ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่ตำบลบ้านจันทร์ อำเภอกัลยาณิวัฒนามีมาแต่อดีต มีการดำเนินชีวิตตามวิถีของชาวกะเหรี่ยงที่เคร่งครัดในเรื่องของประเพณีวัฒนธรรม พิธีกรรมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างบ้านเรือนหรือการแต่งกายที่ผู้หญิงกะเหรี่ยงเกือบทุกครัวเรือนในหมู่บ้านจะต้องทอผ้าเป็น คือเมื่อแต่งงานมีลูกจะต้องทอผ้าไว้ให้ลูกเป็นผ้าสีขาว เมื่อครบเก้าเดือนคลอดลูกก็จะทอผ้าได้หลายผืน นำผ้ามาตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าให้ลูกใส่อย่างง่ายๆผ้าที่ทอใช้ในชีวิตประจำวันจะเป็นเสื้อกะเหรี่ยง ซิ่น ย่าม ผ้าโพก ผ้าห่ม หรือผ้าชนิดอื่นๆ จะเน้นความสวยงามและความหนาของเนื้อผ้า เพราะว่าหมู่บ้านเป็นพื้นที่ภูเขา และมีป่าไม้มาก มีอากาศหนาวเย็น จึงต้องใส่เสื้อผ้าหนา เพื่อความอบอุ่นแก่ร่างกาย ซึ่งต่อมาความเจริญมีมากขึ้น การแต่งกายของชาวกะเหรี่ยงก็เริ่มเปลี่ยนไปตามสมัยนิยม แต่ก็ยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีการแต่งกายไว้บ้าง 

วัตถุประสงค์ ->

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ในการทอผ้ากระเหรี่ยงนั้นก่อนการทอจะต้องกำหนดว่าจะทออะไร เช่น ทอย่าม ทอผ้าซิ่น ทอเสื้อ และกำหนดขนาดของผ้าโดยการประมาณให้สวมใส่ได้พอดี เนื่องจากเครื่องแต่งกายของชาวกระเหรี่ยงเป็นการนำผ้าเป็นผืนมาเย็บเข้าด้วยกันโดยไม่มีการตัด ขั้นตอนการผลิตมี 4 ขั้นตอน ดังนี้

          1. การกรอด้ายขวาง การทอผ้าของกระเหรี่ยงจะไม่มีกระสวย จึงใช้ด้ายพันไม้ขนาดยายประมาณ 1 ฟุต เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร โดยมือซ้ายจับปลายไม้ด้านหนึ่งวางทาบกับหน้าขาขวา และใช้มือขวาปั่นฝ้ายเข้าหาตัว โดยให้ด้ายผ่านเข้ามาระหว่างนิ้วชี้กับนิ้วกลางของมือซ้าย ทำจนด้ายในไม้มีมากพอ จึงกรอใส่ไม้อันใหม่

          2. การทอผ้า มี 2 แบบ คือ การทอธรรมดา จะได้เนื้อผ้าที่เรียบและเป็นสีเดียวกันทั้งผืน ใช้สำหรับเย็บเป็นชุดเด็กหญิงกระเหรี่ยง หรือ กางเกงผู้ชาย แบบที่สองคือ การทอเป็นลวดลาย ขึ้นอยู่กับการใช้ประโยชน์และความนิยม ส่วนมากจะเป็นที่นิยมในกลุ่มผู้หญิง เช่น เสื้อหญิงสาวจะมีลายขวางเหนืออก และผ้าซิ่นของหญิงที่แต่งงานแล้ว

          3. การประกอบลูกเดือย เป็นการปักประดับลูกเดือนบนชายเสื้อหญิงที่แต่งงานแล้ว โดยรอยลูกเดือนเข้ากับเส้นด้ายและปักให้ลูกเดือยลอยตัวอยู่บนผืนผ้า สลับกับลวดลายที่ปักด้วยด้ายหลากสีลายต่างๆ

          4. การตัดเย็บเป็นการนำผ้าทั้งผืนมาเย็บต่อกัน โดยตัดให้น้อยที่สุด เนื่องจากสมัยก่อนชาวกระเหรี่ยงไม่มีกรรไกรตัดผ้า มีเพียงมีดที่ใช้แบ่งผ้า ทำให้เสื้อกระเหรี่ยงไม่มีส่วนเว้าส่วนโค้ง ผ้าที่ทอจะเป็นผ้าหน้าแคบไม่เกิน 20 นิ้ว ความยาวตามการใช้ประโยชน์

ข้อพึงระวัง ->