ความรู้สัมมาชีพชุมชน

เพาะเห็ดฟาง

โดย : นายประมวล ปุ้ม วันที่ : 2017-03-31-14:24:24

ที่อยู่ : หมู่ที่ 3 บ้านวังไฮ ตำบลคำเตย อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

บ้านวังไฮ หมู่ที่ 3 ตำบลคำเตยระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ – เมษายน ราษฎรจะว่างงานจากการทำเกษตร และประกอบกับน้ำเพื่อการเกษตรมีไม่เพียง ทำให้ไม่มีงานทำขาดรายได้  เห็ดฟาง  เป็นเห็ดที่คนไทยนิยมบริโภคมานาน  มีรสชาติดีคุณค่าทางอาหารสูง  เป็นอาหารพวกผักแต่มีคุณค่าสูงกว่าผักพบได้ตามธรรมชาติข้างกองฟางที่มีความชื้น  ปัจจุบันได้นำมาเพาะเพื่อบริโภคและจำหน่ายเป็นรายได้เสริม  ซ้ำยังสามารถเพาะได้ง่ายใช้วัสดุเศษเหลือทางการเกษตรมาเพาะได้  เช่น  ฟางข้าว  กากเปลือกถั่ว  ไส้นุ่น   ต้นกล้วย  ผักตบชวา  ทลายปาล์ม กากเปลือกมันสำปะหลัง  มีวิธีการเพาะหลายรูปแบบ  เช่น  การเพาะแบบกองสูง  การเพาะแบบกองเตี้ยประยุกต์  การเพาะในโรงเรือน  การเพาะในเข่ง   โดยใช้กากมันสำปะหลังและการเพาะเห็ดโดยใช้ตอซังฟางข้าว  เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้สนใจได้นำไปเพาะเพื่อเป็นอาหารในครัวเรือน  หรือเพาะเพื่อเป็นอาชีพเสริมรายได้ในครัวเรือนได้

วัตถุประสงค์ ->

เพาะเพื่อเป็นอาชีพเสริมรายได้ในครัวเรือนได้

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.กากมันสำปะหลัง  ( กากดิน )

2.น้ำสะอาดควรเป็นน้ำสระไม่เค็มจะดีที่สุด

3. อาหารเสริม ( มูลสัตว์แห้ง , ราละเอียด หรือ วัสดุอื่นที่หาได้  เช่น  กากไส้นุ่น , จอกแห้ง ,คายข้าว )

4.EM/น้ำหมักชีวภาพ

5.ปูนขาว

6.ฟางสำหรับคลุมกอง

 

อุปกรณ์ ->

3.บัวรดน้ำ

4พลาสติกสำหรับคลุมกองเห็ด

5.จอบ

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1.  เตรียมแปลงเพาะโดยขุดตากดินยกแปลงเพื่อฆ่าเชื้อโรคตากทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน ย่อยดินให้ละเอียดขนาดแปลง  กว้าง  1  เมตร  ยาวตามความต้องการ

2.  นำกากมัน ( กากดิน ) มาบรรจุในไม้แบบอัดเป็นแท่งพอแน่นจากนั้นถอดไม้แบบ  แล้วอัดแท่งกากมันเรียงในแปลงที่เตรียมไว้ห่างกันแต่ละแท่ง  10-15  ซม.  ถ้าอากาศเย็นให้ห่างกันน้อย  ถ้าอากาศร้อนให้ห่างกันมากขึ้น

3.  ขณะอัดแท่งกากมัน  ถ้าแห้งให้รดน้ำพอชุ่มไม่ให้แท่งพังแตก

4.  อัดแท่งกากมัน  อย่างน้อยให้เต็มไม้แบบ   เพื่อให้การควบคุมอุณหภูมิในแปลงไม่ให้เปลี่ยนแปลงมากเกินไป

5.  โรยอาหารเสริมระหว่างช่องว่างของแท่งกากมันบางๆ 

6.  โรยเชื้อเห็ดฟาง  บนอาหารเสริม  โดยเชื้อเห็ดฟางต้องนำมาขยำรวมกันก่อน  อัตราการใช้  1  ถุง   ต่อ  2  ตารางเมตร (แล้วแต่ขนาดถุง)    แล้วรดน้ำให้ชุ่มทั่วแปลง

7.  คลุมด้วยพลาสติกให้ชิดกองใช้พลาสติก  1  ผืนกลบชายพลาสติกด้วยดินให้สนิท

     8.  คลุมด้วยฟางแห้ง

9.  ทิ้งไว้ประมาณ  3-4  วัน  แล้วแต่ฤดูกาล 

10.  เส้นใยเห็ดจะเดินขาวฟูในกอง  ให้ทำการตัดใย  โดยใช้น้ำสะอาดผสม EM  และ  กากน้ำตารดบางๆ  พอเส้นใยขาด

11.  ขึ้นโครงโดยใช้ไม้ไผ่ปักโค้งห่างกันพอควรแล้วคลุมพลาสติกแบบเกยทับ  2  ผืน  แล้วคลุมด้วยฟาง

 12.  หมั่นตรวจดูอุณหภูมิในกองเห็ด  ถ้าร้อนจัดให้เปิดข้างกองตอนเช้าหรือเย็น  ครั้งละ  5-10  นาที  แล้วปิดตามเดิม

13.  จากนั้นประมาณ  5-7  วัน  ดอกเห็ดจะโตสามารถเก็บมาบริโภคและจำหน่ายได้

14.  การเก็บดอกเห็ด  ควรเก็บในช่วงเช้ามืดและเก็บเมื่อเห็ดขนาดดอกตูมหัวแหลมจะได้น้ำหนักดี    แต่ถ้าจะเก็บเพื่อทำป่นให้เก็บดอกบานมาย่างไฟจะอร่อย

15.  จะสามารถเก็บเห็ดได้  ประมาณ  3-5  วัน  ก็จะหมดรุ่น  จากนั้นให้เปิดกองรดน้ำพอชุ่ม  ปิดไว้อีก  5-7  วันเห็ดจะเกิดดอก  ให้เก็บอีก  1  รุ่น  แต่ดอกเห็ดจะเกิดน้อย

16.  หลังเก็บดอกเห็ดหมด  นำเศษที่เหลือไปหมักทำปุ๋ยชีวภาพต่อไป  หรือนำไปใส่  แปลงนา  ไม้ผล  แทนปุ๋ยเคมีได้   หรือถ้าเพาะในแปลงนาให้หยอดเมล็ดผัก  แตง ถั่ว จะงอกงามดี

17.  ถ้าใช้ฟางเพาะแนะนำให้ใช้ตอซังฟางข้าวจะให้ผลผลิตดีกว่าปลายฟาง  โดยใช้การถอนทั้งรากแต่ฟางที่ใช้เพาะต้องแห้งสนิทไม่เคยผ่านความชื้นหรือโดนฝนมาก่อนจะเกิดเชื้อราเพาะเห็ดไม่ขึ้น  โดยใช้ไม้แบบขนาดใหญ่ขึ้น  ลักษณะเป็นสีเหลี่ยมคางหมู  ขนาดฐานกว้าง  35-40  ซม.     กว้าง  25-30  ซม.  สูง  35-40  ซม.  มีความยาว  1-1.5  เมตร  ขั้นตอนการเพาะ

        17.1  แช่ฟางให้ชุ่มประมาณ  1  ชม.

        17.2  นำมากองใส่ไม้แบบในแปลงที่ขุดเตรียมไว้โดยวางด้านโคลนฟางออกด้านนอกสูง  3-4  นิ้ว  จากนั้นโรยอาหารเสริมรอบขอบไม้แบบบนฟางหน้ากว้าง  2  นิ้ว  โรยเชื้อเห็ดที่ขยำไว้แล้วบางๆ  แล้ววางฟางทำชั้นต่อไปเหมือนชั้นที่  1  ทำ  3-4  ชั้น  ชั้นสุดท้ายโรยอาหารเสริมและเชื้อเห็ดให้เต็มหลังกอง

        17.3  ปิดด้านบนด้วยฟางชุ่มหนา  1-2  นิ้ว  ย้ายไม้แบบไปทำกองต่อไปห่างจากกองเดิม  10-15  ซม.  จนเต็มแปลง  ควรทำกองฟางอย่างน้อย  10  กอง  ต่อ  1  แปลง  เพื่อให้อุณหภูมิในกองพอเหมาะในการเกิดดอกเห็ด

        17.4  คลุมด้วยพลาสติก  คลุ่มด้วยฟางแห้งตรวจดูความชื้นในกอง  ถ้าแห้งมากให้รดน้ำบนดินรอบแปลง  8-10  วัน  ก็จะสามารถเก็บดอกเห็ดได้การเพาะด้วยฟางไม่ต้องตัดเส้นใบและทำโครงไม้ไผ่

        17.5  หลังจากเก็บเห็ดหมด  ฟางกองเห็ดสามารถนำไปกองทำปุ๋ยหมักใช้บำรุงดินต่อไป  หรือนำไปเป็นวัสดุเพาะเห็นในถุงพลาสติกต่อไป

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดนครพนม
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา