ความรู้สัมมาชีพชุมชน

การทอผ้าด้าย

โดย : นางบุญมี คู่กระสังข์ วันที่ : 2017-03-31-11:24:11

ที่อยู่ : 79 หมู่ที่ 1 ตำบลงิ้ว

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ชาวบ้านหนองม่วงใหญ่  หมู่ที่  1 ตำบลงิ้ว  ประกอบอาชีพเกษตรกรรม  คือ  การทำนา  เป็นส่วนใหญ่  และเมื่อหมดฤดูทำนา  ก็จะใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์  โดยการนำเอาภูมิปัญญาการทอผ้า  ซึ่งเป็นการสืบทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ   แต่เดิมนั้นแทบทุกครัวเรือนในหมู่บ้านจะปลูกหม่อนเลี้ยงไหม  และทอผ้าไหมไว้ใช้ในครัวเรือนโดยใช้สีจากธรรมชาติและสีเคมี   ซึ่งในปัจจุบันได้นำเอาภูมิปัญญาการทอผ้ามาประกอบเป็นอาชีพเสริม  เพื่อสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน  โดยมีการประยุกต์โดยการนำเส้นด้ายมาเป็นวัตถุดิบหลักแทนเส้นใหม่  เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าในด้านราคาเนื่องจากผ้าด้ายทอมือ มีราคาถูกกว่าผ้าไหม 

วัตถุประสงค์ ->

1.เพื่อเป็นจุดเรียนรู้การทอผ้าด้าย

2.เพื่อเสริมสร้างทักษะการประกอบอาชีพ

3.เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันในด้านรายได้ระดับครัวเรือน

4.เพื่อเป็นต้นแบบในการพัฒนาอาชีพเสริม

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.ผ้าด้าย

อุปกรณ์ ->

1.กี่ทอผ้า                 2. กระสวย                   3. ไน

4.  อัก                          5. ฟืม                          6. หลอด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. สืบเส้นด้ายยืนเข้ากับแกนม้วนด้ายยืน  และร้อยปลายด้ายแต่ละเส้นเข้าในตะ กอแต่ละชุดและฟันหวี ดึงปลายเส้นด้ายยืนทั้งหมดม้วนเข้ากับแกนม้วนผ้าอีกด้านหนึ่ง ปรับความตึงหย่อนให้พอเหมาะ กรอด้ายเข้ากระสวยเพื่อใช้เป็นด้ายพุ่ง

2. เริ่มการทอโดยกดเครื่องแยกหมู่ตะกอ เส้นด้ายยืนชุดที่ 1 จะถูกแยก ออกและเกิดช่องว่าง สอดกระสวยด้ายพุ่งผ่าน สลับตะกอชุดที่ 1 ยกตะกอชุดที่ 2 สอดกระสวยด้ายพุ่งกลับ ทำสลับกันไปเรื่อย ๆ

3. การกระทบฟันหวี (ฟืม) เมื่อสอดกระสวยด้ายพุ่งกลับก็จะกระทบ  ฟันหวี เพื่อให้ด้ายพุ่งแนบติดกัน ได้เนื้อผ้าที่แน่นหนา

4. การเก็บหรือม้วนผ้า เมื่อทอผ้าได้พอประมาณแล้วก็จะม้วนเก็บในแกนม้วนผ้า  โดยผ่อนแกนด้ายยืนให้คลายออกและปรับความตึงหย่อนใหม่ให้ พอเหมาะ

6. การทอ ประกอบไปด้วยเส้นไหม ๒ ชุด คือ เส้นไหมยืน จะขึงไปตามความยาวผ้า อีกชนิดหนึ่งคือ เส้นไหมพุ่ง จะถูกกรอเข้ากระสวย เพื่อให้กระสวยเป็นตัวนำเส้นไหมพุ่งสอดขัดเส้นด้ายยืนเป็นมุมฉาก ทอสลับกันไปตลอดความยาวของผืนผ้า การสอดด้ายพุ่งแต่ละเส้นต้องสอดให้สุดถึงริมแต่ละด้าน แล้วจึงวกกลับมา จะทำให้เกิดริมผ้าเป็นเส้นตรงทั้งสองข้าง

7. การทอผ้าไหมเป็นขั้นตอนของการนำเส้นพุ่ง  (ที่มีการสร้างลาย) ไปทอกับเส้นยืนโดยใช้กี่ทอผ้า ด้วยวิธีการสอดเส้นพุ่งให้ขวางไปกับเส้นยืนโดยการกระทบด้วยฟืมทอผ้าทีละเส้น ๆ จนกว่าจะได้ออกมาเป็นผืนผ้าซึ่งขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความชำนาญ และความอดทนเป็นพิเศษ          

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดนครราชสีมา
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา