ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การใช้ยารักษาโรคต้องใช้สมุนไพรที่เป็นพืช สัตว์และแร่ธาตุมาประกอบเป็นยารักษาโรค จะใช้ยาแผนปัจจุบันหรือฉีดยาไม่ได้ สมุนไพรไม่มีสารตกค้างในร่างกาย หมอโบราณจึงต้องใช้ยาหม้อต้ม ยาผง ยาปั้นลูกกลอน บีบนวดและประคบ

วัตถุประสงค์ ->

-เพื่อขยายพันธุ์และอนุรักษ์สมุนไพรไทย

-เพื่อสืบทอดภูมิปัญญาชาวบ้านใจการรักษาโรค

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

-สมุนไพรไทยทุกชนิด

อุปกรณ์ ->

-หม้อต้ม

-มีด

-ครก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ยาสมุนไพร
ยาสมุนไพรแผนโบราณหมอใช้ผสมเป็นยารักษาโรคที่เรียกกันว่า ต้องกินทั้งดุ้น ทั้งแท่ง หรือกินทั้งท่อน คือหมายถึงนำตัวยาที่เป็นพืช สัตว์และแร่ธาตุ ไปรวมกันแล้วต้มกินน้ำ หรือนำไปบดเป็นผงให้ละเอียดก่อนละลายน้ำดื่มกินและปั้นเป็นลูกกลอนกลืนกิน จะปรุงยาแผนโบราณบรรจุในแคปซูลทำเม็ดเคลือบไม่ได้ เพราะพระราชบัญญัติการประกอบโรคศิลปห้ามไว้

ฉะนั้น สมัยนี้พอพูดถึงยาสมุนไพร คนจึงหน้าเบ้ กลัวขม กลัวขื่น เพราะรสชาติไม่น่ากินต่างกับยาฝรั่ง สี รูปแบบ เม็ดน่ากินกว่า อันที่จริงยาสมุนไพรแผนโบราณกับยาฝรั่งก็ไม่ต่างกันมากนัก ยาฝรั่งเขาสกัดกลั่นเอาแต่สารของตัวยาที่มีฤทธิ์ที่แท้จริงมาผสมยา เช่น รากระย่อม แผนปัจจุบันเขาสกัดกลั่นเอาแต่สารและฤทธิ์ของตัวยานำไปทำยาลดความดันโลหิตของกินน้อยและน่ากิน ได้ผลเร็ว แต่โบราณก็รู้มานานแล้วว่ารากระย่อมใช้ทำยาลดความดันโลหิตสูง และทำให้นอนหลับและเจริญอาหารแต่โบราณต้องนำเอามาบดเป็นผงชงกิน หรือต้มกิน และต้องกินมากๆ นี่ตอนนี้เองคนสมัยนี้จึงไม่อยากจะกิน เพราะรสมันไม่น่ากินเลยนั่นเอง

แต่ถึงอย่างไรก็ตาม โรคบางอย่างก็ดื้อยา เมื่อมนุษย์เบื่อจากการรักษาโรคแผนปัจจุบัน ก็หันไปรดน้ำมนต์ หาหมอผีทรงเจ้าเมื่อยังไม่เห็นผล ก็เลยลองไปหาหมอโบราณ หาสมุนไพรดูบ้าง เมื่อนึกถึงยาสมุนไพรก็ไม่อยากจะกิน แต่สัญชาติญาณของสิ่งมีชีวิต เมื่อโรคภัยไข้เจ็บมาถึงตัวก็ขวนขวายเพื่อให้ชีวิตอยู่รอด ยาโบราณนั้นดีเกี่ยวกับโรคที่เกิดขึ้นแก่ร่างกาย โรคที่ไม่มีตัว ไม่มีชื่อ และไม่มีชีวิต เช่น โรคกระษัย ปวดเมื่อย กินข้าวไม่ได้ นอนไม่หลับ เป็นลมจุกเสียด เป็นต้น

ยาโบราณส่วนใหญ่มีพิษ มีอันตราย น้อยกว่ายาแผนปัจจุบัน เพราะทำขึ้นจากธรรมชาติ ไม่มีตัวยาที่มีสารเคมีบริสุทธิ์ การแพ้ยาก็น้อย การรักษาด้วยยาโบราณก็เหมือนยาแผนปัจจุบัน จะได้ผลหรือไม่ได้ผลก็แบบลางเนื้อชอบลางยา
ยาแผนโบราณนี้ เป็นธรรมชาติเหมือนอาหาร เพราะยาโบราณจะมีส่วนผสม เช่น พริกไทย กระวาน กานพลู ขิง ดีปลี ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ เกสรดอกไม้ น้ำผึ้ง เป็นต้น ซึ่งก็เป็นเครื่องเทศปรุงผสมอาหารประจำวันอยู่แล้ว 

ข้อพึงระวัง ->

-ควรแจ้งอาการให้หมอสมุนไพรให้ละเอียดที่สุดเพื่อจะได้รักษาให้ตรงจุด