ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ผ้าย้อมขี้ควาย เป็นผลิตภัณฑ์ที่ย้อมด้วยสีธรรมชาติโดยการหมักจากขี้ควาย (ควายกินหญ้าเท่านั้น)
สตรีบ้านดอนสมอ หมู่ที่ ๑ ตำบลท่าบ่อสงคราม อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม ได้รวมกลุ่มขึ้นเมื่อปี ๒๕๕๖ ได้คิดค้นลองผิดลองถูกในการสกัดสีซึ่งได้จากน้ำหมักขี้ควาย ได้สีเทาออกเขียวที่เกิดขึ้น ภูมิปัญญาของชาวบ้านและคิดต่อยอดจากหมู่บ้านที่มีการเลี้ยงควาย เป็นจำนวนมาก และเมื่อปี ๒๕๕๘ หมู่บ้านได้รับรางวัลกลุ่มกระบือ สวยงามระดับประเทศ

ผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมสีธรรมชาติ โดยการย้อมเส้นฝ้าย จากน้ำหมักขี้ควาย แล้วนำมาแปรรูปด้วยการทอ สีที่ได้จากการย้อมขี้ควายเป็นสีเทาออกเขียว ผลิตภัณฑ์มีการลงทะเบียน OTOP ผลิตภัณฑ์ภัณฑ์ที่กลุ่มทำขึ้นมาคือ ผ้าคลุมไหล่ ผ้าพันคอ ผลิตภัณฑ์ ได้มาตรฐาน มผช. ได้รับการคัดสรร ในปี ๒๕๕๙ ผ้าพันคอได้ ๕ ดาว ผ้าคลุมไหล่ได้ ๔ ดาว

วัตถุประสงค์ ->

๑.เป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้

๒.เป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้กับคนในชุมชน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

การทำน้าหมักขี้ควาย เป็นการเพิ่มสีสันให้ผลิตภัณฑ์มีหลากหลายสี และคงสืบทอดอยู่ที่บ้านดอนสมอ โดยมีวัตถุดิบ วัสดุอุปกรณ์และขั้นตอนการผลิตดังนี้
๑. ขี้ควายสด (ได้จากขี้ควายที่กินหญ้าอย่างเดียวเท่านั้น)
๒. เส้นด้ายฝ้ายอย่างดี
3. สารส้ม

อุปกรณ์ ->

โอ่ง/ถัง (ภาชนะที่ใช้หมักขี้ควาย)

กระบวนการ/ขั้นตอน->

๑. ทำสีย้อมผ้าจากน้าหมักขี้ควาย นำขี้ควายสด มาผสมน้ำอัตราส่วน ขี้ควาย ๑ ถัง/น้ำ ๓ ถัง ตีเคล้าให้เข้ากันจากนั้นกรองเอาเฉพาะน้ำ
๒. นำน้ำขี้ควายที่กรองแล้วมาต้มให้เดือด 20 นาที แล้วนำเส้นด้ายฝ้าย ใส่ลงไปแช่ไว้ประมาณ 10-15 นาที
๓. นำเส้นด้ายขึ้นมาจากน้ำหมักบิดหมาดๆ แล้วนำมาแช่น้ำส้มสายชู เพื่อไม่ให้สีตก จะได้สีสดใส จากนั้นนำเส้นด้ายฝ้ายมาล้างให้สะอาด แล้วนำไปตากลมให้แห้ง
๔.หลังจากนั้นแล้วนำเส้นด้ายมากวักใส่หลอด และกางเส้นใส่ฟืมและ กี่ที่เตรียมไว้ทอให้เป็นผืนผ้า เช่นผ้าคลุมไหล่ ผ้าพันคอ

ข้อพึงระวัง ->

-