ทอเสื่อกก
โดย : นางจำปี คำพันธ์ วันที่ : 2017-05-26-23:01:12ที่อยู่ : 44 บ้านศรีอรุณ หมู่ที่ 3 ตำบลหนองแวง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ตั้งแต่เด็กๆ แม่ทอเสื่อเพื่อใช้ในครัวเรือนและฝากญาติพี่น้อง และแม่สอนให้ทำมาตั้งแต่เด็กจนถึงปัจจุบัน ต่อมาจึงมีความคิดที่จะทอเพื่อจำหน่ายให้กับคนที่ต้องการซื้อไปเป็นของฝากของต้อน จึงเริ่มปลูกต้นกกรอบๆ บ้านและตามทุ่งนากเพื่อใช้เป็นวัสดุในการทอเสื่อเป็นต้นมา
วัตถุประสงค์ ->
- เพื่อลดรายจ่าย - เพื่อเพิ่มรายได้ - เพื่อรักษาสุขภาพของผู้บริโภค - เพื่อทำเป็นอาชีพเสริม
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
เส้นกก
อุปกรณ์ ->
1.กรรไกร 2. กกหรือไหล 3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น 4. ฟืมทอเสื่อ 1 เมตร
5.ฮงทอเสื่อ กว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร 6. กระสวย/ไม้สอดกก 7. สียอมกก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
วิธีการยอมสีกก
1.ต้มน้ำให้ร้อนและผสมสีลงไป 2.นำต้นกกที่เตรียมเอามาลงต้มให้สีเข้ากับเนื้อกก
3.เอาขึ้นมาตากให้แห้ง 4.ตากให้แห้ง (สามารถเอามาทอได้)
ขั้นตอนการทำ 1. นำกกหรือไหลมากรีดออกเป็นเส้นไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์
2. เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการ โดยสีที่ย้อมเป็นสีเคมีอย่างดี ส่วนมากจะย้อม สีน้ำตาลและสีขาว สีแดง สีน้ำเงิน
3. นำเชือกไนลอนหรือเชือกเอ็นขึงที่ฮงทอเสื่อให้เป็นเส้นตามฮงและฟืม
4. นำกกหรือไหลสอดเข้ากับไม้สอดเพื่อที่จะสอดเข้ากับฮงทอเสื่อ
5. เมื่อสอดกกหรือไหลเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกหรือไหลแน่นติดกัน เป็นลายต่าง ๆ
6. ลายที่ทอเป็นประจำและเป็นที่นิยมคือ ลายมัดหมี่ ลายธรรมดา ลายกระจับ
7. จากนั้นก็นำเสื่อกกที่ทอแล้วมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น หมอน อาสนะ หนอนทอฟฟี่ (หมอนข้าง) เสื่อพับ ที่รองแก้ว หมอนสามเหลี่ยม ฯลฯ
วิธีการทอสื่อ เลือกขนาดของฟืมได้ตามต้องการ นำฟืมไปตั้งในฮงที่จะทอแล้วตั้งให้ได้ระดับ ระยะห่างจากเหล็กตีนเสื่อประมาณ 2 ฟุต นำเชือกไนลอนมาขึงจากริมฟืมซี่แรก จะเริ่มจากด้านซ้าย/ขวาก่อนก็ได้แล้วแต่ถนัด การขึงเชือกใช้คน 2 คน คนหนึ่งนั่งอยู่ที่หัวเสื่อคอยมัดเชือกที่ขึงให้ตึงและแน่น อีกคนนั่งอยู่ตีนเสื่อคอยสอดเชือกเข้ากับเหล็กตีนเสื่อ ใช้เชือกสอดเข้าไปในรูฟืมที่เจาะไว้ เป็นสองแถว แล้วดึงปลายเชือกไปเกาะติดกับตะปูที่เราตอกงอไว้ติดกับไม้อีกท่อนหนึ่ง แล้วยึดกันให้แน่น เชือกดึงให้ยาวตามความยาวของเสื่อ พรมน้ำใส่กกที่จะนำมาทอให้ชุ่มเพื่อให้เส้นกกนุ่ม
ข้อพึงระวัง ->
เวลาย้อมสีต้องควบคุมไฟไม่ให้ร้อนเกินไป เพราะจะทำให้เส้นด้ายไม่เรียบ เวลาย้อมต้องละลายสีย้อมฝ้ายให้เข้ากันก่อนแล้วจึงเอาด้ายที่ชุบน้ำไว้เปียกหมาดๆ ลงไปย้อมในหม้อที่เดือดประมาณ 30 นาที แล้วเอาขึ้นมาล้างน้ำให้สะอาด บิดพอหมาดๆ แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง