การเลี้ยงไส้เดือน
โดย : นายประเสริฐ คงช่วย วันที่ : 2017-05-18-13:05:20ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 79 หมู่ที่ 7 ตำบลหนองธง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เกิดจากการร่วมเวทีประชาคมในการจัดทำแผนการพัฒนาหมู่บ้าน/ชุมชน ในด้านส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างรายได้เสริมให้กับคนในชุมชน โดยนำโครงการที่คนในชุมชนต้องการมาบรรจุในแผนพัฒนาหมู่บ้าน และร่วมกันผลักดันให้แผนได้รับการสนับสนุนงบประมาณเพื่อดำเนินงาน โครงการเลี้ยงไส้เดือนดิน ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชน ในการจัดเวทีประชาคม อบรมให้ความรู้ และการสนับสนุนวัสดุสาธิตการประกอบอาชีพ
วัตถุประสงค์ ->
- เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพเสริม เป็นการรวมกลุ่มเพื่อสร้างรายได้ ขยายโอกาสให้กับคนในชุมชนได้มีรายได้เพิ่มขึ้น และพัฒนาผลผลิต ให้ได้รับการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. พันธุ์ไส้เดือนอัฟริกัน
2. มูลวัว
อุปกรณ์ ->
1. ท่อบ่อซีเมนต์เทพื้น เจาะด้านข้าง1รู ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. เตรียมวงบ่อซีเมนต์ กระบะไม้ หรือก้อนอิฐบล๊อก วางเรียงกันโดยใช้พลาสติกรองพื้นในที่ที่ค่อนข้างร่มโดยอาจมีหลังคากั้นจะกั้นด้วยซาแลนหรือวัสดุอื่น ๆ ก็พอได้ สำหรับผู้สนใจอยากจะเลี้ยงแต่ถูกจำกัดด้วยพื้นที่ก็สามารถเลี้ยงได้ในชั้นพลาสติก เรียกว่า คอนโดไส้เดือน ลักษณะการเลี้ยงไส้เดือนใน คอนโด คือการนำเอาชั้นพลาสติกมาเจารูของแต่ละชั้นยกเว้นชั้นล่างสุด เพื่อไว้สำหรับรองรับน้ำสกัดที่ได้จากการเลี้ยงไส้เดือน โดยเจาะรูชั้นที่ 1 – 3 (นับจากด้านบนลงมา) นำไส้เดือนพร้อมที่อยู่ของไส้เดือน (Bedding)ที่ทำการหมักไว้แล้วลงในแต่ละชั้น(ใส่ Bedding ครึ่งภาชนะก็พอ) โดยใส่ในชั้นที่ 1 – 3 ในอัตราส่วนปริมาณของตัวไส้เดือน ชั้นละ 20 – 30 ตัว
2. ในขั้นนี้เรียกว่าขั้นตอนของการหมักที่อยู่ของไส้เดือน (Bedding) ที่อยู่ของไส้เดือนชนิดต่างๆ มาจากไหนบ้าง
- กระดาษพิมพ์ฉีกเป็นชิ้น หรือ กระดาษพิมพ์ย่อยด้วยเครื่องย่อยกระดาษ
- ขุยมะพร้าว
- ขี้กบ หรือ ขี้เลื่อยจากไม้ต่างๆ
- ใบไม้เก่า ๆ
ขั้นตอนต่อไป คือการนำเศษกระดาษไปแช่น้ำให้ชุ่มนำมูลสัตว์แห้ง (ในการหมักในที่นี้ใช้มูลโค) มาหมักผสมกับกระดาษที่เตรียมไว้ให้เข้ากันใส่น้ำผสมลงไปอีกเล็กน้อย หรืออาจหมักรวมกับวัสดุอื่นๆอีกก็ได้ เช่น ขุยมะพร้าว ขี้กบ ลงในภาชนะเช่น วงบ่อซีเมนต์ หรือกะละมังพลาสติก หมักทิ้งไว้ประมาณ 15 – 30 วัน หรือมากกว่านี้ก็ได้ ข้อสังเกตหลังจากทำการหมักที่อยู่ของไส้เดือน เพื่อให้แน่ใจว่าใช้ได้หรือยัง โดยใช้มือซุกเข้าไปในกองส่วนผสมที่หมักไว้ หากยังมีความร้อนแสดงว่ากระบวนการหมักยังไม่เสร็จสิ้น ต้องหมักไปอีกสักระยะหนึ่ง ถ้ายังมีความร้อนอยู่ไส้เดือนจะไม่สามารถอยู่ได้ โดยเฉพาะความเข้มข้นในมูลสัตว์นั้นทำให้ตัวไส้เดือนขาดเป็นปล้องๆ และอาจทำให้ไส้เดือนตายทั้งหมดได้3. ขั้นตอนของการนำไส้เดือนลงเลี้ยงในที่อยู่ที่เตรียมไว้ ผู้เลี้ยงต้องแน่ใจว่าที่อยู่ของไส้เดือนไม่มีความร้อน และพร้อมที่จะนำไส้เดือนลงเลี้ยงได้ นำไส้เดือนลงในสัดส่วนพื้นที่ ไส้เดือน 1 กิโลกรัม ต่อพื้นที่ 1 ตารางเมตร และก็ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการเลี้ยงด้วยว่า จะเลี้ยงเพื่อการกำจัดขยะเพียงอย่างเดียว หรือเพื่อผลิตปุ๋ยชีวภาพที่ได้จากการเลี้ยงไส้เดือน รวมทั้งการขยายพันธุ์เพื่อเพิ่มปริมาณไส้เดือน สำหรับการนำไส้เดือนลงในภาชนะที่เลี้ยงพร้อมที่อยู่ของไส้เดือน มี 2 วิธี คือ
1) นำเฉพาะตัวไส้เดือนลงไปในที่อยู่ใหม่
2) นำไส้เดือนพร้อมทั้งที่อยู่ของไส้เดือนเก่าด้วยโดยวางสัดส่วนของที่อยู่ไส้เดือนไว้อย่างละครึ่ง
ข้อพึงระวัง ->
- ต้องระวังในเรื่องของกลิ่นเหม็นในช่วงของการหมักไปรบกวนผู้อื่น ถ้าอยู่ในเขตชุมชน