ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เนื่องจากข้าพเจ้าได้เข้าร่วมการทำเกษตรวิถีพอเพียง ร่วมกับคนในหมู่บ้าน และมีความสนใจการทำปุ๋ยขี้ไส้เดือน เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ที่บ้าน โดยได้ไปดูงานที่อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ต่อมาจึงกลายเป็น
อาชีพเสริม และเป็นที่ศึกษาดูงานของตำบลเกษตรสุวรรณ

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อเป็นอาชีพเสริม

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

อันดับแรกก็ต้องรู้จัก ชนิดของไส้เดือนที่นิยมใช้เลี้ยงทำปุ๋ยหมัก (เอาแบบชาวบ้านน่ะครับ วิชาการยากที่จะเข้าใจ)

1.พันธุ์   African Night Crawler หรือ ในวงการเลี้ยงเรียกว่า (AF)  เป็น ไส้เดือนต่างประเทศ ที่มีขนาดใหญ่ ทำมูลไส้เดือนได้เยอะมาก เลี้ยงง่าย ขยายพันธุ์ได้เร็ว

2. พันธุ์บูล หรือ ไส้เดือน พันธุ์ สีน้ำงิน  เป็น ไส้เดือนมีขนาดเล็ก สีแดง เป็นไส้เดือนที่ขยายพันธุ์เร็วมาก กินขยะได้เร็วมาก เหมาะเอามาทำอาหารปลาตัวเล็กๆๆ

3.พันธุ์ ไอเกอร์ เป็น ไส้เดือน เมืองหนาว กินเก่ง เหมือน ไส้เดือนบลู 

4.พันธุ์ ขี้ตาแร่ เป็นไส้เดือนบ้านเรา สามารถนำมาทำปุ๋ยหมักได้ แต่ถ้าเกิดควบคุมสภาวะไม่ดี จะทำให้หนีได้

อันดับที่ 2  เบดดิ้ง  คือ  การทำที่อยู่ให้ไส้เดือนตัวน้อยๆๆของเราได้อาศัยอยู่ 

การทำเบดดิ้งให้ไส้เดือนได้อยู่อาศัยเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะถ้าทำเบดดิ้งไม่ดี ไส้เดือนก็จะไม่สามารถอยู่อาศัยได้ ดังนั้นต้องให้ความสำคัญในการทำเบดดิ้งมากหน่อย

วัสดุที่สามารถมาทำเบดดิ้งได้  คือ ของ อินทรีย์วัตถุทุกอย่างที่อยู่รอบๆๆตัวเรา ไส้เดือนสามารถย่อยได้หมด

-ขี้วัว         -เศษกระดาษต่างๆๆๆ

-เศษผัก     -อื่นๆๆอีกมากมาย

วิธีการทำ

เบดดิ้ง ก็เหมือนการทำ ปุ๋ยหมักธรรมดาทุกอย่างเลย ต่างกันที่ ปุ๋ยหมักธรรมดาเมื่อหมักได้ที่แล้วจะนำไปใส่ต้นไม้เลย  แต่ถ้านำ ปุ๋ยหมักกองนั้นนำไปให้ไส้เดือนย่อยก่อน แล้วค่อยนำไปใส่ต้นไม้ จะทำให้เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของปุ๋ยหมักให้ดีขึ้น (เดี๋ยวผมจะแสดงการมำมูลวัวเป็นฮิวมัสใน 3 วันจะแสดงตอนหลังๆๆน่ะครับขอลง เนื้อหาที่ควรทราบก่อน)

ผมนำเสนอการทำเบดดิ้งจากขี้วัวนม

1.นำขี้วัว มาแช่น้ำ ครบ 24 ชม. ก็เปลี่ยนน้ำใหม่  ทำแบบนี้ สัก 3 รอบ

2.ทิ้งให้สะเด็ดน้ำ แต อย่าง เพิ่งปล่อยตัวไส้เดือน !!!!!!

 

"การตรวจสอบว่า เบดดิ้งใช้ได้หรือยัง"

1.ให้นำมือล้วงในกองเบดดิ้ง ถ้ายังมีความร้อนอยู่แสดงว่ายังใช้ไม่ได้  แต่ถ้าไม่มีความร้อนแล้วแสดงว่าใช้ได้แล้ว  แต่อย่างเพิ่งแน่ใจ !!!!!

2.ให้นำเบดดิ้งที่เราคิดว่า เย็นแล้ว มาสัก 1 ขัน  นำไส้เดือนตัวน้อยๆๆ มาสัก 4 - 5 ตัว ปล่อยลงไปก่อน โดยถ้าไส้เดือนชอบเบดดิ้งใหม่ ไส้เดือนจะมุดหาไปเลย  ถ้าเบดดิ้งนั้นหมักยังไม่ได้ที่ไส้เดือนก็จะหนีไม่มุด  เราก็ต้องหมักเบดดิ้งใหม่

การตรวจความชื้นของเบดดิ้งว่าใช้ได้หรือยัง !!!

เบดดิ้งที่มีความชื้นเหมาะสม ตรวจสอบได้คือ

ความชื้นเยอะไป คือ เมื่อเราบีบเบดดิ้ง แล้วน้ำไหลเป็นทาง แสดง ว่าให้ความชื้นมากไป

ความชื้นที่เหมาะสม คือ เมื่อเราบีบเบดดิ้งแล้ว น้ำไหลเป็นหยดด  แสดงว่าเบดดิ้งใช้ได้แล้วว

สถานที่เลี้ยงไส้เดือน

สามารถเลี้ยงในภาชนะต่างๆๆที่อยู่ใกล้ตัวเราได้หมด  เช่น กระมัง กล่องโฟม ลองซีเมน  ถาด 

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

วัสดุและอุปกรณ์ในการเลี้ยงไส้เดือนดิน

1. บ่อซีเมนต์กลม ที่มีความกว้างของบ่อ ประมาณ 80-100

2. มูลสัตว์หรือขี้วัวแห้ง 1 กระสอบ หรือ กระสอบครึ่ง ต่อหนึ่งบ่อ

3. ไส้เดือนดิน ประมาณ 2 กิโล ต่อ1บ่อ ไส้เดือนที่นิยมเลี้ยง คือพันธุ์แอฟริกัน ลำตัวจะมีสีม่วง เพราะไส้เดือนพันธุ์พันธุ์แอฟริกัน นั้นมีข้อดีคือ ตัวอ้วนโต เคลื่อนไหวช้าและให้ปุ๋ยจำนวนที่มาก และยังขยายพันธุ์ได้เร็วอีกด้วย

วิธีการเลี้ยงไส้เดือนดินในบ่อซีเมนต์

- ใส่ขี้วัวลงไปในบ่อซีเมนต์ 1หรือ1กระสอบครึ่ง แล้วทำให้ขี้วัวเย็น หรือคลายความร้อน นั่นคือรดน้ำขี้วัว รดน้ำประมาณ1-2 อาทิตย์ วิธีการวัดง่ายๆว่าขี้วัวเย็นพร้อมใช้หรือยัง ให้ใช้มือล้วงลงไปในขี้วัว ถ้ามือเราเย็นก็หมายถึง ขี้วัวพร้อมใช้ทำปุ๋ยแล้ว แต่ถ้ามือที่ล้วงลงไป รู้สึกอุ่นๆ ก็แสดงว่าขี้วัวยังไม่คลายความร้อน หรือยังเย็นไม่พอ ต้องรดน้ำเพิ่มให้กับขี้วัว จนเย็นได้ที่

- พอวัดได้ว่าขี้วัวเย็นได้ที่แล้ว ให้นำ ไส้เดือนดินพันธุ์แอฟริกัน ใส่ลงไปบนขี้วัว ประมาณ 1-2 กิโลกรัม ใส่ลงไปโดยที่ไม่ต้องฝังตัวเค้าลงใต้ขี้วัว เพราะถ้าขี้วัวเย็นได้ที่ เค้าจะทำการชอนไช้ลงใต้ขี้วัวเอง

- ให้ความชื้นโดยการรดน้ำ 3-4 วันครั้ง ประมาณ 1-2 เดือน ก็สามารถเก็บ ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน ไปใช้กับพืช,ผักผลไม้ หรือจำหน่ายได้แล้วครับ

การเลี้ยงไส้เดือนดินเพื่อทำ ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน ในกะละมัง

1. กะลังมังสีดำ ความกว้างประมาณ 1ศอก (ใบละไม่เกิน 20 บาท)

2. ขี้วัวแห้ง เก็บเศษฟาง หรือวัสดุที่ปนมากับขี้วัวออกให้เหลือแค่ขี้วัวจริงๆ

3. ไส้เดือนดินพันธ์ุแอฟริกันที่ใช้เลี้ยงกันทั่วไป ประมาณ 3 ขีด

4. กากมะพร้าวสับ หรือใบไม้แห้ง (ใบมะขามเทศ,ใบก้ามปู)

 การให้อาหารไส้เดือน มี วิธีการให้  2 วิธี

1. ให้แบบ บนพื้นผิว  คือ เราจะนำอาหารมาให้ไส้เดือน มาวางบนเบดดิ้ง โดยเราจะให้ ครึ่งของพื้นที่ทั้งหมด เราจะไม่ให้เต็มหน้าบริเวณเลี้ยงเพราะถ้าเราให้เต็มพื้นที่ จะเกิดความร้อนขึ้น ซึ่งไส้เดือนจะไม่สามารถอยู่อาศัยได้ ดังนั้นเราควรจะให้ครึ่งเดี่ยวของพื้นที่เลี้ยง  จะได้มีพื้นที่ให้ไส้เดือนได้ใช้เป็นที่อยู่อาศัย

2. ให้แบบเป็นหลุม คือ เราจะ ทำเป็น หลุม แล้วใส่ อาหารลงไป แล้วนำเบดดิ้งมาปิด  ก็รอแค่ให้ ไส้เดือนกินเสร็จค่อยใส่อาหารลงไปใหม่

ข้อพึงระวัง ->

การทำปุ๋ยขี้ไส้เดือน เป็นอาชีพเสริม เมื่อเราเลี้ยงไป สามารถให้อาหารเสริมได้ คือเศษผักที่เหลือใช้การทำครัว ให้หรือไม่ให้ก็ได้ เพราะไส้เดือนพันธุ์แอฟริกันกินขี้วัวเป็นอาหารหลักอยู่แล้ว

             เราสามารถแยกพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ไส้เดือนไว้ได้ โดยการคัดเอาไส้เดือนที่ตัวโตๆ ไว้ ไส้เดือนดินเป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดุกสันหลัง ไม่ชอบความร้อน เพราะฉะนั้น มูลของไส้เดือนจึงเย็น สามารถนำไปรองหลุมที่เตรียมปลูกพืชผักผลไม้ได้เลย หรือใส่เป็นปุ๋ยแก่ต้นไม้ที่กำลังเจริญเติบโตได้ดี