ด้านศิลปวัฒนธรรม..(งานใบตอง)
โดย : นายปริญญา จันทร์ทองรักษ์ วันที่ : 2017-03-28-14:39:51ที่อยู่ : 370 ม.6 ต.สุขเดือนห้า
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การทำบายศรีหรืองานในตองอื่นๆ ต้องใช้ความประณีตในการทำงาน ต้องใจเย็น ถ้าใจร้อนก็จะทำให้ใบตองฉีกขาดเสียหายทำให้เสียเวลา การทำงานใบต้องเราต้องศึกษารูปใหม่ๆอยู่เสมอ มีเทคนิคใหม่ๆตลอดเวลาเพื่อเป็นการพัฒนาผลงาน
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
วิธีทำตัวบายศรีต้น
เครื่องใช้สำหรับบายศรี ๗ ชั้น
๑. โฟมหนา ๒ นิ้ว ตัดเป็นขนาดต่าง ๆ ๗ ขนาด
ชั้นล่างสุด ชั้นที่ ๗ กว้าง ๓ นิ้ว
ชั้นที่ ๖ กว้าง ๗ นิ้ว
ชั้นที่ ๕ กว้าง ๖.๕ นิ้ว
ชั้นที่ ๔ กว้าง ๖ นิ้ว
ชั้นที่ ๓ กว้าง ๕.๕ นิ้ว
ชั้นที่ ๒ กว้าง ๕ นิ้ว
ชั้นที่ ๑ กว้าง ๔.๕ นิ้ว
แล้วเฉือนโฟมตรงกลางออกและเจาะโฟมตรงจุดศูนย์กลางให้มีความกว้างเล็กเท่ากับบายศรี
๒. ใบตองตานี ประมาณ ๑๔ กิโลกรัม ช่วงขนาดกลาง
๓. ลวดเย็บตัว U ขนาด ๒ นิ้ว ๒๐๐ ตัว ใช้ลวดเบอร์ ๑๖
๔. กาบกล้วย, กาบพลับพลึง, เนื้อมะละกอดิบ
๕. ดอกพุดและดอกไม้ตกแต่งตรงชั้นของบายศรี
๖. ด้าย เข็ม เข็มหมุด
๗. ขัน, ชาม, พานทำยอดบายศรี
วิธีทำ
๑. ขนาดของหลักบายศรีควรสูงประมาณ ๑.๗๐ ม.
๒. ช่วงห่างของแต่ละชั้น ห่างประมาณ ๘ นิ้ว
๓. ความกว้างของแต่ละชั้น คำนึงถึงเส้นรอบวงว่าจะต้องใช้ตัวบายศรีเท่าใด เช่น ชั้นที่ ๗ ใช้ตัวบายศรี ๙ ตัว ต้องติดข้างล่างและข้างบนเป็น ๑๘ ตัว ตัวรองอีก ๑๘ ตัว
ชั้นที่ ๖ ใช้ตัวบายศรี ๑๖ ตัว ตัวรอง ๑๖ ชุด
ชั้นที่ ๕ ใช้ตัวบายศรี ๑๔ ตัว ตัวรอง ๑๔ ชุด
ชั้นที่ ๔ ใช้ตัวบายศรี ๑๒ ตัว ตัวรอง ๑๒ ชุด
ชั้นที่ ๓ ใช้ตัวบายศรี ๑๐ ตัว ตัวรอง ๑๐ ชุด
ชั้นที่ ๒ ใช้ตัวบายศรี ๘ ตัว ตัวรอง ๘ ชุด
ชั้นที่ ๑ ใช้ตัวบายศรี ๘ ตัว ตัวรอง ๖ ชุดตัวรองช่องละ ๓ ชิ้นเมื่อติดตัวบายศรีได้แล้ว จึงจะกำหนดการใช้ใบตองดูจากวิธีการทำตัวบายศรีในบายศรีปากชาม
๔. ควรลดหลั่นขนาดกันไปจนถึงยอด
๕. ทำตัวบายศรีเสร็จแล้วแช่น้ำให้อิ่ม แล้วนำขึ้นสลัดให้สะเด็ดน้ำ ใส่ไว้ในกาละมังคลุมด้วยผ้าขาวบาง จะอยู่ได้หลายวันจนกว่าจะเหลืองเพราะกว่าจะทำเสร็จใช้เวลาเป็นวัน ๆ
๖. การทำตัวรอง ใบตองกว้าง ๑.๕ นิ้ว จีบใบตองด้านแข็งอยู่ทางขวามือด้านอ่อนอยู่ทางซ้ายมือ พับมาทางขวามือ ๓ ทบ ให้เกินครึ่งไปทางขวามือทางด้านขวามือใช้ใบตองพับ ๓ ทบซ้อนใบตองที่พับจากทางด้านซ้ายมือให้อยู่ตรงกลาง เมื่อพับได้เช่นนี้แล้ว ๓ อัน ให้ห่อ ๓ ชิ้นรวมกัน วิธีห่อห่อแบบห่อบายศรีจนครบ
๗. การเข้าตัวบายศรี อาจจะทำที่หลักบายศรีเลยหรือจะนำมาประกอบข้างนอกเสร็จแล้วจึงจะใส่ก็ได้ เพื่อสะดวกควรประกอบข้างนอก
๘. วิธีเข้าตัวบายศรี ให้เริ่มตั้งแต่ชั้นล่างก่อน ก่อนจะเข้าตัวบายศรีให้ตัดและตกแต่งบายศรีให้มีขนาดเท่ากันก่อนทุกตัว และนำไปติดกับแป้นโฟมที่ให้ตัดไว้แล้ว กะจังหวะให้ช่วงห่างเท่า ๆ กันแล้วนำบายศรีโดยใช้ลวดตัว U เสียบยึดให้แน่นจนครบรอบชั้นบนชั้นล่างก็ติดเช่นเดียวกันให้ตัวบายศรีตรงกันทั้งข้างล่างข้างบน แล้วจึงติดตัวรองระหว่างช่องของบายศรีจนครบ
๙. คาดเอว หรือสายรัด ระหว่างชั้นบนและชั้นล่างของตัวบายศรีจะใช้กาบกล้วย กาบพลับพลึง หรือใช้ใบตองรัดก็ได้ ถ้าใช้กาบกล้วยกาบพลับพลึงจะต้องสลักลวดลาย และอาจตกแต่งด้วยบานไม่รู้โรยหรือดอกไม้อื่น หรืออาจเย็บสวนคาดแทนก็ได้ ถ้าใช้ใบตองก็จะต้องเย็บแบบหรือตกแต่งดอกไม้ หรือจะใช้เป็นมาลัยแบนคาดก็ได้
๑๐. ทำเช่นนี้ครบ ๓ ชั้นแล้ว ชั้นบนสุดให้ใส่บายศรีปากชามจะใช้ชามหรือพานก็ได้วางอยู่บนยอดบายศรี
๑๑. แป้นบายศรีแต่ละชั้นจะเห็นโฟม ให้ตัดใบตองปิดทั้งข้างล่างและข้างบนแล้วประดับดอกไม้ปักเรียบ ๆ จะเป็นบานไม่รู้โรยหรือดอกรัก ฯลฯ ถ้าแต่งดอกไม้มากหรือปักให้แน่นจะทำให้บดบังความงามของบายศรีไป
ข้อพึงระวัง ->