ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การปลูกข้าวและการดูแลรักษาต้นข้าวในนา ตั้งแต่ปลูกไปจนถึงเก็บเกี่ยว การปลูกข้าวในแต่ละท้องถิ่นจะแตกต่างกันไปตามสภาพของดินฟ้าอากาศ และสังคมของท้องถิ่นนั้น ๆ ในแหล่งที่ต้องอาศัยน้ำจากฝนเพียงอย่างเดียว ก็ต้องกะระยะเวลาการปลูกข้าวให้เหมาะสมกับช่วงที่มีฝนตกสม่ำเสมอ และเก็บเกี่ยวในช่วงที่ฤดูฝนหมดพอดี เนื่องจากแต่ละท้องถิ่นมีสภาพดินฟ้าอากาศที่แตกต่างกัน

วัตถุประสงค์ ->

เพิ่มรายได้ ลดรายได้ให้แก่ครัวเรือน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เมล็ดพันธุ์ข้าว

ปุ๋ย

อุปกรณ์ ->

อุปกรณ์การเกษตรต่างๆ 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นตอนทำนาดำแบ่งเป็น 2 ขั้นตอนใหญ่ๆ ตือ

1. การตกกล้า ใช้วิธีเพาะข้าวทอดกล้าแบบหว่านข้าวงอก และเมื่องอกยาว 3-5 มิลลิเมตร นำมาหว่านในแปลงกล้าที่เตรียมดินเรียบร้อยแล้ว ช่วงระยะ 7 วันแรกต้องคอยรักษาระดับน้ำไม่ให้ท่วมแปลงกล้า หลังจากเมื่อกล้าเริ่มแตกใบแล้วอาจเพิ่มระดับน้ำขึ้นได้บ้าง แต่ต้องต่ำกว่าความสูงของต้นกล้าไม่น้อยกว่า 5 เซนติเมตร และจะสามารถถอนกล้าไปปักดำได้ เมื่อมีอายุประมาณ 25-30 วัน สำหรับพันธุ์ข้าวกลางและหนัก หรือ 20-25 วัน สำหรับพันธุ์ข้าวเบา

2. การปักดำ หลังจากถอนกล้าออกจาแปลงแล้ว ชาวนามักจะมัดกล้ารวมกันไว้เป็นกองเพื่อนำไปปักดำในแปลงปักดำ วิธีการปักดำจะปักดำเดินถอยหลัง ซึ่งช่วยให้มองเห็นแถวที่ดำไปแล้ว การดำนาชาวนาจะยืนก้มตัวลง เอามือซ้ายหรือมือขวาแล้วแต่ถนัดหอบมัดกล้า หมุนโคนต้นกล้าออกจากตัว มือซ้ายหรือขวาที่ว่างอยู่ จับโคนต้นข้าวหยิบเอาออกมาจากมัด 3-5 ต้น แล้วเอาหัวแม่มือที่ถือต้นข้าวจิ้มปักต้นข้าวลงไปในเลน ก่อนถอนมือออกจากต้นข้าว เอานิ้วสองนิ้วบีบเลนยังโคนต้นข้าวให้แน่นและปาดรอบเสร็จไปในตัว ระยะห่างระหว่างต้นกล้าแต่ละหลุมขึ้นอยู่กับลักษณะดิน ถ้าเป็นนาลุ่มปักดำระยะห่างพอสมควร เพราะข้าวจะแตกกอใหญ่ แต่ถ้าเป็นนาดอนปักดำค่อนข้างถี่ เพราะข้าวไม่ค่อยแตกกอนัก

ข้อพึงระวัง ->

ก่อนนำข้าวเข้าเก็บรักษา ควรตรวจสภาพยุ้งฉางทุกครั้ง ทั้งเรื่องความะอาดและสภาพของยุ้งฉาง ซึ่งอาจมีร่องรอยของหนูกัดแทะจนทำให้นกสามารถรอดเข้าไปจิกกินข้าวได้ รูหรือร่องต่าง ๆ ที่ปิดไม่สนิทเหล่านี้ต้องได้รับการซ่อมแซมให้เรียบร้อยก่อน