การปักผ้า
โดย : นางวัลภา สันนิวาสเสถียร วันที่ : 2017-03-13-14:40:08ที่อยู่ : 169 หมู่ที่ 1 ตำบลบ่อแก้ว อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การปัก เป็นงานฝีมือแขนงหนึ่งที่ผู้ทำต้องมีสมาธิ มีความรักในงานนั้น และต้องเป็นผู้มีความละเอียดถี่ถ้วน งานจึงจะออกมาดูดี มีชีวิตชีวา จริงอยู่งานที่ปักต้องประกอบด้วยผ้า เข็ม ไหม ลาย การให้สี ทุกคนสามารถมีและทำได้ แต่ผลงานที่ออกมาจะแสดงให้รู้ว่าแต่ละบุคคลมีฝีมือ มีความรอบรู้ ความชำนาญแค่ไหน
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อเผยแพร่กระบวนการ ขั้นตอน และวิธีการการปักผ้า
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ผ้า
อุปกรณ์ ->
การปักมีอุปกรณ์ประกอบด้วย ผ้า เข็ม ไหม ลาย นำมาปักตกแต่งให้มีความสัมพันธ์กัน โดยอาศัยความรู้และประสบการณ์ ผลงานนั้นจึงจะออกมาดีและสวยงาม
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ในกระบวนการปักทั้งของไทยและของต่างประเทศ มีวิธีที่เรียกชื่อต่าง ๆ กันเป็นจำนวนมาก และวิธีการปักเหล่านี้ใช้ในการปักลวดลายตกแต่งเสื้อผ้า ของใช้ที่ทำด้วยผ้านานาชนิดได้สวยงามแปลก ๆ ในต่างประเทศ แบบการปักจะเรียกชื่อตามชาติต้นคิด เช่น ปักสวีดิส ปักแมกซิกัน ปักสเปญ บางทีเรียกตามลักษณะของการปัก เช่น ปักปะ ปักรังดุม ปักจักร เป็นต้น การปักแต่ละอย่างก็ยังนำไปใช้ ต่างกันอีกด้วย
การปักอาจแยกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ดังนี้
1. การปักหน้าเดียว การปักหน้าเดียว เป็นการปักให้ดูสวยงามแต่ด้านหน้าด้านเดียว ด้านหลังจะห่าง หรือข้ามไปบ้างหรือมีเส้นไหมยุ่ง ๆ อยู่บ้างก็ไม่ค่อยกระไร แต่ก็ควรระวังเรื่องการข้ามไหมจากลายอันหนึ่งไปอีกลายอันหนึ่ง อย่าข้ามในระยะห่างกันมากนัก เพราะถ้าเป็นผ้าแพรหรือผ้าต่วน จะทำให้เห็นเส้นด้ายที่ข้ามปรากฏออกมาด้านหน้า ทำให้หมดความสวยงามไปได้ ทั้งจะทำให้ลายที่ปักนั้น ไม่คงทนถาวรหรือหลุดได้ง่าย การปักหน้าเดียวนี้มักใช้กับลวดลายที่แคบ ๆ มีช่วงไหมสั้น เช่น หน้าหมอน ก็มักเป็นการปักหน้าเดียว การปักจะใช้การปักทับลาย หรือปักยกลายก็ได้
2. การปักสองหน้า คือ การปักให้เหมือนกันทั้งสองด้าน คือ ด้านหน้าและด้านหลัง หรือด้านนอกและด้านใน ใช้ปักกับลายแคบ ๆ แต่ถ้าลายที่จะปักเป็นลายกว้างหรือลายใหญ่ ก็ปักแต่เฉพาะขอบลายจะใช้วิธีปักยกลายก็ได้
3.การปักแรเงา การปักแรเงา การปักแรเงา มีผู้นิยมกันมากในขณะนี้ เพราะเป็นการปักที่ดูสวยกว่าการปักสองหน้า หรือหน้าเดียว ซึ่งเป็นแบบธรรมดา
การปักแรเงานี้ เป็นการปักเหลือบสีแรเงาให้ดูเหมือนจริง เช่น รูปดอกไม้ ใบไม้ หรืออาจใช้ วิธีแรเงาช่วยให้สดใสได้
ข้อพึงระวัง ->
ก่อนที่จะลงมือปักต้องด้นไปหาที่ตั้งต้นปัก เพราะเราไม่ขมวดปมไหมให้เป็นปมเมื่อปักเสร็จลายหนึ่งแล้ว หรือว่าจวนจะหมดลายแล้ว