ความรู้สัมมาชีพชุมชน

การจักสานกระติบข้าวจากต้นคล้า

โดย : นางละเอียด เทือตาทอง วันที่ : 2017-03-28-16:09:29

ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 62 หมู่ที่ 10 ตำบลขามเฒ่า อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

กลุ่มจักสานบ้านใหม่ศรีปทุม จัดตั้งเมื่อ พ.ศ. 255๑ มีสมาชิกเริ่มแรกจำนวน ๑๐ คน ปัจจุบันมีสมาชิก 20 คน การจักสานกระติบข้าวเริ่มแรกนั่นทำมาจากไม้ไผ่ แต่การสานกระติบข้าวจากไม่ไผ่นั่นเกิดเชื้อราง่าย จึงได้มีการนำต้นคล้ามาเป็นวัตถุดิบแทน การจักสานกระติบข้าวเริ่มแรกนั่นมีการลองผิดลองถูกกันมาก เพราะขั้นตอนในการทำค่อนข้างยุ่งยาก ในช่วงแรกเริ่มนั้นมีหลายคนที่หยุดทำไปเฉยๆเพราะยุ่งยาก นางละเอียด เทือกตาทอง พร้อมด้วยผู้นำชุมชนในขณะนั้นได้ชักชวนชาวบ้านรวมตัวกันและฝึกการจักสานกระติบข้าวจากต้นคล้าไปพร้อมๆ กัน ทำให้ชาวบ้านเกิดความอดทนในการเรียนรู้การจักสานกระติบข้าวจากต้นคล้า จนสามารถสานกระติบข้าวได้  ในช่วงแรกนั้นต้นคล้าซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักนั้น ต้องไปหามาจากแหล่งอื่น ต่อมาชาวบ้านได้ไปเรียนรู้การปลูกต้นคล้าจากแหล่งเพาะปลูกอื่น และได้นำมา เพาะปลุกในชุมชนเอง ศึกษาวิธีปลูก การดูแลรักษาจนสามารถปลูกได้เองในชุมชนโดยไม่ต้องออกไปหาวัตถุดิบจากภายนอกอีก ทำให้เกิดเป็นกลุ่มอาชีพขึ้นในชุมชนสร้างชื่อเสียงสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังเกิดเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นให้กับลูกหลานได้สืบทอดต่อไป

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อเป็นการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ใหม่จากเดิมเป็นเพียงกระติบข้าวจากต้นคล้ารูปทรงเดิม ๆ เปลี่ยนรูปแบบเป็นรูปหัวใจ เพิ่มลวดลายใหม่ ๆ  และกระติบข้าวจากต้นคล้าที่มีตัวอักษร เพื่อเพิ่มยอดจำหน่ายและให้ตรงตามความต้องการของลูกค้า และมีการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นทุนทางวัฒนธรรม

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

- ต้นคล้า

อุปกรณ์ ->

1. คล้า

2. มีดพร้า/เครื่องขูดไม้ไผ่(ที่เหลาตอก)

3. ด้ายไนล่อน

4. เข็มขนาดใหญ่

5. กรรไกร

6. เลื่อย

7. เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)

8. ก้านตาล

9. ปากกาหรือดินสอ

10. ไม่ไผ่

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. ตัดคล้าประมาณ 70 ซม. จักเป็นเส้นตอก นำไปตากแดดให้แห้ง ประมาณ 1 วัน

2. นำมาแช่น้ำประมาณ 3 ชั่วโมง ขูดเอาไส้ออก(ผิวคล้า) นำไปตากให้แห้งประมาณ 3 วัน

3. นำคล้ามาจักสานตามลวดลายที่ต้องการ

4. นำมาเย็บประกบเป็นตัวกระติบข้าว

5. นำก้านตาลมาเย็บเป็นตีนกระติบข้าว

6. ประกอบตัวกระติบและก้านตาล ให้นำมาตกแต่ง

ข้อพึงระวัง ->

ต้นคล้าที่นำมาทำกระติบข้าวต้องเลือกเอาต้นที่มีอายุ ตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไป เพราะขนาดลำต้นจะมีความยาวไม่น้อยกว่า 50 เซนติเมตร เหมาะแก่การนำมาทำเป็นเส้นตอกใช้จักสาน

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดนครพนม
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา