ความรู้สัมมาชีพชุมชน

การทำไม้กวาดดอกหญ้าด้ามพลาสติก

โดย : นางรัตนาพร วงค์พรมจักร วันที่ : 2017-06-02-16:31:45

ที่อยู่ : 85 หมู่ที่ 5 ต.งิ้ว อ.เทิง จ.เชียงราย

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ไม้กวาดดอกหญ้าด้ามพลาสติก ทำมาจากดอกหญ้าที่เรียกว่าดอกหญ้าก๋ง ซึ่งส่วนใหญ่จะเก็บได้ในช่วงเดือนธันวาคม มกราคม กุมภาพันธ์ แต่ในช่วงที่ดอกออกมากที่สุด จะอยู่ในช่วงต้นเดือนมกราคม ดอกหญ้าก๋งเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ อยู่ตามเชิงเขา หรือพื้นที่สูง ซึ่งการทำไม้กวาดดอกหญ้าเป็นการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ เวลาว่างหลังจากการเก็บเกี่ยวข้าวนาปีเสร็จแล้ว ก็จะใช้เวลาว่างทำไม้กวาดไว้ใช้ในครัวเรือน และบางส่วนก็จะทำไม้กวาดเป็นอาชีพเสริม จำหน่ายภายในชุมชน เพื่อสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว ต่อมามีชุมชนใกล้เคียงมาเห็นก็ขอซื้อไปใช้ เมื่อชาวบ้านเห็นว่าทำแล้วขายได้ จึงเก็บดอกหญ้าก๋งไว้ทีละมากๆ เพื่อทำขายให้กับชุมชนใกล้เคียง จนกลายเป็นผลิตภัณฑ์ของตำบลไปโดยไม่รู้ตัว
          อำเภอเทิง มีภูมิประเทศเป็นป่าเขาลำเนาไพร มีดอกไม้กวาด ที่ชาวบ้านเรียกว่า ดอกก๋ง จำนวนมาก กลุ่มไม้กวาดดอกหญ้าด้ามพลาสติกบ้านสันทราย  หมู่ที่ 9 ตำบลเชียงเคี่ยน จึงรวมตัวกันนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ แปรรูปเป็นไม้กวาดดอกหญ้าสร้างอาชีพและรายได้แก่ครัวเรือนและชุมชน
          ไม้กวาด คือ อุปกรณ์สำหรับให้ในการทำความสะอาดที่อยู่คู่กับคนไทยเรามาช้านาน ทุกบ้านต้องมีไว้เพื่อทำความสะอาดบ้าน หรือปัดหยากไย่ เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งเป็นพื้นความรู้ความสามารถที่ได้รับการสั่งสมถ่ายทอดกันมา นำมาปรับใช้รวมกับความรู้ และประสบการณ์ของตนเอง ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเอง รวมถึงชาวบ้านในท้องถิ่น สืบต่อกันมาจากบรรพบุรุษจนกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตอันยาวนาน
          คนโบราณมีความเชื่อกันต่อ ๆ มาว่าห้ามกวาดบ้านในยามวิกาล ด้วยเชื่อว่าเป็นการกวาดเงิน กวาดทองออกจากบ้าน จะทำให้ขัดสนเงิน แต่หากดูตามหลักความเป็นจริงก็เชื่อว่าการกวาดบ้านในตอนกลางคืน จะทำให้มองไม่เห็น อาจกวาดสิ่งของมีค่าทำให้ตกหล่นได้ จึงไม่นิยมกวาดในตอนกลางคืน

วัตถุประสงค์ ->

ผลิตภัณฑ์ไม้กวาดดอกหญ้า มีความสัมพันธ์กับชุมชนมานาน เนื่องจากสถานที่ตั้งของชุมชนอยู่ใกล้เขตป่าและภูเขา วิถีชีวิตของชุมชนต้องหาอยู่หากินอยู่ในเขตพื้นที่ป่าและภูเขามาเป็นเวลาช้านาน ซึ่งบนเทือกเขาที่ล้อมรอบชุมชนก็มีดอกหญ้าหรือ ดอกก๋ง ที่ใช้ผลิตไม้กวาดขึ้นโดยทั่วไป ชุมชนจึงนาดอกหญ้า หรือ ดอกก๋งที่ขึ้นโดยธรรมชาติมาใช้ผลิตไม้กวาดดอกหญ้าหรือที่ชุมชนเรียกว่าไม้กวาดดอกก๋งและต่อมามีผู้พบเห็นและขอซื้อไม้กวาดดอกหญ้าจากฝีมือการทำของคนในชุมชนบ้านตองเพื่อใช้ในงานบ้านจนเป็นที่พึงพอใจในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ เมื่อมีคนต้องการมากขึ้น จึงมีการเปลี่ยนแปลงจากผลิตเพื่อใช้เป็นการผลิตเพื่อจำหน่ายในปริมาณที่มากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งเป็นรายได้เสริมของครอบครัวอีกทางหนึ่ง และรวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มผลิตไม้กวาดดอกหญ้าที่เข้มแข็ง มีเงินทุนหมุนเวียน ทำให้ชุมชนมีสภาพความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1) ดอกหญ้าหรือดอกก๋ง
2) บล็อกพลาสติก พร้อมด้าม และหูแขวน ลวด
3) เชือกในล่อน

4) กาวลาเท็กซ์

อุปกรณ์ ->

1) เข็ม
2) ตะปูเข็ม
3) ค้อน
4) คีมตัดลวด
5) กรรไกรตัดกิ่งไม้

 

 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1) คัดเลือกดอกหญ้าคัดขนาดให้เท่ากัน ชั่งนำหนัก 2 - 2.5 ขีด แล้วแต่ต้องการความหนามาก หรือน้อย
2) แบ่งดอกหญ้าเป็น 3 กำ มัดด้วยลวดให้แน่น
3) ทุบด้วยค้อนตรงรอยมัดให้แบน
4) ตัดตรงโคนให้เป็นรูปสามเหลี่ยม
5) นำดอกหญ้ากำที่ 1 ใส่ในบล็อกพลาสติกจัดให้แผ่ออก เย็บแบบเนาจนสุดกำ
6) ใส่กำที่ 2 และ 3 เย็บแบบเดียวกับกำที่ 1 แล้วเย็บย้อนกลับมาที่จุดเริ่มต้น ลนไฟปลายเชือกป้องกันเชือกหลุดนำมาประกอบกับด้ามจับ และหูแขวน ตอกด้วยตะปูเข็ม ตัดตกแต่งปลายดอกหญ้าให้สวยงาม
7) ใช้ด้ามพลาสติกขนาด 3 หุน เซนติเมตร ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร ตอกใส่กับตัวบล็อกแล้วตอกตะปู ขนาด 1 นิ้ว 2 ตัว เพื่อยึดดอกหญ้าที่ใส่บล็อก กับด้ามให้แน่น แล้วใส่จุกท้ายสำหรับเป็นที่แขวนเป็นอันเสร็จขั้นตอน

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดเชียงราย
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา