งานหัตถกรรมตีลายแผ่นแร่
โดย : นายสงวน ปัญโญสุข วันที่ : 2017-03-04-12:59:28ที่อยู่ : 98 หมู่ที่ 13 ตำบลสันกำแพง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
หัตถกรรมตีลายแผ่นแร่ ตำบลสันกำแพง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษหลายยุคหลายสมัย ช่างล้านนาที่อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทย และมีการสืบทอดภูมิปัญญาดั้งเดิมคือการตีเครื่องเงิน(ตีขันเงิน) บ้านป่าสักขวาง หมู่ที่ 13 ตำบลสันกำแพง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหมู่บ้านเดียวที่ได้นำภูมิปัญญาดั้งเดิมการตีสลุงเงินมาประกวดอาชีพเป็นงานหลัก และงานรองเสริมควบคู่ไปกับอาชีพเกษตรกร
การเริ่มต้นโดย นายสงวน ปัญโญสุข ได้สืบทอดความรู้มาจากช่างตีขันเงินชื่อ นายสาย เป็นชนชาติเขมร คนพื้นเมืองเรียกว่า ขมุ เข้ามาอยู่ในประเทศไทยเมื่อสมัย 80 ปี ก่อนโดยมาพักอาศัยอยู่ที่หมู่บ้านป่าสักขวาง ต่อมาได้ไปรับจ้างตีขันเงินที่หมู่บ้านวัวลายในตัวเมืองเขียงใหม่ ซึ่งเป็นแหล่งทำเครื่องเงิน
นายสาย เป็นครูคนแรกที่ได้ถ่ายทอดวิชาตีขันเงินให้กับนายสงวน ปัญโญสุข เป็นจุดเริ่มต้นแห่งการเรียนรู้ ภูมิปัญญาดั้งเดิมงานหัตถกรรมและหัตถศิลป์ล้านนาที่ยากมากต่อการเรียนรู้ จากนั้นได้เรียนรู้เพิ่มเติมจากครูผู้ชำนาญการอีกหลายๆคนที่มีความชำนาญการตีที่เก่งเฉพาะด้านการตีขันเงินในหมู่บ้านวัวลาย
บ้านป่าสักขวาง ได้เริ่มต้นการเรียนการสอนตีลายสลุงเมื่อปี พ.ศ.2510 โดยนายสงวน ปัญโญสุข เป็นผู้เริ่มต้นคนแรกของอำเภอสันกำแพง โดยมีผู้สนใจเข้าเรียนครั้งแรก 6 คน แต่ละคนมาจากหมู่บ้านอื่นและต่างตำบลจากนั้นทั้ง 6 คน ก็ได้ถ่ายทอดต่อๆกันมาอีกหลายรุ่น จนถึงปัจจุบัน
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อสร้างอาชีพและรายได้ให้แก่ครอบครัว
2.สืบสานภูมิปัญญาและศิลปในงานหัตถกรรมตีลายแผ่นแร่ เป็นภาพจิตรกรรมต่างๆ เป็นอุปกรณ์เครื่องใช้เครื่องตกแต่ง
3.
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
แผ่นแร่อลูมิเนียม แร่เงิน ฯลฯ
นำ้ยาขัดเงา นำ้ยารักษาเนื้อโลหะ สีต่างๆ
อุปกรณ์ ->
อุปกรณ์การแกะ กลึง การตัดแต่ง เลี่อย สว่าน ฯลฯ
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1.เขียนแบบ กำหนดขนาดสัดส่วน
2.ดำเนินการแกะทำตามแบบ
3.ตกแต่งชิ้นงานและจัดบรรจุภัณฑ์
ข้อพึงระวัง ->