การสานตะกร้า
โดย : นายเสวียก หมู่ศิริ วันที่ : 2017-03-23-08:49:59ที่อยู่ : 38 หมู่ที่ 7 บ้านหนองคู ตำบลสระโพนทอง อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
สมัยก่อนคนโบราณทำผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ในครัวเรือนจากไม้ไผ่ เช่น กระบอกน้ำ ตะกร้า กระบุง กระจาด และได้ถ่ายทอดความรู้ให้ลูกหลานได้สืบทอดทำต่อกันมา ปัจจุบันได้มีวิวัฒนาการผลิตภัณฑ์ที่ทำจากพลาสติกขึ้นมาใช้ในประเทศไทยมีขนาดกะทัดรัดเหมาะสมกับการใช้งาน ทำให้ผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ลดน้อยลง หรือบางหมู่บ้านก็ไม่มี บวกกับผู้ผลิตที่มีฝีมือดีก็น้อยลง ดังนั้นเพื่อไม่ให้ภูมิปัญญาหายไปกับปราชญ์จึงได้มีการบันทึกภูมิปัญญาไว้ให้ลูกหลานได้เรียนรู้และสามารถรวมกลุ่มกันผลิตเพื่อจำหน่ายเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัวได้ต่อไป
วัตถุประสงค์ ->
-เพื่อเป็นการรักษาภูมิปัญญาให้คงอยู่
-เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
-ไม้ไผ่ป่า หรือไม้ไผ่บง
-หวาย
-ฝางข้าง
อุปกรณ์ ->
-เหล็กแหลมสำหรับเย็บ
-เครื่องรีดตอก
-มีด เลื่อย
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. ตัดไม้ไผ่แก่มาผ่าซีกและผ่าแบ่งเป็นเสี้ยวเล็ก ๆ ขนาดประมาณ 1 ซม. และอีกส่วนหนึ่งผ่าประมาณ 1 นิ้ว เพื่อใช้ทำขอบปากตะกร้าและมือจับ
2. นำแต่ละชิ้นที่ผ่าไว้ ลอกใช้แต่ส่วนเปลือก โดยใช้มีดคม ๆ เหลาหรือขูดเนื้อไม้ออกและเหลือแต่ส่วนเปลือกบาง ๆ และเหนียว
3. เริ่มต้นสานตะกร้า โดยเริ่มที่ก้นก่อน โดยใช้ส่วนที่แข็งกว่าและหนากว่าสานที่ก้น ความยาวของไม้ตามขนาดของตะกร้า เส้นที่แข็งกว่าสานขึ้นตามแนวตั้ง ความห่างเท่า ๆ กัน ส่วนเส้นไม้ไผ่ที่บาง นิ่ม สานตามขวางชั้นมาเรื่อย ๆ แน่น มีลักษณะเป็นวงกลมแต่ปากตะกร้าจะกว้างกว่าก้นตะกร้า พอได้ขนาดตามต้องการใช้ไม้ไผ่ขนาด 1 นิ้ว ทำให้เป็นวงกลมและวางไว้ที่ขอบปากตะกร้า ใช้ไม่ไผ่ส่วนที่ตั้งขึ้น พัน หรือ บิดลงไปด้านล่าง สานลงไปประมาณ 1 นิ้ว จนแน่นไม่หลุด ตัดเศษที่เหลือทิ้ง ตกแต่งให้สวยงาม
4. ใส่หูหรือที่หิ้ว ซึ่งทำจากไม้ไผ่และโค้งงอได้ ใช้เชือกหรือหวายพันให้แน่น หรือใช้เชือกที่เป็นสีพันที่มือจับจนมิด นำไปใช้งานหรือขายได้
5. นำตะกร้าที่สานเสร็จแล้วไปรมควันเพื่อให้สีสวยงามและกันมอด
ข้อพึงระวัง ->
การนำตะกร้าที่สานเสร็จเรียบร้อยแล้วไปรมควันจากฟางเพื่อให้สีที่สวยงามและยังมีประโยชน์ป้องกันมอดกัดแทะได้