ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การปลูกมะนาวสายพันธุ์ที่ดี นอกจากได้ผลผลิตสูงและเป็นที่ต้องการของตลาดแล้ว ยังสามารถขยายพันธุ์เพื่อจำหน่ายสร้างรายได้ให้กับผู้ปลูกมะนาวได้อีกทางด้วย ซึ่งวิธีขยายพันธุ์มะนาวที่ได้รับความนิยมในปัจจุบันก็คือการตอน เป็นวิธีที่ง่าย ต้นหนึ่งขยายพันธุ์ได้หลายกิ่ง ใช้เวลาในการพักฟื้นต้นพันธุ์ไม่มาก และที่สำคัญทำให้ได้ต้นพันธุ์ที่แข็งแรง พร้อมนำไปลงปลูกได้ทันที

วัตถุประสงค์ ->

ขยายพันธ์ุได้ง่าย สะดวก ได้ผลดี

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เครื่องมือและอุปกรณ์ในการตอนกิ่งมะนาวด้วยกะปิ มีดังนี้

          มีดขยายพันธุ์ กรรไกรตัดกิ่ง ถุงพลาสติก กะปิ ขุยมะพร้าว เชือก

          1. มีดขยายพันธุ์ บางครั้งอาจเรียกว่า มีดตอนหรือมีดติดตา เป็นมีดที่คม แข็งและไม่เป็นสนิมง่าย

การใช้งานมีดชนิดนี้มีความสะดวก เนื่องจากสามารถใช้งานได้หลายอย่างพร้อมกัน

เช่น คมมีดใช้เฉือนหรือปาดกิ่งพืช ปลายมีดใช้กรีดเปลือก

          2. กรรไกรตัดแต่งกิ่ง เป็นเครื่องมือที่มีความจำเป็นสำหรับการขยายพันธุ์พืช มีหลายขนาดทั้งเล็ก

และใหญ่สำหรับเลือกใช้ตามความเหมาะสม กรรไกรตัดแต่งกิ่งโดยทั่วไปจะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบใบมีดโค้ง

และใบมีดตรง ในการใช้งานสำหรับการขยายพันธุ์พืชทั่วไปนิยมใช้แบบใบมีดโค้งเพราะจะทำให้ตัดกิ่งพืช

ได้ดีกว่าและไม่มีรอยช้ำหรือมีน้อย

          3. วัสดุห่อหุ้มและป้องกันความชื้น ปัจจุบันนิยมใช้ถุงพลาสติก หรือแผ่นพลาสติกห่อหุ้มและ

ป้องกันความชื้นของกิ่งตอน ซึ่งมีคุณสมบัติสามารถป้องกันและรักษาความชื้นไม่ให้รั่วไหลได้

          4. กะปิ มีสารอาหารที่ช่วยกระตุ้นการออกรากของกิ่ง ซึ่งเป็นกะปิที่เรานิยมใช้รับประทาน และ

เป็นส่วนประกอบในครัวเรือนของคนไทยทุกครัวเรือน นิยมใช้เป็นส่วนประกอบของเครื่องแกงคู่ครัว

คนไทยมาช้านาน

          5. กาบมะพร้าวหรือ ขุยมะพร้าว วัสดุที่ใช้ในการตอนหรือวัสดุหุ้มกิ่ง เพื่อให้กิ่งได้รับความชื้นพอเหมาะและสม่ำเสมอตลอดจนป้องกันแสงสว่าง รักษาความชื้นได้ดีสะอาดไม่เป็นพิษแก่พืช

          6. เชือกมัดหุ้มกิ่งตอน ต้องมีความแข็งแรงทนทานพอสมควร เช่น เชือกฟาง ตอกหรือป่านเป็นต้น

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1.    การเตรียมตุ่มตอน

1.1   นำดินตอนหรือดินปลูกที่มีขายตามท้องตลาดทั่วไป

1.2   ถุงพลาสติกขนาด 4x6 ซม.พร้อมเชือกฟางรัดปากถุง

                   เมื่ออุปกรณ์พร้อมแล้ว  ให้นำดินมาคลุกกับน้ำให้พอชุ่ม ๆ  แต่อยากให้เปียกมาใส่ในถุงพลาสติกให้เต็มแล้วรัดปากถุงด้วยยาง  แล้วเราจะได้ตุ่มตอนตามรูป

2.    การเลือกกิ่งตอน

2.1   กิ่งทีจะตอนต้อง มีขนาดความยาวประมาณ 1 ฟุตขึ้นไป

2.2   ควรเลือกกิ่งที่พุ่งขึ้น  ไม่แก่หรืออ่อนเกินไป

2.3   กิ่งที่จะตอนต้องมีอายุประมาณ 5- 7 เดือน และเป็นกิ่งที่มีความสมบูรณ์  ลักษณะอวบ  ใบเขียวเข้ม  กิ่งไม่แคระแกรนหรือมีรอยโรค

3.    การลอกเปลือกออก

3.1   ใช้มีดควั่นบริเวณใต้ตุ่ม  ซึ่งเป็นแหล่งสะสมอาหาร  2  รอย  ห่างกันประมาณ  2  ซม.

3.2   ถ้าลอกเปือกยังไม่หลุด  ห้ามดึงโดยเด็ดขาด  ให้ใช้มีดควั่นอีกรอบที่รอยเดิม

3.3   ใช้มือลูบเมือกที่แผลตอนออก  จากนั้นทิ้งไว้  2  ถึง  3  วัน  เพื่อให้แสงแดทำลาย  เนื้อเยื่อหรือท่อส่งน้ำเลี้ยงแทนการขูด

4.    การห่อตุ่มตอน

4.1   หลังจากทิ้งไว้  2 – 3 วัน  นำตุ่มตอนที่เตรียมไว้มาห่อ

4.2   ตุ่มตอนที่นำมาห่อต้องผ่าครึ่งทางยาวแล้วนำกะปิมาใส่  ขนาดเท่าหัวไม้ขีดไฟ

4.3   ห่อตุ้มตอนทิ้งไว้ประมาณ  30  วัน  จึงจะตัดกิ่งตอนได้

4.4   ให้สังเกตรากในตุ่มตอน  ต้องให้มีสีขาวอมเหลือง  และรากเดินเต็มที่แล้ว

5.    การนำกิ่งตอนลงถุงดำ

                   กิ่งตอนที่ตัดออกมาต้องนำมาชำไว้ในถุงดำเพื่อให้รากเดินมากขึ้น  เป็นการเตรียมความพร้อมก่อนนำไปปลูกลงดิน

5.1   แกะพลาสติกที่หุ้มตุ่มตอนออก  ให้สังเกตที่ตุ่มตอนถ้าแน่นเกินไปให้คลึงเบา ๆ เหมือนเป็นการนวด  เพื่อให้รากในขุยมะพร้าวแผ่ออกไป

5.2   ใช้ถุงดำขนาด 4x 6  นิ้ว  ใส่ดินปลูกลงไปประมาณ  50 % ของถุง  นำกิ่งตอนลงไป  แล้วใส่ดินให้พอดีกับคอตุ่มตอน  ใช้ไม้ปักยึดลำต้นไว้  กันล้ม

5.3   รดน้ำไม่ต้องมาก  แล้วนำไปพักไว้ในที่ ๆ มีแสงแดดรำไร  ในระหว่างนี้ต้องให้น้ำ  3 – 4 วันต่อครั้ง  ลงในถุงดำ  แค่พอชื้นไม่ควรให้เยอะเกินไป  เพราะจะทำให้รากเน่าได้

5.4   ในระหว่างการชำในถุงดำ  ไม่ควรใส่ปุ๋ยเคมี  โดยเด็ดขาด  เนื่องจากรากยังไม่แข็งแรงเท่าที่ควร

5.5   เมื่อครบ  20  วัน  ก็สามารถนำต้นมะนาวไปลงดินได้

ข้อพึงระวัง ->