ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การย้อมผ้าสีธรรมชาติเปลือกต้นตะบูน เป็นภูมิปัญญาที่สูญหายไปแล้วประมาณ  ๖๐ ปี  ซึ่งได้

สืบค้นมาว่า เมื่อครั้งโบร่ำโบราณชาวคลองตำหรุที่มีอาชีพย้อมผ้า  เมื่อผลิตเสื้อย้อมสีธรรมชาติได้จำนวนพอสมควรแล้ว จะนำเสื้อผ้านี้ใส่เรือแจว  ล่องทะเลนำไปเป็นสินค้าขายถึงพระนครทีเดียว   ต่อมาในประเทศเกิดความนิยมชมชอบการสวมใส่เสื้อผ้าจากสีเคมี  อาชีพการย้อมผ้าที่มีอยู่อย่างยาวนานนี้   จึงจบลงไปอย่างสิ้นเชิง

                   การพิจารณาว่าผ้าย้อมสีธรรมชาติและผ้าย้อมสีวิทยาศาสตร์แตกต่างกันอย่างไร ดูได้จากสี หากสีสม่ำเสมอกันทั้งชิ้น  เป็นผ้าสีวิทยาศาสตร์   แต่หากผ้าชิ้นนั้นมีสีไม่สม่ำเสมอกัน มีสีจาง สีเข้มในผ้าชิ้นเดียวกัน นั่นคือการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติ  ในการย้อมสีด้วยเปลือกต้นตะบูนแต่ละครั้ง   อาจย้อมสีครั้งละหลายๆชิ้นงาน  แต่สีที่ได้  จะไม่เหมือนกันทั้งหมด  มีสีน้ำตาลอ่อนหรือเข้ม  บางชิ้นมีสีน้ำตาลอมชมพูหรือหรืออมสีแดง  ผู้มาเห็นเข้ามักจะเรียกสีที่อมแดงหรืออมชมพูว่า  “สีแปลกตา”  

จุดเด่นอีกประการหนึ่ง  คือมีความโดดเด่นในเรื่อง ความทนทานของเนื้อผ้าที่ได้ทำการย้อมสีจาก

เปลือกต้นตะบูนจะสามารถทนทานต่องานหนักในท้องทะเล   เหมาะแก่การสวมใส่ในการทำงานหนักของชาวประมงที่ต้องทำงานกลางแสงแดดและงานดำผุดดำว่ายในท้องทะเล    สีที่ย้อมจากเปลือกตะบูนนั้นมีคุณสมบัติเด่นด้านการเคลือบเนื้อผ้าไว้ให้เนื้อผ้าคงทนไม่ขาดยุ่ยง่าย              

วัตถุประสงค์ ->

สร้างคุณค่า/มูลค่าให้เสื้อผ้า

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. เปลือกตะบูน

2.เสื้อผ้า

 

อุปกรณ์ ->

1. ตุ่มหรือถังน้ำ

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. เริ่มต้นจากการตัดกิ่งไม้ตะบูน  ไม่ต้องกลัวว่าต้นตะบูนจะตายเพราะสามารถงอกกิ่งก้านขึ้นมา

ทดแทนอีกได้ ด้วยต้นตะบูนเป็นไม้ขนาดใหญ่  เหมือนต้นมะขามหรือต้นมะม่วงขนาดที่ใหญ่สุด

2. เมื่อได้กิ่งตะบูนมาแล้ว  ใช้มีดถากเปลือกออกมาเป็นริ้วยาวๆ  นำเปลือกไม้ตะบูนไปตากแดด

๒  วัน  แล้วนำมาใส่ตุ่มน้ำ  แช่น้ำให้ท่วมเปลือกอีก ๒ คืน 

3. นำชิ้นงานที่ผลิตด้วยผ้าฝ้าย  ใส่ลงไปแช่ด้วย  เช่น เสื้อ กางเกง กางเกงชาวเล หมวก

กระเป๋า ผ้าปูโต๊ะ หรือชิ้นงานอื่นๆ  ทิ้งไว้อีก ๒ คืน  นำขึ้นมาจากตุ่ม  ผึ่งให้แห้ง เป็นอันเสร็จกระบวนการผลิต

ข้อพึงระวัง ->

                 การย้อมสีธรรมชาติจากเปลือกต้นตะบูน  จำเป็นต้องใช้ความชำนาญและประสบการณ์เรียนรู้ในแต่ละขั้นตอนของการย้อม    มิฉะนั้น  สีจะไม่ติดเนื้อผ้า เรียกว่าย้อมไม่สำเร็จ