การมัดหมี่ผ้าไหม
โดย : นางสาย ฉิพิมาย วันที่ : 2017-03-20-18:00:30ที่อยู่ : ๖๖ หมู่ที่ ๕ บ้านหนองโดน ตำบลโนนตูม อำเภอชุมพวง จังหวัดนครราชสีมา
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
ผ้าไหมมัดหมี่เป็นผ้าพื้นบ้านในภาคอิสาน ทำโดยการมัดและย้อมเส้นไหมให้เกิดสีที่เหลื่อมล้ำกันก่อนนำไปเรียงทอบนกี่ทอผ้า ถือเป็นเอกลักษณ์ของผ้ามัดหมี่ ทุกขั้นตอนทำด้วยมือ ผ้าแต่ละผืนจึงมีลวดลายและคุณภาพแตกต่างกัน ไม่ซ้ำกัน ขึ้นอยู่กับความเชี่ยวชาญ ความประณีตตั้งใจ ของผู้ทำ
ป้าสายสัมผัสกับการเลี้ยงไหม มัดหมี่ และทอผ้ามาแต่เด็ก เนื่องจากทำสืบทอดกันมาตั้งแต่ปู่ ย่า ตา ยาย เริ่มแรกๆ หัดทำใช้เอง เมื่อชำนาญ เริ่มได้รับคำชมว่าทำได้ดีทำได้สวย เกิดความภูมิใจ จึงทำมาเรื่อยๆ และพัฒนาตนเองด้วยการฝึกอบรมบ้าง ทดลองทำบ้าง จนปัจจุบันมีฝีมือในการทำผ้าไหมได้สวยงาม มีผู้มาจ้างให้มัดหมี่และทอผ้าอย่างต่อเนื่องมิได้ขาด
วัตถุประสงค์ ->
ให้รู้ขั้นตอน วิธีการมัดหมี่ผ้าไหม เพื่อเผยแพร่ภูมิปัญญา
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
๑ เส้นไหมที่ลอกกาวออกแล้ว (ผ่านการด่องแล้ว) ๒ เชือก หรือ ฟาง ๓ สีย้อมผ้าเคมี / ธรรมชาติ ๔ สารช่วยให้ติดสี
อุปกรณ์ ->
1.โฮงค้นหมี่ และมัดหมี่
2. กง
3. อัก
4. หลอดด้ายไหม
6. หลา
๗. หลักเฝือ
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑.การค้นหมี่ ๒.การมัดหมี่ ๓.การย้อมหมี่ ๔.การแก้ปอหมี่ ๕.การปั่นหลอด ๖. การร้อยฝ้าย
ข้อพึงระวัง ->
๑.ต้องเข้าใจลายหมี่ และกำหนด ลำ ขีน ให้ถูกต้อง
๒.มัดหมี่ต้องแน่น และตรงลาย ตามที่กำหนด
๓.การย้อม ต้องควบคุมอุณหภูมิอย่าให้น้ำเดือด
๔.การด่าง อาจเกิดจากการฟอกกาวไหมไม่หมด การละลายสีไม่ดี หรือน้ำไม่ชุ่มในเส้นไหมก่อนย้อมเย็น
๕. การร้อยหลอดไหม หากร้อยหลอดผิดลำดับหรือเชือกที่ร้อยขาด จะทำให้ลำดับลายไหมผิดไป ไม่สามารถทอเป็นลวดลายตามความต้องการได้