ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การสานตะกร้าเชือกมัดฟาง

โดย : นางปราณี เผือกโสภา วันที่ : 2017-04-01-19:09:52

ที่อยู่ : 41 ม.12 ต.วิศิษฐ์

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

นางปราณี เผือกโสภา เป็นข้าราชการเกษียณและผันแปรมาเป็นเกษตรกรบ้านนาสุขสันต์ ม.12 ต.วิศิษฐ์ อ.เมืองบึงกาฬ จ.บึงกาฬ โดยมีองค์ความรู้มากมาย อาทิเช่น คือการสานตะกร้าเชือกมัดฟาง การทำดอกไม้ประดิษฐ์ การทำน้ำสมุนไพร
จึงได้ส่งเสริมให้ชาวบ้านนาสุขสันต์ที่ว่างจากการกรีดยางมาฝึกอาชีพต่างๆ เพื่อเพิ่มรายได้ ประกอบกับสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬได้เข้ามาส่งเสริมตามโครงการส่งเสริมสัมมมาชีพระดับหมู่บ้านเมื่อปี 2560 จึงได้มีการรวมกลุ่มกันเป็นกลุ่มสานตะกร้าเชือกมัดฟางบ้านนาสุขสันต์

วัตถุประสงค์ ->

1. เพื่อส่งเสริมอาชีพให้กับชาวบ้านนาสุขสันต์

2. เพื่อสร้างรายได้เพิ่มให้กับชาวบ้านนาสุขสันต์

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

-

อุปกรณ์ ->

1.เชือกใยสังเคราะห์ หรือเชือกมัดฟาง
2.โครงตะกร้า ทำจากลวดที่นำมาเชื่อมต่อเป็นรูปทรงตามแบบที่ต้องการ เพื่อยึดเชือกฟางให้แน่น และสร้างความแข็งแรงให้กับตะกร้า
3.กรรไกร เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ตัดเชือกให้ได้
ขนาดและความยาวที่ต้องการ และตัดส่วนที่
ไม่ต้องการออก
4. เข็มก้นทอง เป็นอุปกรณ์ช่วยในการขยายช่องให้กว้างขึ้น เพื่อง่ายต่อการสอดปลายเชือก
5.ไฟแซ็ก ใช้สำหรับการเก็บปลายเชือกไม่ให้แตก

กระบวนการ/ขั้นตอน->

นำเชือกมัดฟางที่เลือกไว้ตามขนาด สี ที่ต้องการ มาตัดตามความยาว วัดเชือกให้ยาว 220 เซนติเมตร ตะกร้า 1 โครง ใช้เชือกมัดฟาง 180 เส้น
เมื่อได้เชือกตามที่ต้องการ ก็นำเอาโครงตะกร้าพันด้วยเชือกมัดฟางมา ต้องพันเชือกมัดฟางให้รอบโครงตะกร้าเพื่อไม่ให้เห็นลวด เมื่อพันถึงส่วนที่เหล็กเชื่อมต่อกัน ให้พันสองรอบเพื่อปิดไม่ให้เห็นโครงลวดตะกร้า เมื่อพันเสร็จจนรอบแล้วให้พันสอดอีกครั้งหนึ่ง จากนั้นเก็บปลายเชือกด้วยความร้อน ก็จะได้โครงตะกร้าที่พันเชือกเสร็จเรียบร้อย
การสานก้นตะกร้า
นำเชือกที่ตัดไว้มาสอดโดยใช้เข็มก้นทองสอดนำร่อง จากนั้นสอดเส้นเชือกแล้วดึงให้กึ่งกลางของก้นตะกร้า 2 ห่วง ที่อยู่ตรงเส้นผ่าศูนย์กลางของก้นตะกร้า ดึงเชือกให้ลอดผ่านห่วง จนแบ่งครึ่งของเส้นเชือกจะได้เส้นเชือก 4 เส้น การสานก้นตะกร้าใช้เชือก 40 เส้น

วิธีการมัดเชือกให้เป็นดอก
เมื่อทำการมัดปมหน้าคู่เชือก จะได้เชือกเป็น 4 เส้น แบ่งเป็นเส้นผูก 2 เส้นด้านข้าง และ 2 เส้นอยู่ตรงกลางเป็นเส้นแกน หรือเส้นยืน
จากนั้นนำเชือกด้านขวาวางพาดบนเส้นแกนเป็นรูปเลข 4 คล้องเชือกทางซ้ายไปด้านหลังเส้นแกนคู่ออกไปทางวงเชือกด้านขวาแล้วดึงเส้นเชือกให้ตึง
นำเชือกด้านซ้ายวางฟาดเส้นแกน นำเชือกด้านขวาวางบนเชือกด้านซ้าย นำเชือกด้านขวาคลองไปด้านหลังเส้นแกนคู่ออกมาวางทับเส้นด้านซ้าย จากนั้นดึงเชือกให้ตึง การมัดเชือกซ้ำอีก3 ครั้ง ก็จะได้
1.ทำก้นตะกร้า ตัดเชือกยาว เสร็จแล้วคล้องเชือกใส่ห่วงที่ก้นตะกร้า 2 ห่วง ที่อยู่ตรงเส้นผ่าศูนย์กลางของก้นตะกร้า ดึงเชือกให้ลอดผ่านห่วง จนแบ่งครึ่งของเส้นเชือกจะได้เส้นเชือก 4 เส้น
2. จากนั้นมัดเชือก 1 คู่ รอบเส้นโครงเหล็กขึ้นมา 1 ดอก (การสอดเชือกจะใช้เข็มช่วงขยายห่วงให้กว้างขึ้น)
3.จากนั้นเว้น 1 ห่วง สอดเชือกใส่ห่วงที่ก้นตะกร้าอีก 2 ห่วง และมัดเชือก (2 คู่) 1 ดอกสลับเว้น 1 ห่วง
4.จากนั้นก็ทำการมัดเชือกจนเต็มก้นตะกร้า แล้วสอดเชือกด้านนอกขอบก้นตะกร้า ตัดเชือกและเก็บริมด้วยความร้อนก็จะได้ก้นตะกร้า
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การขึ้นลายตัวตะกร้า
1. ตัดเชือกด้วยความยาว จากนั้นเลือกจุดกึ่งกลางของขอบบนตะกร้าด้านที่ 1 แล้วสอดเชือกใส่ห่วงแล้วดึงเชือกให้อยู่กึ่งกลาง
2. เว้นห่วง 2 ห่วง สลับกับการสอดเส้นเชือก 1 เส้น
3. มัดเชือกให้เป็นดอก สำหรับเส้นเชือกที่อยู่ติดกับเชือกโครงเหล็กของตัวตะกร้าให้นำเชือกมามัด 2 คู่ ซึ่งการมัดดอกต้องมัดให้รอบตะกร้า จำนวน 3 แถว ถึงจะขึ้นลายได้
การพันหูตะกร้า
นำเชือกที่เตรียมไว้ จากนั้นนำมาสอดที่ห่วงชิดริมหูตะกร้าด้านหนึ่ง แล้วมัดดอกเกลียวกับแขนตะกร้า ทั้งสองข้างโดยมัดดอก 1 ครั้งไปทางเดียว พอถึงช่วงที่แขนทั้งสองข้างมา ติดกันให้มัดดอก 1 คู่ ตลอดจนถึงแขนตะกร้าอีกครั้ง จึงมัดเกลียว อีกครั้ง เก็บริมด้วยความร้อนให้เรียบร้อย

ข้อพึงระวัง ->

-

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดบึงกาฬ
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา