ความรู้สัมมาชีพชุมชน

การทอเสื่อกก

โดย : น.ส.วรรณี เพชรกอง วันที่ : 2017-05-23-01:11:53

ที่อยู่ : 73 บ้านหัวช้าง หมู่ที่ 4 ตำบลกุดรัง

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

จากการฝึกทอเสื่อกกกับเพื่อนบ้าน และเริ่มปรับรูปแบบที่ตนชอบไปเรื่อยๆ เริ่มแรกลวดลายต่างๆ ก็เป็นลวดลายจากการเอาเส้นกกย้อมสีเคมี ต่อมาคิดว่าเสื่อที่เรานำมาใช้นั้นไม่ควรใช้สารเคมีในการย้อม เพราะมันอาจจะซึมเข้าสู่ร่างกายเรา ส่งผลต่อสุขภาพเราได้ จึงเริ่มทอแบบไม่มีลวดลายใด เพื่อจะได้ไม่ต้องย้อมสี และก็ปรับมาใช้การเพิ่มลวดลายด้วยเชือกที่ใช้ทอ จนเกิดเป็นลวดลายสวยงาม และมีคนมาถามซื้อถึงที่เพราะเห็นว่าเสื่อกกเราไม่ได้ปนเปื้อนสารเคมี พอทำให้เกิดรายได้และก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และก็ทอมากๆ เพื่อเอาไว้ขาย นอกจากนี้ยังหาต้นกกมาปลูกเอง เพื่อจะได้ไม่ต้องซื้อ เป็นการประหยัดต้นทุน

วัตถุประสงค์ ->

- เพื่อลดรายจ่าย 

  - เพื่อเพิ่มรายได้    

  - เพื่อทำเป็นอาชีพเสริม

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เส้นกก

อุปกรณ์ ->

1.กรรไกร

2. กกหรือไหล

3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น

4. ฟืมทอเสื่อ 1 เมตร

5. ฮงทอเสื่อ กว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร

6. ไม้สอดกก

7. สียอมกก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นตอนที่ 1  การสอยต้นกก

            1.  ตัดต้นกกสด

            2.  คัดเลือกต้นกกที่มีขนาดเท่ากันไว้ด้วยกัน

            3.  นำต้นกกที่คัดแล้วมาสอยเป็นเส้นเล็กโดยใช้มีดปลายแหลมคม(มีดแกะสลัก)

            4.  นำเส้นกกที่สอยแล้วมาผึ่งแดด ให้แห้ง(ถ้าเป็นไปได้ต้องเป็นแดดที่กล้าจัด)

            5.  นำเส้นกกสอยที่ตากแห้งแล้วมากมัดเป็นมัด ๆ รอการย้อมสี

ขั้นตอนที่ 2  การย้อมสี

            1.  เลือกซื้อสีสำหรับย้อมกกสี่ต่างๆ ที่มีสีสันสวยงาม เช่น สีแดง ชมพู เหลือง ม่วง ดำ เขียว                  

            2.  ก่อไฟโดยไฟที่ใช้ต้องสม่ำเสมอ

            3.  นำปี๊ป หรือกระทะใส่น้ำพอประมาณท่วมเส้นกกนำมาตั้งบนเตารอให้น้ำเดือด

            4.  พอน้ำเดือดก็นำสีที่เลือกมาเทลง

            5. นำเส้นกกที่คัดเลือกแล้วลงย้อมจนเพียงพอที่จะใช้ในการทอ

            6.  นำเส้นกกที่ย้อมสีแล้วลงล้างในน้ำเปล่าแล้วนำไปตากแดดที่จัดจนแห้ง

            7.  นำเส้นกกที่ย้อมสีตากแห้งแล้วมากเก็บมัดรวมกัน โดยแยกเป็นสี แต่ละสี

ขั้นตอนที่  3  การทอเสื่อกกลายขิด  ลายพื้นบ้านและลายบา

            1.  กางฮงที่ทำสำเร็จรูปแล้วมากาง  (ฮงที่ใช้ขนาดทอคนเดียว)

            2.  นำเชือกในลอนสำหรับทอเสื่อมาโยงใส่ฟืมจนเสร็จ

            3.  ฟืมที่ใช้ต้องมีขนาดเท่ากับเส้นกกและฟืมแต่ละฟืมก็อาจจะใช้ทอลายไม่เหมือนกัน

4.  นำเส้นกกที่ย้อมสีตามจนแห้งแล้วนำมาทอเสื่อลายขิดตามต้องการซึ่งมีหลายลายด้วยกัน

5.  นำเส้นกกที่สอยและย้อมสีแล้วเลือกว่าจะใช้สีใดบ้างที่จะทอเสื่อ

            6.   เลือกลายแล้วเริ่มทอจนเป็นแผ่น

            7.  พอทอเสร็จก็ตัดแล้วหลังจากนั้นก็นำไปตากแดดเพื่อให้สีไม่ออก

            8.  หลังจากนั้นก็นำมาเก็บในที่ร่ม

ขั้นตอนที่ 4  การแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเสื่อกกลายต่าง ๆ

            1.  เสื่อที่พิมพ์แล้วนำมาเย็บต่อเป็นผืนโดยใช้จักรเย็บ

            2.  ออกแบบผลิตภัณฑ์ 

                        2.1  ออกแบบกระเป๋าต่างๆ

                        2.2  ออกแบบที่รองจาน

                        2.3  ออกแบบที่รองถาด

                        2.4  ออกแบบที่รองโต๊ะ

                        2.5  ออกแบบที่แขวนฝาผนัง

                        2.6  ออกแบบกล่องใส่กระดาษทิชชู

                        2.7  ออกแบบที่รองแก้ว

            3.  นำกระดาษแข็งที่เตรียมไว้แล้วมาตัดแบบตามที่ออกแบบ

            4.  นำเสื่อที่ทอไว้แล้วมาตัดตามแบบที่ออกไว้

            5.  นำเสื่อที่ตัดเอาไว้ตามแบบแล้วนำมาเย็บเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ได้ออกแบบเอาไว้

ข้อพึงระวัง ->

เวลาย้อมสีต้องควบคุมไฟไม่ให้ร้อนเกินไป เพราะจะทำให้เส้นด้ายไม่เรียบ เวลาย้อมต้องละลายสีย้อมฝ้ายให้เข้ากันก่อนแล้วจึงเอาด้ายที่ชุบน้ำไว้เปียกหมาดๆ ลงไปย้อมในหม้อที่เดือดประมาณ  30  นาที แล้วเอาขึ้นมาล้างน้ำให้สะอาด บิดพอหมาดๆ แล้วนำไปผึ่งแดดให้แห้ง

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดมหาสารคาม
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา