การสานแห
โดย : นายโกศล เพ็ญพงศ์ วันที่ : 2017-03-29-16:16:43ที่อยู่ : 2. บ้านเลขที่ 50/1 หมู่ที่ 8 ตำบลท่าขึ้น
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
สำหรับชาวบ้านตามชนบทแล้ว แหคือเครื่องมือหาอาหารเพื่อการยังชีพ และหารายได้ ตราบใดที่แหล่งน้ำธรรมราชาติยังมีอยู่ นั้นหมายถึงที่นั้นย่อมมีปลาและอาหารธรรมชาติ ดังนั้นวัฒนธรรมที่เกี่ยวกับแหยังคงโยงใยกับชีวิตชาวบ้านของชนบท ทุกภาคตลอดไป เพราะวิถีชีวิตได้ถูกกำหนดและถ่ายทอดจากอดีตถึงปัจจุบัน แม้วัฒนธรรมหลายอย่างเปลี่ยนแปลงไป แต่แหยังผูกพันกับชาวบ้านในชนบท
วัตถุประสงค์ ->
ใช้เป็นเครื่องมือที่ใช้ดักจับสัตว์น้ำ เพื่อใช้จับปลามาประกอบอาหารและขายเพื่อสร้างรายได้
ซึ่งการสานแหเป็นทักษะที่ถ่ายทอดให้กับผู้ที่สนใจ นำไปจับสัตว์น้ำหรือนำไปจำหน่ายให้แก่ผู้ที่สนใจอาชีพนี้
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.เอ็นสานแห
2. ลูกแห
อุปกรณ์ ->
1. ชนุน (กิม มีลักษณะเป็นไม่ไผ่แบนหนาประมาณ)
2. ไม่ไผ่ หรือ ปาน (มีลักษณะการเหลาไม้ไผ่คล้าย
ไม้บรรทัดยาว 5-6 นิ้ว หนาประมาณ2-3 มิลลิเมตร
ความกว้างขึ้นอยู่กับตาของแหที่ต้องการ)
3. กรรไกร
กระบวนการ/ขั้นตอน->
เริ่มทำการถักที่จับแหส่วนบน (เรียกว่าจอมแห เพื่อใช้จับดึงเวลาหวานแห) และนำไปแขวนไว้ให้สูงพอประมาณเพื่อสะดวกต่อการถักส่วนล่าง บางทีแขวนด้วยตะปูตามฝาผนังบ้าน ผนังข้างบ้าน หรือต้นเสากลางบ้านตามความเหมาะสม หรือความสะดวกของคนที่ต้องการสาน
วิธีการก่อจอมแห
1. ตีตะปูสองตัวระยะห่างแล้วแต่ความต้องการจอมเล็กจอมใหญ่ เสร็จแล้วใช้ด้ายพันรอบตะปูเก้ารอบ ผูกหรือมัดไว้ให้แน่น2. ถัก เพื่อความแข็งแรงสวยงาม เว้นปลายทั้งสองข้างประมาณข้างละ3ซม. วิธีถักคล้องดูตามรูป
3. พับครึ่งจัดให้เท่าๆกันแล้วมัดไว้ให้แน่น
4. ถักเพิ่มเพื่อแยกตาแหให้เรียงรอบจอม ทั้งหมด16ตา
ใช้ชนุนร้อยเชือกไนล่อนที่เตรียมไว้ เริ่มถักโดยใช้ไม้กระดานรองเพื่อให้แต่ละช่องตาข่ายมีขนาดเท่ากัน และดึงขณะที่ถักเพื่อให้ตึงตาข่ายจะได้เสมอกัน ขนาดเท่ากัน ถักไปเรื่อย ๆ ตามความยาวของขนาดแห
1. ใช้ปาน(ไม่ไผ่)สอดเทียบกับตาแห
2. จากนั้นก็ขึงด้ายสานแหไว้
3. ใช้ปลายกิมหรือชนุนเสยด้ายสานแหขึ้น
4. จากนั้นก็ตวัดลงข้างล่างซึ่งจะเห็นเป็นห่วงแบบนี้
5. ใช้ปลายกิมเกี่ยวตาบนของตาแห
6. จากนั้นก็ใช้ปลายกิมเกี่ยวเส้นด้ายสานแหผ่ากลางห่วง
7. แล้วก็ดึงให้รอดออกไป
8. ใช้นิ้วนางหรือนิ้วก้อยขึงไว้แล้วก็ทำแบบนั้นเดิมไปเรื่อย
ข้อพึงระวัง ->