ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ

วิถีชีวิตพื้นบ้านอีสาน เป็นอยู่อย่างเรียบง่าย มีการประดิษฐ์ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ จากวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติและพันธุ์พืชป่าชนิดต่างๆ แขม เป็นหญ้าชนิดหนึ่ง ที่ขึ้นอยู่ตามที่เชิงเขา หรือพื้นที่สูง นิยมนำดอกมาทำเป็นไม้กวาดมาช้านานแล้ว โดยจะมีชื่อเรียกต่างๆ กันไปตามภูมิภาค ดังนี้ ภาคกลางเรียกว่า ดอกหญ้า , ภาคใต้ เรียกว่า ดอกอ้อ, ภาคเหนือ เรียกว่า ดอกกง และภาคอีสาน เรียกว่า ดอกแขม ส่วนใหญ่จะเก็บดอกได้ในช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ การทำไม้กวาดจากดอกหญ้า ซึ่งเป็นไม้พื้นเมือง คือ ต้นแขม ก็เป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญา ที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ ซึ่งก็ได้มีการพัฒนาเรื่อยมา จนมีรูปแบบดังเช่นในปัจจุบัน เพื่อใช้ในครัวเรือนและจำหน่ายเป็นอาชีพเสริมหลังจากฤดูเก็บเกี่ยว มาเป็นเวลาช้านาน 

วัตถุประสงค์ ->

เป็นเครื่องใช้ในครัวเรือน และเมื่อมีการพัฒนาคุณภาพ ก็สามารถจำหน่ายให้เป็นอาชีพเสริม

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.      ดอกหญ้า

2.      ไม้ไผ่ ความยาวประมาณ 80 ซม. ตัดปลายเป็นเหมือนไม้ง่าม และเจาะรูด้านข้าง ข้างละรู

3.      เชือกฟาง

4.      หวายฝาซีก หรือเชือกเอ็น

5.       ไม้ไผ่

อุปกรณ์ ->

มีดพร้า,กรรไกร,เข็มและด้าย

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1.     นำดอกหญ้ามาทำความสะอาดและตากแดดให้แห้ง

2.     นำดอกหญ้าที่ตากแห้งแล้ว เลือกเฉพาะดอกที่มีคุณภาพดี นำมาทุบดอกสีขาวออกให้หมด เหลือแต่ก้าน

3.     แยกดอกหญ้าไว้เป็นกอง ตามความยาวของดอก

4.     นำดอกแขมขนาดสั้น ประมาณ ๘ ก้าน (เท่ากับ 1 ช่อ) มัดด้วยเชือกฟาง แล้วนำดอกแขมสั้นอีก ๓ ช่อ ร้อยต่อกันทีละช่อ ให้มีลักษะแบน

5.     นำดอกแขมขนาดยาว จำนวน 4 ช่อ มาร้อยต่อกับดอกแขมสั้นทีละช่อเหมือนขั้นตอนที่ 1 จะได้เป็นช่อไม้กวาด 1 แหง่ม ทั้งนี้ ไม้กวาด 1 ด้าม จะใช้ช่อไม้กวาด 2 แหง่ม

6.     ประกอบตัวไม้กวาด โดยนำช่อไม้กวาด จำนวน 2 แหง่ม มาประกบกัน เอาเชือกร้อยตรงขอบด้านที่ดอกแขมยาวเข้าด้วยกัน

7.     แบะช่อไม้กวาดที่ร้อยเชือกแล้วออก แล้วนำดอกแขมขนาดยาว มาใส่ร่องตรงกลาง ระหว่างที่ร้อยเชือกเพื่อปิดร่องตรงกลาง ใช้เชือกฟางเย็บให้แน่น

8.     ประกอบด้ามไม้กวาด เข้ากับตัวไม้กวาด โดยเอาด้านไม้ที่แหลมแทงลงไปตรงกลางช่อไม้กวาด แล้วใช้เชือกเย็บตัวไม้กวาดติดกับด้าม โดยเย็บยึดไว้กับรูที่เจาะไว้ที่ด้ามเพิ่มความแข็งแรง

9.     ตัดโคนดอกหญ้าให้เสมอกัน

10. เอาเชือกร้อยดอกหญ้าเข้ากับรูที่ด้ามไม้กวาดให้ปิดโคนดอกหญ้าจนหมด เพื่อเพิ่มความแข็งแรงและสวยงาม

ข้อพึงระวัง ->

1.      ในการคัดเลือกดอกแขม ควรเลือกดอกหญ้า ที่มีขนาดพอดี ไม่อ่อนจนเกินไป

2.      ในการมัดดอกแขมเข้ากับด้ามไม้กวาด ต้องทำทีละช่อให้แน่นหนา และเย็บติดกันให้แน่น ไม่ให้ดอกแขมหลุดเป็นเส้นๆ จะทำให้มีความแข็งแรงขึ้นไม่หลุดง่าย