เครื่องปั้นดินเผา
โดย : นางนัทที รัตนศรีสุข วันที่ : 2017-03-27-08:56:47ที่อยู่ : 18/3 ม.6 ต.โพธิ์ทอง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
อาชีพเครื่องปั้นดินเผาในชุมชนทำกันมาโบราณนานมากสืบทอดกันมาประมาณ 100 ปี สมัยก่อนทำเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณ จะปั้นหม้อยาส่วนใหญ่ สมัยพ่อแม่ จะทำกันเป็นระบบครอบครัว ปัจจุบันเป็นกลุ่ม 10 กว่าครัวเรือน สมัยก่อนดินที่ในหมู่บ้าน ดินดี เป็นดินเหนียวทำให้เหมาะในการทำเครื่องปั้นดินเผา
วัตถุประสงค์ ->
1. เพื่อให้ชุมชนมีอาชีพเสริมในการเพิ่มรายได้
2. เพื่อเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาให้คงอยู่
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ดินเหนียวธรรมชาติ
2. น้ำ
3. ทรายละเอียด
4. เครื่องโม่ดิน
5. จอบ เสียม หรือพลั่ว
6. ถังน้ำ
อุปกรณ์ ->
-
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. นำดินเหนียวธรรมชาติมาซอย (นวดให้เป็นแผ่นบาง หมักน้ำโดยประมาณไว้ก่อน) แล้วจึงนำดินมาเข้าเครื่องโม่ดิน (สมัยโบราณใช้วิธีเหยียบและนวดก่อนนำมาปั้น)
2. เมื่อได้ดินจากการโม่แล้ว จึงนำมาขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน ตามแบบและขนาดของเครื่องปั้นที่ต้องการตามรูปต่างๆ เช่น กระปุก หม้อ คนโท ขันน้ำ พานรอง จนปัจจุบันดัดแปลงมาเป็นโคมสำหรับใช้กับหลอดไฟฟ้า (เพื่อเข้ากับสมัยและยุคปัจจุบันพร้อมทั้งให้ประโยชน์มากยิ่งขึ้น)
3. นำผลิตภัณฑ์ที่ปั้นแล้วออกผึ่งแดด ผึ่งลม พอความแข็งตัวของเนื้อดินจับยกได้ โดยไม่ทำให้เสียรูปทรง จึงนำขึ้นแป้นขูดแต่งอีกครั้ง เพื่อให้ได้รูปทรงและความหนาบางของเนื้อดินตามแบบและความต้องการจนเสร็จ
4. จากนั้นจะผึ่งไว้จนเนื้อดินมีความแข็งตัวพอที่จะขัด หรือขูดแต่งให้เรียบร้อยสวยงามอีกครั้งแล้วจึงนำไปเข้าเตาเผา
ข้อพึงระวัง ->
1. ขณะโม่ดิน พยายามตรวจดูสิ่งเจือปนหลงเหลืออยู่ในดินนั้น เช่น แกลบ กรวด ทรายเม็ดใหญ่ หรือหิน เพราะถ้าหลงติดเข้าไปจะก่อให้เกิดผลเสียแก่เครื่องปั้นชนิดนั้นตอนเผาได้
2. ต้องโม่ให้ดินกับทรายเข้ากันจริง ๆ และถ้าเห็นว่าดินแข็งอาจเพิ่มน้ำลงไปได้อีก หรือเพิ่มทรายละเอียดลงไปอีก อัตราส่วนดิน :ทราย 90:10 หรือตามความเหมาะสมของเนื้อดิน