ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

นางเดือนรุ่ง  ยักสม  เป็นผู้มีความรู้เรื่องผ้าทอ ซึ่งมีความประณีต งดงาม ต้องใช้ความพยายาม และเวลาในการทออย่างมาก คำว่า ซิ่น หมายถึง ผ้าทอเป็นผ้าถุง ตีนจก หมายถึง ผ้าที่ทำเชิงเป็นลวดลายต่างๆ อย่างสวยงาม นำไปเย็บต่อกันกับซิ่น เรียกว่า ผ้าซิ่นตีนจก คำว่า จก ในที่นี้หมายถึงอาการที่ใช้ขนเม่น ชนิดที่แข็งแยกเส้นด้ายยืนของหูกสอดขึ้น หรือล้วงลงไปตามด้ายยืนที่แยกควักขึ้นลงตลอดความกว้างของด้ายยืน เพื่อจะได้มีลวดลายตามที่ต้องการ แล้วทอสลับกันไปตามที่ต้องการ

วัตถุประสงค์ ->

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

๑. คัดเลือกปุยฝ้าย ผึ่งให้แห้งสนิท แล้วหีบแยกเมล็ดกับปุยฝ้าย
๒. ยิงฝ้าย คือ ทำฝ้ายให้พองตัวโดยใช้อุปกรณ์คือ กงฝ้าย ลักษณะคล้ายคันธนู
๓. ล้อมฝ้าย โดยใช้ไม้กลมๆ คล้ายตะเกียบ ม้วนฝ้ายเป็นม้วนกลมๆ
๔. เข็นฝ้าย ต้องใช้ความชำนาญในการส่งด้ายเข้าหมุนเพื่อเส้นด้ายจะได้สม่ำเสมอ ไม่เป็นปุ่ม จนกระทั่งได้ด้ายเป็นกลุ่มหลอดด้าย
๕. เปียฝ้าย นำด้ายมาทำเป็นไจ หรือเป็นเข็ด อุปกรณ์ที่ทำด้ายเป็นไจ เรียกเปียเมื่อเพียงพอแก่ความต้องการแล้วเรียก เข็ดหนึ่ง นำมาย้อมสี แล้วต้มในน้ำข้าวผึ่ง แดดให้แห้งนำมาทอโดยใช้เครื่องทอ เรียกว่า หูก
๖. การทอจะมีด้ายแนวยืนกับแนวขวาง แนวยืน ด้ายที่เป็นแนวยืน นำมาใส่ใน กวัก หรือ กวักฝ้าย แล้ว คัน คือนำด้ายมาเรียงยืนตามความกว้างยาวที่ต้องการ ต่อด้ายเครือหูกให้ติดกับด้ายฟืมซึ่งมีลักษณะเป็นฟันซี่ๆ คล้ายหวี สำหรับสอดด้ายและไหม ใช้กระทบด้ายและไหมประสานกัน เรียกว่า สืบหูก จากนั้นนำไปเข้า กี่ หรือเครื่องสำหรับทอ พร้อมที่จะทอ แนวขวาง นำด้ายมาพันไม้ก้อหลอดหรือกรอหลอด เรียกว่า กรอหลอดด้าย อุปกรณ์กรอ ก็คือ หลา นำไปใส่ในกระสวยพุ่งขวางไป - มาตามฟืม

ข้อพึงระวัง ->