ความรู้สัมมาชีพชุมชน

จักสาน

โดย : ประกอบ ประไพเทย วันที่ : 2017-06-14-14:35:42

ที่อยู่ : 53 หมู่ 3 ตำบลหนองคู

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ประชาชนในหมู่บ้านประกอบอาชีพทำนาอาชีพหลัก ต่อมาโดยส่วนตัวพบว่ามีอาชีพสร้างรายได้เห็นได้ชัด คือจักสานไม้ไผ่ จึงเริ่มศึกษาและฝึกฝนการจักสานไม้ไผ่จนเกิดความชำนาญ

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อให้เกิดความมั่นคงด้านรายได้
          เพื่อลดการพึ่งพาด้านเงินทุน ปัจจัยการผลิต และอาหารจากภายนอก
          เพื่อให้เกิดการประหยัดทางขอบข่าย
          เพิ่มรายได้จากพื้นที่เกษตรขนาดย่อยที่จำกัด
 นอกจากนี้ยังมี การเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ ลดการทำลายสิ่งแวดล้อม ทำให้เกษตรกรมีความเป็นอิสระในการดำรงชีวิต    

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. ออกแบบ วาดผังพื้นที่ที่มีอยู่ปัจจุบัน โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็นสัดส่วนดังนี้
1.1 เลือกบริเวณระดับต่ำสุด เพื่อขุดเป็นสระน้ำ ขนาด 1 ไร่  
      การขุดสระ ไม่ต้องทำขอบสระ แต่ขุดให้มีระดับความลึกแตกต่างกันดังนี้
ตรงกลางสระน้ำ ขุดให้ลึกอย่างน้อย 4 เมตร เพื่อไว้เป็นส่วนเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้ง และไว้ให้ปลาบางชนิดที่อยู่ในน้ำลึก สามารถอยู่ได้
ขอบๆสระ ขุดให้กว้างอย่างน้อย 4 เมตร ลึก 1-1.5 เมตร เพื่อให้ปลาสามารถนอนพักในเวลากลางคืนได้
บริเวณขอบสระด้านใดด้านหนึ่ง ให้เลือกทำเลใกล้ขอบถนนคันดินด้านนอก แล้วขุดลึกไม่เกิน 1 เมตร กว้างสัก 10 เมตร ยาว 15 เมตร เพื่อไว้สร้างกระต๊อป เป็นที่พักอาศัยและไว้สร้างเล้าไก่ไข่ หรือเล้าเป็ดไข่  โดยต่อขอบถนนพื้นที่เข้ามายังสระน้ำ เพื่อให้สะดวกในการนำรถหรือเดินทางเข้ามายังกระต๊อป
ขอบสระไม่ต้องทำเป็นคันดิน ให้นำดินที่ขุดสระทั้งหมด ไปใส่ตามขอบพื้นที่ เพื่อทำเป็นคันขอบของพื้นที่

หลักการคิดคือ
ในสระน้ำ จะไว้เลี้ยงปลาตามที่เราต้องการ และปลูกพืชน้ำเช่น บัว ผักบุ้ง ผักกระเฉด ให้เป็นร่มเงาให้ปลาและเป็นพืชอาหาร และไว้ขายได้
บริเวณพื้นที่กว้าง 10X15 เมตร ที่ลึกไม่เกิน 1 เมตร ออกแบบไว้สร้างกระต๊อปหรือบ้านพัก ที่ใช้เสาปูนสร้างอยู่ในน้ำ ซึ่งจะทำให้บ้านไม่ร้อน เพราะมีความชื้นลอยจากพื้นน้ำขึ้นมาตลอด และติดกัน ก็สร้างเล้าเป็ด เล้าไก่  ไว้เลี้ยงกินไข่ เหลือก็ขายได้ ขนาดเล้า ขึ้นกับจำนวนที่เราเลี้ยง อย่างน้อย ควรเลี้ยงสัก 500 ตัว จะทำให้มีรายได้ตลอดปี

1.2 พื้นที่ติดกับสระน้ำ ให้กันพื้นที่ไว้เป็นนาข้าว สัก 1.5 ไร่  การออกแบบพื้นที่นาข้าว ติดกับสระน้ำ ถึงจะมีพื้นที่แค่ 1.5 ไร่ แต่สามารถทำนาข้าวได้หลายรอบใน 1 ปี เพราะมีน้ำตลอด
  ในนาข้าว สามารถเลี้ยงปลานิลและสัตว์น้ำอื่นๆได้อีกหลายอย่าง รวมทั้งปล่อยเป็ดไข่ ลงเล่นน้ำและให้อ๊อกซิเจนแก่นาข้าว พร้อมมีขี้เป็ดใส่นาข้าวได้ตลอด ที่สำคัญ ห้ามใช้สารเคมีเด็ดขาด
ปลาที่เลี้ยงในนาข้าว เมื่อยามข้าวจะเก็บเกี่ยว ก็ปล่อยน้ำลงสระ ในนาข้าวน้ำจะแห้ง ปลาจะไหลไปอยู่ในสระน้ำแทน ปลาก็ไม่ตาย ถึงเวลาก็จับขายได้

1.3 พื้นที่รอบๆพื้นที่ ให้นำดินจากการขุดสระมาถม ให้ทำเป็นคันขอบพื้นที่ สูงอย่างน้อย 2 เมตร เพื่อกันน้ำท่วมในฤดูฝน
ขอบพื้นที่กว้าง อย่างน้อย 6 เมตร 
ซึ่ง พื้นที่ส่วนนี้ จะใช้รวมกัน กว้าง 6  เมตร ยาวรอบขอบพื้นที่ 5 ไร่ ประมาณ 350 เมตร  รวมพื้นที่เสียไปประมาณ 1.5 ไร่ 
ตามขอบพื้นที่ ที่ยกสูงนี้ ให้กั้นรั้วลวดหนามและกั้นด้วยตาขายอีกชั้น เพื่อกันวัวควายและกันหมาเข้ามากัดกินเป็ดไก่เรา
ด้านขอบที่ติดกับลวดหนาม ห่างออกมาสัก 1 เมตร ให้ปลูกไผ่รวกหวานไว้กันลมและเอาหน่อไว้ขายได้ ระยะปลุกให้ห่างกันทุกๆ 4 เมตร จะได้ต้นไผ่อย่างน้อย 87 กอ ไม้ไผ่รวกสามารถนำมาทำค้างพืชพวกแตงกวา บวบ มะระ ฯลฯได้ หน่อเก็บขายได้ มีรายได้ตลอดปี 
พื้นที่ขอบที่เหลือกว้างอย่างน้อย 5 เมตร  ติดกับแนวกอไผ่ เว้นไว้สัก 2 เมตร เป็นทางสัญจร ให้มอเตอร์ไซเข้าออกได้ เพื่อไว้ขนสินค้าและปุ๋ยหรือฯลฯ เพื่อให้ทำงานในสวนได้สะดวก และขอบชิดทางเดิน ให้ปลูกหมากกิน ห่างกันต้นละ 1.5 เมตร เพื่อไว้เก็บหมากขายและต้นต้นหมาก ไว้ปลูกพริกไทย โดยใช้ต้นหมากเป็นค้างธรรมชาติ
เหลือพื้นที่อีก 2 เมตรถึงขอบคูน้ำ ให้ออกแบบ เพื่อปลูกผักสวนครัวต่างๆ วนเวียนไปตามฤดูกลาล เช่น ชะอม ข่า พริกขี้หนู กล้วยน้ำว้า ฯลฯ

1.4 ติดกับขอบพื้นที่ด้านใน ให้ขุดเป็นคูน้ำวิ่งรอบๆพื้นที่ เพื่อไม่ต้องเดินท่อน้ำมารดต้นไม้ ให้น้ำขังในคูน้ำแทน และในคูน้ำสามารถเลี้ยงปลาต่างๆได้ด้วย คูขุดกว้าง อย่างน้อย 1 เมตร ลึก 1.5 เมตร นำบัวหลวงมาปลูกในคูน้ำ เพื่อไว้เก็บดอกขายเป็นรายได้เสริม และนำปลามาปล่อยเลี้ยงไว้ในร่องคูน้ำด้วย

1.5 พื้นที่ที่เหลือ 1 ไร่  ให้ยกร่อง เพื่อปลูกมะนาวและผักต่างๆไว้ขาย โดยยกร่องให้กว้าง อย่างน้อย 4 เมตร  ตรงกลางร่องปลูกมะนาวแป้น ตามขอบๆปลูกแตงกวาหรือผักต่างๆ วนเวียนตามฤดูกลาล เช่นเดือน สค -กย ปลูกแตงกวา เดือน ตค-ธค ปลูกบวบ มะระ ฯลฯ เดือนมค - เมย ปลูกแตงโมกินรี เดือน พค- กค ปลูกพริกขี้หนู ฯลฯ ตามที่เราต้องการ

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดชัยภูมิ
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา