ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

อยากให้คนในชุมชน หันมาใช้สมุนไพรในการรักษาโรคต่างๆลูกประคบ เป็นการ

ประคบด้วยสมุนไพร เป็นวิธีการบำบัดรักษาของการแพทย์แผนไทยซึ่งใช้ควบคู่กับการนวดไทย

วัตถุประสงค์ ->

1.   เพื่อให้ชุมชนใช้สมุนไพรในการรักษาโรคต่าง ๆ  และหาวัตถุดิบในชุมชนได้

2.  เป็นการรักษาภูมิปัญาของชุมชน

3.   เพื่อสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

          1.สมุนไพร  

              -หัวพาย        

              -ขมิ้น

              -ตะไคร้                    

             -ใบมะกรูด

             -ใบส้มป่อย               

             -ใบมะขาม

              -ใบเป้า                     

            -ใบนาด

2.พิมเสน                                                        

           3. การะบูน

อุปกรณ์ ->

- เขียง 1 อัน และมีด 1 เล่ม

-ตัวยาสมุนไพรรวมที่ใช้ทำลูกประคบสมุนไพร

-ผ้าดิบสำหรับห่อทำลูกประคบสมุนไพร 2 ผืน และเชือก 2 เส้น ยาว 1 เมตร

-หม้อนึ่งลูกประคบสมุนไพร

 -กะละมัง ถุงมือ ผ้าขนหนู

- จานรองลูกประคบสมุนไพร

กระบวนการ/ขั้นตอน->

วิธีการทำลูกประคบสมุนไพรปรุงตามสูตรลูกประคบสมุนไพร หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ โขลกพอแหลก นำสมุนไพรชั่งน้ำหนักแต่ละชนิดตามสูตร

1.  เตรียมสมุนไพรให้พร้อมก่อนลงมือมาตรฐานที่กำหนดไว้

2. นำส่วนผสมทั้งหมดของลูกประคบสมุนไพรมาคลุกเคล้าเข้าด้วยกัน เมื่อส่วนผสมเข้ากันดีแล้วให้นำมาทดสอบน้ำหนักรวมกันอีกครั้งหนึ่ง

3. นำส่วนผสมสมุนไพรลูกประคบมาใส่ในผ้า ห่อเป็นลูกประคบสมุนไพร รัดด้วยเชือกให้แน่น พร้อมใช้

วิธีการห่อลูกประคบสมุนไพร

1. นำส่วนผสมสมุนไพรของลูกประคบมาวางตรงกลางผ้า เริ่มต้นจับมุมผ้า 2 มุม ขึ้นมาทบกัน โดยจับทีละมุมจนครบทั้ง 4 มุม จากนั้นจะเกิดมุมผ้าขึ้นมาอีก 4 มุม ให้รวบมุมผ้าที่ละมุมอีกครั้งหนึ่งจนครบทั้ง 4 มุม

2. แต่งชายผ้าให้เรียบร้อย ซ้อนกันเป็นชายเดียว จากนั้นค่อย ๆ จัดแต่งลูกประคบสมุนไพรให้เป็นรูปทรงกลมที่สวยงาม

3. เมื่อได้ลูกประคบสมุนไพรที่เป็นรูปทรงกลมที่สวยงามแล้ว ให้นำเชือกมาพับครึ่ง ร้อยเป็นห่วงให้ชายทั้งสองเท่ากัน

4. จากนั้นพันทบกัน 2 รอบแล้วผูกให้แน่นด้วยเงื่อนตาย 1 รอบ ก็จะทำให้เหลือปลายผ้าที่เท่ากันทั้งสองข้าง ค่อย ๆ จัดระเบียบชายผ้าในส่วนที่จะทำเป็นด้ามจับลูกประคบสมุนไพร

5.  การทำด้ามจับลูกประคบสมุนไพร โดยการจับชายผ้าที่เหลือมาซ้อนกันให้เรียบร้อย เสร็จแล้วพับเข้าหากันเพื่อเก็บชายผ้าทั้งสองด้าน

6. หลังจากที่เราจัดแต่งและซ่อนชายผ้าของลูกประคบสมุนไพรเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ให้พับลงมาประมาณ 2 นิ้วครึ่ง เพื่อทำด้ามจับ ใช้ปลายของเชือกเส้นเดิมมาพันทบกันอีก 2 รอบ โดยการผูกเชือกแบบเงื่อนตายให้แน่นอีกครั้งหนึ่ง

7. ให้ซ่อนปลายเชือกไว้ในซอกผ้าตรงรอยพับที่เป็นด้ามจับ เพื่อให้ลูกประคบสมุนไพรมีความแข็งแรงและสวยงามคงทนต่อการใช้งาน

8. นำเชือกป่านมาผูกให้แน่นอีกครั้งหนึ่งโดยผูกแบบเงื่อนตาย ปลายด้านหนึ่งยาวประมาณ 2 นิ้วครึ่ง เสร็จแล้วให้ยกขึ้นมาแนบกับด้ามจับลูกประคบสมุนไพร ใช้ปลายเชือกส่วนที่ยาวกว่าพันขึ้นมา โดยใช้ปลายนิ้วไล่กดเชือกให้แน่น การทำเช่นนี้จะทำให้เชือกเรียงกันดูสวยงามและเป็นระเบียบ

9.  เมื่อพันจนสุดชายเชือกแล้วให้ผูกเงื่อนตายไว้กับปลายเชือกเส้นที่แนบไว้กับด้ามจับในตอนแรก จากนั้นซ่อนปลายเชือกไว้ในซอกผ้าที่เป็นด้ามจับ

 

ข้อพึงระวัง ->

วิธีปฏิบัติที่ถูกต้องและเหมาะสมในการใช้ลูกประคบสมุนไพร                                                                 

       วิธีการใช้ลูกประคบสมุนไพรให้ถูกวิธี                                                                              
   ๑. ใช้ผ้าจับลูกประคบขณะร้อน ยกขึ้นจากปากหม้อ
   ๒. ใช้ลูกประคบแตะที่ท้องแขนตนเองทดสอบความร้อน
   ๓. ช่วงแรก แตะลูกประคบ และยกขึ้นโดยเร็ว จนกว่าลูกประคบจะคลายความร้อนลง

   ๔. จากนั้น จึงวางลูกประคบให้นานพอประมาณ แล้วกดเน้นบริเวณที่ต้องการ
   ๕. เปลี่ยนลูกประคบเมื่อเย็นลง