ทอเสื่อกก
โดย : นางยุพาภรณ์ ศรีรักษา วันที่ : 2017-05-17-22:50:33ที่อยู่ : ๓๐ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลเหล่า อำเภอโกสุมพิสัย
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ชุมชนได้รับการถ่ายทอดภูมิปัญญาที่มีมาจากบรรพบุรุษตั้งแต่ รุ่น ปู่ ย่า ตา ยาย สืบทอดต่อๆกันมา และได้มีการเรียนรู้เพิ่มเติม จากปราชญ์ที่อยู่ในชุมชน
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษตั้งแต่ รุ่น ปู่ ย่า ตา ยาย
2. ชุมชนสามารถใช้วัตถุดิบที่มีอยู่ในชุมชน
3. ชุมชนมีอาชีพเสริมหลังฤดูการทำนา และมีรายได้เพิ่มขึ้น
4. ชุมชนใช้เป็นของฝากให้ลูกหลานที่มาเยี่ยมในเทศกาลต่าง ๆ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.เส้นกก
2. สีย้อมกก
3.เส้นเอ็น
อุปกรณ์ ->
วัสดุอุปกรณ์ในการทำ
1.กรรไกร
2. กกหรือไหล
3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น
4. ฟืมทอเสื่อ 1 เมตร
5. โฮมทอเสื่อ กว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร
6. ไม้สอดกก
7. สีย้อมกก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. ตัดต้นกกสด
2. คัดเลือกต้นกกที่มีขนาดเท่ากันไว้ด้วยกัน
3. นำต้นกกที่คัดแล้วมาสอยเป็นเส้นเล็กโดยใช้มีดปลายแหลมคม(มีดแกะสลัก)
4. นำเส้นกกที่สอยแล้วมาผึ่งแดด ให้แห้ง(ถ้าเป็นไปได้ต้องเป็นแดดที่กล้าจัด)
5. นำเส้นกกสอยที่ตากแห้งแล้วมากมัดเป็นมัด ๆ รอการย้อมสี
ขั้นตอนที่ 2 การย้อมสี
1. เลือกซื้อสีสำหรับย้อมกกสี่ต่าง ๆ ที่มีสีสันสวยงาม เช่น สีแดง สีชมพู สีเหลือง สีม่วง สีดำ สีเขียว
2. ก่อไฟโดยไฟที่ใช้ต้องสม่ำเสมอ
3. นำปี๊ป หรือกระทะใส่น้ำพอประมาณท่วมเส้นกกนำมาตั้งบนเตารอให้น้ำเดือด
4. พอน้ำเดือดก็นำสีที่เลือกมาเทลง
5. นำเส้นกกที่คัดเลือกแล้วลงย้อมจนเพียงพอที่จะใช้ในการทอ
6. นำเส้นกกที่ย้อมสีแล้วลงล้างในน้ำเปล่าแล้วนำไปตากแดดที่จัดจนแห้ง
7. นำเส้นกกที่ย้อมสีตากแห้งแล้วมากเก็บมัดรวมกัน โดยแยกเป็นสี แต่ละสี
ขั้นตอนที่ 3 การทอเสื่อกกา
1. กางโฮงที่ทำสำเร็จรูปแล้วมากาง (โฮงที่ใช้ขนาดทอคนเดียว)
2. นำเชือกในลอนสำหรับทอเสื่อมาโยงใส่ฟืมจนเสร็จ
3. ฟืมที่ใช้ต้องมีขนาดเท่ากับเส้นกกและฟืมแต่ละฟืมก็อาจจะใช้ทอลายไม่เหมือนกัน
1. นำเส้นกกที่ย้อมสีตามจนแห้งแล้วนำมาทอเสื่อลายขิดตามต้องการซึ่งมีหลายลาย
2. 5. นำเส้นกกที่สอยและย้อมสีแล้วเลือกว่าจะใช้สีใดบ้างที่จะทอเสื่อ
6. เลือกลายแล้วเริ่มทอจนเป็นแผ่น
7. พอทอเสร็จก็ตัดแล้วหลังจากนั้นก็นำไปตากแดดเพื่อให้สีไม่ออก
8. หลังจากนั้นก็นำมาเก็บในที่ร่ม
ข้อพึงระวัง ->
1.การย้อมเส้นกกน้ำต้มกับสีย้อมต้องมีอัตราส่วนพอเหมาะ
2.การทอควรให้น้ำหนักมือสม่ำเสมอ
3.การเรียงไม้เพื่อให้เป็นลวดลายต้องไม่สลับกัน