การจักสานจากผักตบชวา
โดย : นางพยอม แจ่มนิยม วันที่ : 2017-06-05-19:12:50ที่อยู่ : 9/1 หมู่ 4 ต.วัดละมุด
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เกิดจากการเป็นประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านลานแหลม(ระดับตำบล) ในปี 2521 เป็นการทำจักสานผักตบชวา โดยนำความรู้จากปราชญ์ชาวบ้านที่ได้ทำสืบทอดกันมา และได้วิทยากรมาฝึกสอนอาชีพเพิ่มเติมจากทางศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนอำเภอนครชัยศรี และได้แยกตัวออกจากกลุ่มเดิม(ระดับตำบล) มาจัดตั้งกลุ่มระดับหมู่บ้าน ในปี 2524 งานจักสานผักตบชวาเป็นผลิตภัณฑ์ใช้สอย เป็นการช่วยเหลือครอบครัวของเกษตรกรให้มีรายได้เสริม เพื่อเป็นการสร้างงานสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน และทางกลุ่มยังได้เข้าร่วมแสดงกิจกรรมกับพิพิธภัณฑ์วิถีชาวนาไทยบ้านลานแหลม ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อเป็นรายได้หลักของครอบครัว
2.เป็นงานอิสระไม่อยู่ใต้บังคับใคร
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
วัตถุดิบ
1. ผักตบชวาอบด้วยสารกำมะถัน ชนิด ก้านผ่าซีกและย้อมสี
2. เส้นเปีย 3 พร้อมย้อมด้วยสีต่างๆ
3. แบบหรือหุ่น
4. กรรไกร
5. กาว
6. ค้อน
7. ตะปูเล็ก
8. ผ้าปุชั้นใน
9. ซิปผ้าปิดกระเป๋า
10. สายถัก หรือสายหนัง-ไม้
อุปกรณ์ ->
1.กรรไกร
2.ค้อน
3.ตะปู
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. การเก็บ หมายถึง การเก็บผักตบชวาที่มีอยู่ในแหล่งน้ำ เลือกหาเอาก้านใบที่ยาวและไม่แก่เกินไป ตัดออกจากกกกอ
2. การล้าง เมื่อเก็บก้านใบของผักตบชวาได้จามความต้องการแล้ว นำมาล้างน้ำขัดถูให้สนิมและสิ่งเปรอะเปื้อนออกให้หมด
3. คัด แยก ผ่าซีก คือ ทำการคัดแยกและผ่าซีกก้านใบผักตบชวา เป็น 3 ชนิด เช่น ก้านที่ยาวตรงแยกไว้ที่หนึ่ง ชนิดบิดงอแยกไว้ที่หนึ่ง และชนิดก้านสั้นแยกไว้อีกที่หนึ่ง แล้วนำมาผ่าเป็นซีก
4. ตากแดด เมื่อคัด ผ่าซีกแล้ว ทำเป็นกำ กำละ 100 ก้าน แล้วนำไปตากแดด จนผักตบชวาแห้งสนิทดี
5. การอบ เมื่อผักแห้งสนิทดีแล้ว ก็นำมาจุ่มน้ำให้เปียกนุ่มนิ่ม และนำไปอบที่เตาอบ ถ้าหากไม่มีเตาอบก็ให้ใช้โอ่งน้ำแทนเตาอบ โดยการนำผักตบมาใส่แบบวนรอบด้านในให้เหลือตรงกลางว่างไว้เพื่อสำหรับใส่กำมะถันชนิดผงประมาณ 1 กำมือไว้ที่ตรงกลางของก้นโอ่ง แล้วใช้จานสังกะสีรองด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์ฉีกเป็นฝอยนำเอากำมะถันผงวางลงกับกระดาษหนังสือพิมพ์ เสร็จแล้วจุดไฟที่กระดาษหนังสือพิมพ์ แล้วรีบหากระสอบป่านหรือผ้าหนาๆ ปิดที่ฝาโอ่ง ข้อควรระวัง อย่าให้ควันระเหยของกำมะถันเข้าปากหรือเข้าจมูก จะเป็นอันตรายแก่ร่างกาย
6. ตากแดดอีกครั้ง นำผักตบชวาที่อบในที่อบ 1 วัน หรือ 1 คืนแล้ว ออกมาตากแดดให้แห้งสนิท
7. เก็บรักษา เมื่อผักแห้งสนิทดีแล้วนำไปใส่ถุงพลาสติก มัดปากถุงให้สนิทมิดชิดอย่าให้ความชื้นเข้าไปได้ จะทำให้เกิดรา
8. การจักสาน เลือกผักที่แห้งคัดแยกที่ก้านยาว ทำเป็นคอกยืน ผักแห้งที่ก้านสั้นใช้สานเป็นภาชนะที่ลูกๆ ซีกที่ผ่าต้องนำมาเจียน เจียนคือใช้กรรไกรมาขลิบสองข้างของโคนกก ให้มีขนาดเล็กใหญ่ใกล้เคียงเท่าๆกัน
9. การสาน คือการสานขึ้นรูปตามแบบหรือหุ่นรูปทรงที่ต้องการ ของผู้สานหรือผู้ใช้สอยนั่นเอง
ข้อพึงระวัง ->
1. อย่าให้ควันระเหยของกำมะถันเข้าปากหรือเข้าจมูก จะเป็นอันตรายแก่ร่างกาย