การทอผ้าพันคอ
โดย : นางสุข ศิริโครต วันที่ : 2017-03-06-15:00:51ที่อยู่ : 14 บ้านห้วยกนทาเหนือ หมู่ที่ 17 ตำบลคูเมือง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การทอผ้าพื้นเป็นกิจกรรมในวิถีชีวิตของคนในชนบทมานานโดยเฉพาะเป็นงานฝีมือของสตรีในหมู่บ้าน/ชุมชนที่ได้มีการสืบทอดมาจากผู้เฒ่าผู้แก่ (บรรพบุรุษ) ฝึกสอนให้ลูกหลานทอผ้าใช้เองในครัวเรือนและใช้ในพิธีสำคัญๆในท้องถิ่น เช่นงานทำบุญขึ้นบ้านใหม่ /บวชนาค/งานแต่งงานและเป็นของฝากของชำร่วยสำหรับญาติพี่น้อง แขกผู้มาเยือนตามประเพณีต่างๆที่นิยมของท้องถิ่น ในสมัยโบราณการย้อมสีจะนำเอาเปลือกไม้หลากหลายชนิดมาย้อมตามความต้องการเพราะชาวชนบทส่วนมากจะมีความผูกพันอย่างใกล้ชิดกับธรรมชาติที่เกิดขึ้นเองและสามารถปลูกทดแทนได้ ทั้งยังไม่เกิดมลพิษที่เป็นอันตรายกับผู้บริโภค
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อหารายได้เพิ่ม
2.สืบทอดการทอผ้า
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
- ด้ายชนิดต่าง ๆ หลากสี
อุปกรณ์ ->
1. กี่หรือหูก
2. กระสวย
3. ฟืม หรือ ฟันหวี
4. ไนปั่นด้าย
5. หลอดด้ายพุ่ง
6. หลอดด้ายค้น(ลูกค้น)
7. รางค้นและหลักค้น
8. เขาหูก หรือ ที่เหยียบ
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. ปั่นเส้นด้ายใส่กวัก(ตามขนาดความกว้างของฟืมที่จะทอและลวดลายที่ต้องการ)
2. เส้นด้ายยืนเข้ากับแกนม้วนด้ายยืน และร้อยปลายด้ายแต่ละเส้นเข้าในตะกอแต่ละชุดและฟันหวี ดึงปลายเส้นด้ายยืนทั้งหมดม้วนเข้ากับแกนม้วนผ้าอีกด้านหนึ่ง ปรับความตึงหย่อนให้พอเหมาะ กรอด้ายเข้ากระสวยเพื่อใช้เป็นด้ายพุ่ง
3. เริ่มการทอโดยกดเครื่องแยกหมู่ตะกอ เส้นด้ายยืนชุดที่ ๑ จะถูกแยก ออกและเกิดช่องว่าง สอดกระสวยด้ายพุ่งผ่าน สลับตะกอชุดที่ ๑ ยกตะกอชุดที่ ๒ สอดกระสวยด้ายพุ่งกลับ ทำสลับกันไปเรื่อย ๆ
4. การกระทบฟันหวี (ฟืม) เมื่อสอดกระสวยด้ายพุ่งกลับก็จะกระทบ ฟันหวี เพื่อให้ด้ายพุ่งแนบติดกัน ได้เนื้อผ้าที่แน่นหนา
5. การเก็บหรือม้วนผ้า เมื่อทอผ้าได้พอประมาณแล้วก็จะม้วนเก็บใน แกนม้วนผ้า โดยผ่อนแกนด้ายยืนให้คลายออกและปรับความตึงหย่อนใหม่ให้พอเหมาะ
ข้อพึงระวัง ->
ระหว่างที่ทอผ้าควรจับริมผ้าให้สม่ำเสมอเพื่อป้องกันการหดตัวของผ้า