ทอผ้ามัดหมี่
โดย : นางอรุณี ปัดชา วันที่ : 2017-03-15-19:19:51ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 42 หมู่ 8 ตำบล พระธาตุ อำเภอ นาดูน จังหวัดมหาสารคาม
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การทอผ้าสไบขิต เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่มีการสืบทอดภูมิปัญญามาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ เป็นการทอผ้าลวดลายขิต ซึ่งเป็นลายผ้าโบราณ ซึ่งต้องอาศัยความอดทนและความเพียรในการทอผ้าแต่ละชิ้น ปัจจุบันมีการถ่ายทอดให้ลูกหลานได้สืบทอดและมีการประยุกต์ลวดลายให้มีความหลากหลายตามความต้องการของตลาดหรือสมัยนิยมมากขึ้น
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์และสามารถนำมาจำหน่ายเพื่อสร้างรายได้ให้กับผู้ทอผ้าได้เป็นอย่างดี
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.ด้าย
อุปกรณ์ ->
1.กี่
2.ฟืม
3.กะสวย
4.อัก
5.ไน
6.กง
7.หลักเปีย
4.หลอด
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1) การเลือกซื้อด้าย ก่อนที่จะทำสิ่งอื่นใดในการทอผ้าลายขิด เราจะต้องทำการเลือกซื้อด้ายสีต่างๆ ตามที่เราชอบเช่น สีเหลือง สีส้ม สีชมพู สีดำ สีฟ้า แต่สีที่จะขาดไม่ได้คือสีขาว ที่ใช้เป็นสีพื้นตามความกว้างความยาวของหูก ตามที่เราต้องการ
2)การกวักด้าย นำด้ายใส่ลงไปใน "กง" กวักด้ายออกจากกงให้เข้าไปอยู่ในอักโดยการหมุนอักไปเรื่อยๆ ด้ายจากกงก็จะเคลื่อนที่ออกมาเข้าสู่อักตามต้องการ เมื่อกวักด้ายเสร็จแล้ว เราก็จะได้ด้ายไปอยู่ในอักหลายๆ อัก
3)การค้นหูก เป็นขั้นตอนของการนำด้ายออกจากอักใส่ลงในไม้หลักเผือ เพื่อให้ได้ความยาวของหูกตามที่ต้องการ โดยนำด้ายใส่ลงในเดือยของหลักเผือวนจากซ้ายไปขวาไปมาเรื่อยๆ จนได้ความยาวตามต้องการ
4) การปั่นหลอด เป็นการปั่นด้ายจากกงใส่หลอด บรรจุในกระสวย เพื่อทำการทอเป็นด้ายเส้นพุ่ง
5) การสืบหูก เป็นการนำด้ายที่ค้นหูกเรียบร้อยแล้วมาต่อเข้ากับเขาหูกด้วยการใช้นิ้วมือหมุนปลายด้ายให้พันติดกันโดยใช้ข้าวสุกช่วย
6) การกางหูก หลังจากเตรียมสิ่งต่างๆ แล้ว ก็ถึงขั้นกางหูก ส่วนใหญ่นิยมกางใต้ถุนบ้านเพื่อสะดวกในการทอหูกไม่ต้องกลัวฝนตก แดดออก ทอได้ตลอดเวลา
7) การทอ ผู้ทอเข้าประจำที่ใช้เท้าเหยียบ เข้าก้านสวยอยู่ทางด้านใดก็ให้เหยียบทางด้านนั้น คือถ้าก้านสวยอยู่ทางด้านซ้ายก็ใช้ เท้าซ้ายเหยียบ ถ้าก้านอยู่ด้านขวาก็ใช้เท้าขวาเหยียบ จะทำให้ไหมที่อยู่ระหว่างฟืมกับผู้ทอแยกเปิดช่องสำหรับให้ก้านสวยผ่านไปได้
มือขวาก็กระตุกให้ก้านสวยผ่านเส้นไหมพุ่งไปยังด้านตรงข้าม มือซ้ายก็จะดึงฟืมให้กระทบเข้ามาตัวผู้ทอผ่อนให้ที่เหยียบมีน้ำหนักเท่าๆกัน
ดันฟืมไปข้างหน้าให้ชิดกับตะกอ กระตุกก้านสวยให้กลับทางเดิมก่อนที่จะกระตุกนั้นจะต้อง
เหยียบไม้เหนียบด้านที่ก้านสวยอยู่เสียก่อน แล้วดึงฟืมให้กระทบเข้าหาตัวเรา ทำให้เนื้อผ้าแน่น
ข้อพึงระวัง ->