ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

             เกิดจากการร่วมเวทีประชาคมในการจัดทำแผนการพัฒนาหมู่บ้าน/ชุมชน ในด้านส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้เสริมให้กับคนในชุมชน โดยนำโครงการที่คนในชุมชนต้องการมาบรรจุในแผนพัฒนาหมู่บ้าน และร่วมกันผลักดันให้แผนได้รับการสนับสนุนงบประมาณเพื่อดำเนินงาน โครงการเลี้ยงปลาดุกเพื่อแปรรูปได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชน ในการจัดเวทีประชาคม อบรมให้ความรู้ และการสนับสนุนวัสดุสาธิตการประกอบอาชีพ

วัตถุประสงค์ ->

- เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพเสริม เป็นการรวมกลุ่มเพื่อสร้างรายได้ ขยายโอกาสให้กับคนในชุมชนได้มีรายได้เพิ่มขึ้น และพัฒนาผลผลิต ให้ได้รับการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. ลูกปลาดุก
2. อาหารปลาดุก

อุปกรณ์ ->

1. ตาข่ายเขียวทำกระชัง 
2. เชือกไนลอนขนาด 5 มิลลิเมตร

กระบวนการ/ขั้นตอน->

การเลี้ยงปลาดุกในบ่อดิน
               ควรมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า เพี่อความสะดวกในการตีอวนจับปลา หรือการจัดโดยการระบายน้ำออกหมด ขนาดของบ่อไม่ควรใหญ่เกินไป เพราะจะดูแลยาก การให้อาหารไม่ทั่วถึง เมื่อเกิดปัญหาโรค-ปรสิค การลงยาจะสิ้นเปลืองมาก เมื่อน้ำเสียการถ่ายน้ำไม่สามารถทำได้ทันที ต้องใช้เวลานาน แต่ถ้าเล็กเกินไปก็จะเสียพื้นที่คันบ่อมากขึ้นโดยไม่จำเป็น ดังนั้นขนาดของบ่อที่เหมาะสมก็คือ 800-1,600 ตารางเมตร (0.5-1 ไร่)
             อย่างไรก็ตามควรจะพิจารณาสภาพพื้นที่เป็นหลัก ว่าใช้บ่อขนาดใดจึงจะใช้เนื้อที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการขุดบ่อ ควรขูดผิวดินประมาณ 15-20 เซนติเมตร ควรราดน้ำและอัดดินให้แน่นเพื่อทำให้คันบ่อแข็งแรงขึ้น ระดับน้ำในบ่อควรอยู่ในระดับ80-100 ซ.ม. ดินบ่อควรสูงกว่าระดับน้ำอย่างน้อย 50 ซ.ม. เพื่อป้องกันปลาหนี เพื่อป้องกันการพังทลายของดินบ่อ คันบ่อต้องมีส่วนลาดเอียงอย่างน้อย 1 : 2 (ด้านใน) ด้านนอกควรลาดเอียง  1: 1 ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประเภทของดินด้วย ถ้าไม่ใช่ดินเหนียว ความลาดเอียงของดินบ่อควรมากกว่านี้ ความกว้างของสันดินบ่อกว้างอย่างน้อย 1.5 เมตร แต่ถ้ากว้างกว่านี้จะสะดวกต่อการทำงานมากขึ้น
การเตรียมบ่อ
             การเลี้ยงในบ่อดินจำเป็นต้องมีการเตรียมบ่อที่ดี มิฉะนั้นอาจเกิดปัญหากันบ่อเน่า ทำให้น้ำในบ่อเสีย และทำให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพปลาในที่สุด บ่อปลาดุกที่เลี้ยงมานานหลายๆ ปี โดยไม่มีการดูแลบ่อจะพบปัญหาปลาเป็นโรคบ่อยๆ ยากต่อการแก้ไข การเตรียมบ่อใหม่และบ่อเก่าที่เคยเลี้ยงปลามาก่อน มีขั้นตอนการเตรียมแตกต่างกันเล็กน้อยดังนี้

บ่อเก่า
เตรียมบ่อเช่นเดียวกับการเตรียมบ่ออนุบาล ดังนี้
- ลดน้ำแล้วตีอวนจับปลาเก่าออกให้หมด
- สูบน้ำออกเหลือเล็กน้อย
- ลงไซยาไนด์ 3-5 กรัม/ลูกบาศก์เมตร เก็บซากสัตว์ขึ้นให้หมด
- ถ้าเลนหนาควรลอกเลน
- โรยปูนขาว 30-50 กิโลกรัม/800 ตารางเมตร ทิ้งไว้ 2-3 วัน จนดินก้นบ่อแห้งหมาดๆ
- สูบน้ำเข้าจนได้ระดับน้ำ 30 เซนติเมตร
- ถ้าจะใส่ปุ๋ยก็ทำเช่นเดียวกับการเตรียมบ่ออนุบาล

ข้อพึงระวัง ->

             ปลาจะเจริญเติบโตได้ดีเพียงใดขึ้นกับปัจจัยหลายประการ ที่สำคัญคือ ความหนาแน่นของปลาในบ่อ อาหารที่ให้ ตลอดจนการจัดการเรื่องคุณภาพน้ำ