การทอผ้าตีนจก
โดย : นางสาวจำลอง..ใจปัน วันที่ : 2017-03-30-20:04:01ที่อยู่ : ๖๓/๒.....หมู่.......๑๑......ซอย.............-.................ถนน...............-...............ตำบล.......ทุ่งแล้ง............ อำเภอ......ลอง...........จังหวัดแพร่
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
แต่เดิม ไม่มีความรู้ ทอไม่เป็น แต่มีความสนใจ เห็นเขาทอกัน ซึ่งตอนนั้นกำลังเริ่มทอกันใหม่ ๆ ก็เลยสนใจไปหัดเรียนรู้กับคนที่ทำเป็น หัดทำ จนทำเป็น ก็เลยทอมาตลอด แรกๆ ก็ทอขายเอง แต่ไม่มีตลาด ไม่รู้จะไปขายที่ไหน ไม่มีตลาดที่แน่นอน ตอนหลังมีคนมาจ้างให้ทอ ก็เลยรับจ้างทอตลอด
วัตถุประสงค์ ->
เผยแพร่วิธีการทอตีนจก
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ฝ้าย
อุปกรณ์ ->
1. กี่ ใช้ในการทอผ้าเป็นโครงสร้างไม้หรือเหล็ก
2. ไม้ดาบ ”เป็นอุปกรณ์ที่ใช้แยกด้ายเส้นยืนออกจากกัน
3. กระสวย ” ใช้สำหรับทอพุ่งเส้นด้ายพุ่ง
4. ฟืม ” เป็นอุปกรณ์สำหรับการเรียงเส้นด้ายเพื่อทอ
5. ม้าเหยียบ ” เครื่องมือในการทอผ้าที่ประกอบคู่กับกี่ทอผ้า
6. เขาเหยียบ อุปกรณ์ที่ยกเส้นด้ายยืนออกจากกันในการทอ
7. เขาฟืม ” เป็นอุปกรณ์สำหรับเรียงเส้นด้าย
8. ด้ายเส้นยืน ” เป็นเส้นด้ายที่เรียงอยู่ในฟืม
9. ด้ายสอด ” เส้นด้ายสีต่าง ๆ ที่ใช้ทอทำลวดลายด้วยการยกเขา
10. ด้ายพุ่ง ” เป็นเส้นด้ายที่ใสกระสวยแล้วพุ่งไประหว่างด้ายเส้นยืน(เป็นสีเดียวกันกับด้ายเส้นยืน)
11. ด้ายแต่งดอก ” เป็นเส้นด้าย ( สีต่าง ๆ )
12. ลอกล้อ”อุปกรณ์สำหรับดึงเขายกดอกกับม้าเหยียบ
13. หลอด ” เป็นเครื่องมือที่ใช้ใส่ด้าย
14. เผี่ยน ” ใช่ในการปั่นฝ้ายในเป็นเส้นด้าย
15. เขายกดอก ” เป็นอุปกรณ์ที่ใช้การเก็บลายผ้า
16. เผียขอ ” อุปกรณ์สำหรับโว้นด้ายเพื่อนำไปทอผ้า
17. โก้งกว้าง ” อุปกรณ์ในการกวักด้ายเพื่อนำไปโว้น
18. หางเห็น ” เป็นอุปกรณ์สำหรับเสียบมะกวักเพื่อกรอเส้นด้าย
19. มะกวัก ” เป็นอุปกรณ์ในการกรอเส้นด้ายเพื่อนำไปโว้น
20. ขนเม่น หรือ ไม้แหลม ” เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการจกด้ายพุ่งเส้นยืน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
การนำเส้นฝ้ายมาขัดกันให้เป็นลายโดยขึงเส้นกลุ่มหนึ่งเป็นหลักเรียกว่าเส้นยืน แล้วใช้อีกเส้นหนึ่งเรียกว่าเส้นพุ่งสอดตามขวางของเส้นยืนเมื่อสานขัดกันก็จะเกิดลวดลายต่างๆ ผ้าบางชนิดผู้ทอจะคิดหาวิธีสอดด้ายและสอดสีสลับกัน บางวิธีก็จะจับผูกและมัดเน้นเป็นช่วงๆ ทำให้เกิดลวดลายสวยงาม ผ้าทอมือจึงมีเทคนิคการทอและความสวยงามเป็นที่สุด
ข้อพึงระวัง ->
-ต้องมีใจรัก มีความใจเย็น ต้องให้เวลาในการทอผ้า ต้องอาศัยความชำนาญ มีความละเอียด ปราณีตในการทอผ้า
-การทอผ้าตีนจกต้องใช้ความละเอียด ต้องใช้ฝีมือในการทอ ต้องทอให้แน่น การเก็บสีเก็บลาย