ทอผ้ามัดหมี่
โดย : นางสนิท จันทะวงสิงห์ วันที่ : 2017-03-28-11:26:56ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 109/2 หมู่ที่ 3 ตำบลนาบัว
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
สืบทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ โดยเริ่มจากการนำผ้ามาทอเพื่อใช้สอยในครัวเรือน จนสามารถจัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้ามัดหมี่
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
เริ่มตั้งแต่การปลูกหม่อน โดยใช้กิ่งต้นหม่อนปักชำ เมื่อต้นหม่อนอายุประมาณ ๓ เดือน ก็สามารถเก็บใบหม่อนเพื่อไปเลี้ยงหนอนไหมได้ ซึ่งการเก็บใบหม่อนจะเก็บจากใบล่างขึ้นไปหาใบที่อยู่ข้างบน ขึ้นอยู่กับขนาดของหนอนไหม ถ้าหนอนไหมยังเป็นตัวอ่อนก็ต้องใช้ใบหม่อนใบอ่อน หนอนไหมจะลอกคราบทั้งหมด ๔ ครั้ง แต่ละครั้งจะใช้เวลา ๑ อาทิตย์
อาทิตย์แรก ต้องหั่นใบหม่อนเป็นเส้นเล็กๆ เพื่อเลี้ยงหนอนไหม
อาทิตย์ที่ ๒ เจาะใบหม่อนให้เป็นรู เพื่อสะดวกต่อการเลี้ยงไหม
อาทิตย์ที่ ๓ ตัวหนอนไหมเริ่มโตขึ้น สามารถกินใบหม่อนได้โดยไม่ต้องฉีกหรือเจาะให้เป็นรู
อาทิตย์ที่ ๔ หนอนไหมเริ่มไม่กินใบหม่อน และหดตัวเป็นดักแด้ แล้วตัวหนอนก็จะเปลี่ยนสีจากสีเขียวเป็นสีเหลือง หนอนไหมจะใช้เวลา ๑ วันในการทำรังไหม เมื่อหนอนไหมทำรังแล้ว ก็เอารังไหมออกไว้ประมาณ ๒ – ๓ วัน จึงจะสามารถนำรังไหมไปสาวได้
การสาวไหม ใช้น้ำฝนที่สะอาดในการสาวไหม โดยให้น้ำร้อนประมาณ ๗๐-๘๐ องศาเซลเซียส จะทำให้ได้เส้นไหมที่สวย และสม่ำเสมอ แต่ถ้าน้ำร้อนเกินไป จะทำให้สาวไหมไม่ออก ต้องสาวไหมให้เสร็จภายใน ๗ วัน ถ้าสาวไหมไม่หมดก็นำไปตากแดด ประมาณ ๓ ชั่วโมง เพื่อให้ดักแด้ตาย แต่ข้อเสียของการตากแดด คือ ทำให้ไหมสีซีด
การฟอกไหมแย้อมสีนำเส้นไหมที่ได้จากการสาวไหมมาฟอกสี เพื่อให้เส้นไหมมีสีอ่อนลงจางลงเพื่อนำไปย้อมสีต่อไป การฟอกไหม จะหยดน้ำยาล้างจานเพื่อเพิ่มความมันเงาของเส้นไหม และการย้อมสี ต้องผสมสบู่เทียมเพื่อป้องกันการตกสีของผ้าไหม
การมัดหมี่ เป็นการนำเส้นไหมที่ผ่านการย้อมแล้ว มาทำลวดลาย โดยการนำเส้นไหมไปขึงให้ตึง แล้วใช้เชือกฟางมัดเป็นจุดเล็กๆ ตามลายที่ต้องการและแต้มสีต่างๆ เพื่อเพิ่มลวดลายเมื่อทำลวดลายเสร็จแล้วก็ต้องแก้หมี่โดยการใช้มีดเล็กๆตัดเชือกฟางที่ทำลวดลายออก แล้วนำหมี่ที่ได้ไปปั่นใส่หลอดเล็กๆ เพื่อที่จะไปทอเป็นผ้าไหมต่อไป
การทอผ้ามัดหมี่ การนำเส้นไหมที่ผ่านการย้อมสีตามที่ต้องการแล้วนำไปต่อกับฟืม (การประกอบเส้นไหมเข้ากับเครื่องมือทอผ้า) ความยาวแล้วแต่ว่าใครจะกำหนด แล้วนำไปติดตั้งบนกี่เพื่อทำการทอ
ตั้งแต่เริ่มต้นจนกลายเป็นผ้าไหม เป็นการจบกระบวนการผลิต ใช้เวลาประมาณ ๑-๒ เดือน ขึ้นอยู่กับความชำนาญในการทอ และเวลาที่ว่างจากงานประจำ (ทำการเกษตร) มากน้อยกว่ากันบ้าง การทอผ้าไหม ไหมเครือ (ทางไหมที่จะทอร่วมกับลายมัดหมี่)
ข้อพึงระวัง ->