ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

จักสานไม้ไผ่ ชะลอม

โดย : นางพยอม เปล่งรัศมี วันที่ : 2017-06-02-12:01:13

ที่อยู่ : 37 หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านม้า

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

                    การจักสานไม้ไผ่เป็นภูมิปัญญาสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ  แต่ระยะหลัง ๆ ไม่ค่อยมีผู้สนใจทำ เด็กรุ่นหลัง ๆ ไปทำงานรับจ้างในบริษัท  จึงเกิดแรงบันดาลใจในการส่งเสริมอาชีพจักสานจากไม้ไผ่ เช่น  กระด้ง ตะแกรง และชะลอม เพื่ออนุรักษ์ไว้ และชะลอมไว้รองรับการทำไข่เค็มในหมู่บ้าน ซึ่งในหมู่บ้านมีผู้เลี้ยงเป็ดหลายครัวเรือน  และพัฒนาไปสู่กลุ่มอาชีพ OTOP

วัตถุประสงค์ ->

                    1. เพื่อเป็นอาชีพเสริมสร้างรายได้ให้กับครอบครัวและชุมชน

                    2. เพื่อพัฒนารูปแบบและลวดลาย ให้เป็นที่ต้องการของลูกค้า

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

- ไม้ไผ่  หวาย  สีย้อมไม้ไผ่

อุปกรณ์ ->

๑.  เลื่อยปื้น  สำหรับเลื่อยไม้ไผ่ให้เป็นท่อน ๆ
๒.  มีดโต้  สำหรับผ่าไม้
๓.  มีดจักตอก  สำหรับจักตอกและเหลาตอก  และหินลับมีด
๔.  เหล็กหมาด  สำหรับเขี่ยและงัดตอกให้ลายแน่นขึ้น       
๕.  ขันใส่น้ำสำหรับพรมตอกให้เปียกน้ำจะได้ไม่คลายตัวเวลาสาน               
๖.   ฝากระป๋องนมเจาะรูสำหรับชักเรียดเส้นหวายให้เป็นเส้นขนาดเท่า ๆ กัน
๗.  คีม หรือปากคีบไม้

 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

          ชะลอม
           1. นำไม้ที่จะเอามาสานนั้นไปย้อมสี  ให้เป็นสีต่างๆ ตามที่เราต้องการ อาจจะเป็นสีเขียว  เหลือง แดง หรือว่าสีอะไรก็แล้วแต่ที่เราชอบ 

นำไม้ที่เราย้อมสีเสร็จ มาสานโดยใช้ไม้ตอก 2 เส้น วางไขว้เป็นตัว X

2.      ไม้ตอกอีก 2 เส้นสานขัดด้านบนและด้านล่าง

3.      นำไม้ตอกสานขัด 3 ทิศทางให้ได้ด้านละ 4 เส้น รวมเป็นไม้ตอกทั้งหมด 12 เส้น

4.      จะเห็นว่าไม้ตอกทุกเส้น จะขัดกันธรรมดา ยก 1 ข้าม 1 จะได้รูปหกเหลี่ยมเป็นจุดศูนย์กลาง 1 รูปและมีรูปหกเหลี่ยมล้อมรอบ จำนวน 6 รูป

5.      การขึ้นเป็นตัวชะลอม ให้เลือกจับมุมใดมุมหนึ่ง
นำไม้ตอกสานขวางจนรอบเป็นวงกลม ปลายไม้ตอก
ที่รอบให้ทับซ้อนกับจุดเริ่มต้นวนจนหมดความยาว
ของไม้ตอก

6.      ใช้ไม้ตอกสานลักษณะเดียวกันอีก 2 เส้นโดยรอบ
จะได้ชะลอมขนาดย่อม

7.      นำไม้ตอกเส้นเล็กสานขัดรอบบนสุดกันหลุด เท่านี้ก็เสร็จสมบูรณ์

               9. นำเชือกมาถักรอบขอบบนและขอบล่าง

              10. นำเชือกปอมาถักที่ก้นตะกร้าก่อนให้เสร็จ

              11 เมื่อทำก้นเสร็จก็เริ่มทำลวดลายที่ด้านข้าง

              12. เมื่อด้านข้างเสร็จแล้วก็ถักหูตะกร้าก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย




ข้อพึงระวัง ->

          ไม้ไผ่ที่จะนำมาจักสานถ้าจะให้ดีพอเหมาะแก่การใช้งานแล้วควรจะเป็นไม้ที่เจริญเติบโตตามปกติไม่   แคะแกรน ไม่บิดงอ ไม่เป็นมอดแมง ผิวไม่ถลอก

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา