ้าย/ไหม ออกจากหลักหมี่ แล้วนำไปย้อมสี แล้วก็นำมาแก้ปอมัดหมี่ และสุดท้ายปั่นใส่หลอด เพื่อเตรียมไว้สำหรับการทอ
ข้อพึงระวัง ->
ควรพันอีกปลายหนึ่งซ้อนทับกันให้แน่น เพื่อไม่ให้สีย้อมซึมเข้าข้อหมี่