การเพาะเห็ด
โดย : นายดวงเพชร สิทธิ วันที่ : 2017-03-11-14:50:39ที่อยู่ : 73/1 หมูที่่ 5 ตำบลหนองจ๊อม
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เริ่มเข้าทำงานที่มหาวิทยาลัยแม่โจ้ และได้เรียนรู้การเพาะเห็ดและขั้นตอนการผลิต
ก้อนเห็ดจากอาจารย์ มีการทดลองปฏิบัติ จนเกิดความเชี่ยวชาญ ได้รับเชิญให้เป็นวิทยากรบรรยายเรื่องการเพาะเห็ดและโครงสร้างของเห็ดทุกชนิด รวมทั้งได้ทำการสอนนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ เกิดการรวมกลุ่ม
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. วัสดุเพาะ เช่น ขี้เลื่อยไม้ยางพารา อาหารเสริม
2. แม่เชื้อเห็ดชนิดที่ต้องการ
3. ถุงพลาสติกทนร้อนขนาด 6 3/4 x 12 1/2 หรือ 8x12 นิ้ว
4. คอขวดพลาสติกเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 1/2 นิ้ว
5. สำลี ยางรัด
อุปกรณ์ ->
1. ถึงนึ่งไม่อัดความดัน หรือหม้อนึ่งความดัน
2. โรงเรือนหรือที่บ่มเส้นใย
กระบวนการ/ขั้นตอน->
วิธีการเตรียมวัสดุเพาะ
นำส่วนผสมดังกล่าวข้างต้น ผสมให้เข้ากันด้วยมือหรือเครื่องผสมแล้วปรับความชื้น 60-65 % โดยเติมน้ำพอประมาณ ใช้มือกำขี้เลื่อยบีบให้แน่น ถ้ามีน้ำซึมที่ง่ามมือแสดงว่าเปียกเกินไป (ให้เติมขี้เลื่อยแห้งเพิ่ม) ถ้าไม่มีน้ำซึมให้แบมือออก ขี้เลื่อยจะรวมกันเป็นก้อนแล้วแตกออก 2-3 ส่วน ถือว่าใช้ได้แต่ถ้าแบมือแล้วขี้เลื่อยไม่รวมตัวเป็นก้อน แสดงว่าแห้งไป ให้เติมน้ำเล็กน้อย
ลักษณะเชื้อเห็ดที่ดี
จะต้องไม่มีเชื้อราอื่นๆ เจือปน เช่น ราดำ ราเขียว ราส้ม ปนเปื้อน อยู่ในขวดเชื้อนั้น เพราะจะทำให้ถุงเพาะเชื้อเห็ดติดโรคราอื่นได้ โดยสังเกตเส้นใยของเชื้อเห็ดจะต้องมีเส้นใย สีขาวบริสุทธิ์และดินเต็มขวด
วิธีการเพาะเห็ด
บรรจุขี้เลื่อยใส่ถุงพลาสติกทนร้อน น้ำหนัก 8-10 ขีด กระแทกกับพื้นพอประมาณ และทุบให้แน่นพอประมาณ 2 ใน 3 ของถุง ใส่คอขวด รัดด้วยหนังยางจุกสำลี
นำไปนึ่งฆ่าเชื้อที่ 100 องศาเซลเซียส 3 ชั่วโมง แล้วนำมาพักให้เย็นในที่สะอาด
การใส่หัวเชื้อ
หัวเชื้อควรเลือกหัวเชื้อที่เจริญเต็มเมล็ดธัญพืชใหม่ๆเพราะเชื้อในระยะนี้กำลังแข็งแรงและเจริญเติบโตรวดเร็ว
สถานที่เขี่ยเชื้อเห็ด ควรเขี่ยในห้องที่สะอาดและสามารถป้องกันลมได้เพื่อช่วยลดเชื้อปลอมปน ทำให้เปอร์เซ็นต์ของก้อนเชื้อที่เสียต่ำลง
ในการเขี่ยเชื้อเห็ด ควรใช้ลวดแข็งๆ เผาไฟให้ร้อน ในถึงก้อนเชื้อประมาณ 15-20 เมล็ดแล้วปิดด้วยจุกสำลี เพื่อฆ่าเชื้อ แล้วกวนตีเมล็ดข้าวฟ่างให้ร่วน เพื่อสะดวกในการเทเมล็ดข้าวฟ่างลงในถึงก้อนเชื้อ
การใส่หัวเชื้อเห็ดที่เลี้ยงบนเมล็ดข้าวฟ่างลงและหุ้มกระดาษไว้ตามเดิม
นำก้อนที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้วไปพักในห้องบ่มที่สะอาด ควรฉีดยาฆ่าแมลงไว้ที่พื้น
บ่มก้อนเชื้อไว้ประมาณ 25-35 วัน แล้วย้ายโรงเปิดดอก
ข้อพึงระวัง ->
1. เป็นเชื้อที่มาจากแหล่งที่เชื่อถือได้ (ถามคนที่เขาทำมาก่อน)
2. เชื้อบรรจุอยู่ในขวดกลมหรือแบน ก็ไม่มีข้อห้าม
3. ลักษณะเชื้อเป็นเมล็ดข้าวฟ่าง มีเชื้อราขาวๆ เดินอยู่เต็ม (ไม่เต็มอย่าพึ่งเอามาหยอดรอไว้ก่อน)
4. เตรียมจำนวนให้เพียงพอ 1 ขวด หยอดได้ประมาณ 25 ก้อน (มากแล้วนะขนาดนี้)
5. อายุของเชื้อไม่ควรเกิน 2 เดือน (ขณะซื้อให้ดูวัน เดือน ปี ที่ผลิต)