ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

เครื่องปั้นดินเผา

โดย : นางนัทที รัตนศรีสุข วันที่ : 2017-03-27-08:56:47

ที่อยู่ : 18/3 ม.6 ต.โพธิ์ทอง

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

อาชีพเครื่องปั้นดินเผาในชุมชนทำกันมาโบราณนานมากสืบทอดกันมาประมาณ 100 ปี สมัยก่อนทำเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณ จะปั้นหม้อยาส่วนใหญ่ สมัยพ่อแม่ จะทำกันเป็นระบบครอบครัว ปัจจุบันเป็นกลุ่ม 10 กว่าครัวเรือน สมัยก่อนดินที่ในหมู่บ้าน ดินดี เป็นดินเหนียวทำให้เหมาะในการทำเครื่องปั้นดินเผา

วัตถุประสงค์ ->

1. เพื่อให้ชุมชนมีอาชีพเสริมในการเพิ่มรายได้

2. เพื่อเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาให้คงอยู่

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. ดินเหนียวธรรมชาติ

2. น้ำ

3. ทรายละเอียด

4. เครื่องโม่ดิน

5. จอบ เสียม หรือพลั่ว

6. ถังน้ำ

อุปกรณ์ ->

-

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. นำดินเหนียวธรรมชาติมาซอย (นวดให้เป็นแผ่นบาง หมักน้ำโดยประมาณไว้ก่อน) แล้วจึงนำดินมาเข้าเครื่องโม่ดิน (สมัยโบราณใช้วิธีเหยียบและนวดก่อนนำมาปั้น)

2. เมื่อได้ดินจากการโม่แล้ว จึงนำมาขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน ตามแบบและขนาดของเครื่องปั้นที่ต้องการตามรูปต่างๆ เช่น กระปุก หม้อ คนโท ขันน้ำ  พานรอง จนปัจจุบันดัดแปลงมาเป็นโคมสำหรับใช้กับหลอดไฟฟ้า (เพื่อเข้ากับสมัยและยุคปัจจุบันพร้อมทั้งให้ประโยชน์มากยิ่งขึ้น)

3. นำผลิตภัณฑ์ที่ปั้นแล้วออกผึ่งแดด ผึ่งลม พอความแข็งตัวของเนื้อดินจับยกได้ โดยไม่ทำให้เสียรูปทรง จึงนำขึ้นแป้นขูดแต่งอีกครั้ง เพื่อให้ได้รูปทรงและความหนาบางของเนื้อดินตามแบบและความต้องการจนเสร็จ

4.  จากนั้นจะผึ่งไว้จนเนื้อดินมีความแข็งตัวพอที่จะขัด หรือขูดแต่งให้เรียบร้อยสวยงามอีกครั้งแล้วจึงนำไปเข้าเตาเผา

ข้อพึงระวัง ->

1.      ขณะโม่ดิน พยายามตรวจดูสิ่งเจือปนหลงเหลืออยู่ในดินนั้น เช่น แกลบ กรวด ทรายเม็ดใหญ่ หรือหิน เพราะถ้าหลงติดเข้าไปจะก่อให้เกิดผลเสียแก่เครื่องปั้นชนิดนั้นตอนเผาได้

2.      ต้องโม่ให้ดินกับทรายเข้ากันจริง ๆ และถ้าเห็นว่าดินแข็งอาจเพิ่มน้ำลงไปได้อีก หรือเพิ่มทรายละเอียดลงไปอีก อัตราส่วนดิน :ทราย 90:10 หรือตามความเหมาะสมของเนื้อดิน

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดนครศรีธรรมราช
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา