การตอนกิ่งมะนาวด้วยกะปิ
โดย : นายอดิศักดิ์ สารภาพ วันที่ : 2017-03-06-08:12:46ที่อยู่ : 13/6 ม.14 ต.หนองรี อ.เมืองชลบุรี
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การปลูกมะนาวสายพันธุ์ที่ดี นอกจากได้ผลผลิตสูงและเป็นที่ต้องการของตลาดแล้ว ยังสามารถขยายพันธุ์เพื่อจำหน่ายสร้างรายได้ให้กับผู้ปลูกมะนาวได้อีกทางด้วย ซึ่งวิธีขยายพันธุ์มะนาวที่ได้รับความนิยมในปัจจุบันก็คือการตอน เป็นวิธีที่ง่าย ต้นหนึ่งขยายพันธุ์ได้หลายกิ่ง ใช้เวลาในการพักฟื้นต้นพันธุ์ไม่มาก และที่สำคัญทำให้ได้ต้นพันธุ์ที่แข็งแรง พร้อมนำไปลงปลูกได้ทันที
วัตถุประสงค์ ->
ขยายพันธ์ุได้ง่าย สะดวก ได้ผลดี
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
เครื่องมือและอุปกรณ์ในการตอนกิ่งมะนาวด้วยกะปิ มีดังนี้
มีดขยายพันธุ์ กรรไกรตัดกิ่ง ถุงพลาสติก กะปิ ขุยมะพร้าว เชือก
1. มีดขยายพันธุ์ บางครั้งอาจเรียกว่า มีดตอนหรือมีดติดตา เป็นมีดที่คม แข็งและไม่เป็นสนิมง่าย
การใช้งานมีดชนิดนี้มีความสะดวก เนื่องจากสามารถใช้งานได้หลายอย่างพร้อมกัน
เช่น คมมีดใช้เฉือนหรือปาดกิ่งพืช ปลายมีดใช้กรีดเปลือก
2. กรรไกรตัดแต่งกิ่ง เป็นเครื่องมือที่มีความจำเป็นสำหรับการขยายพันธุ์พืช มีหลายขนาดทั้งเล็ก
และใหญ่สำหรับเลือกใช้ตามความเหมาะสม กรรไกรตัดแต่งกิ่งโดยทั่วไปจะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบใบมีดโค้ง
และใบมีดตรง ในการใช้งานสำหรับการขยายพันธุ์พืชทั่วไปนิยมใช้แบบใบมีดโค้งเพราะจะทำให้ตัดกิ่งพืช
ได้ดีกว่าและไม่มีรอยช้ำหรือมีน้อย
3. วัสดุห่อหุ้มและป้องกันความชื้น ปัจจุบันนิยมใช้ถุงพลาสติก หรือแผ่นพลาสติกห่อหุ้มและ
ป้องกันความชื้นของกิ่งตอน ซึ่งมีคุณสมบัติสามารถป้องกันและรักษาความชื้นไม่ให้รั่วไหลได้
4. กะปิ มีสารอาหารที่ช่วยกระตุ้นการออกรากของกิ่ง ซึ่งเป็นกะปิที่เรานิยมใช้รับประทาน และ
เป็นส่วนประกอบในครัวเรือนของคนไทยทุกครัวเรือน นิยมใช้เป็นส่วนประกอบของเครื่องแกงคู่ครัว
คนไทยมาช้านาน
5. กาบมะพร้าวหรือ ขุยมะพร้าว วัสดุที่ใช้ในการตอนหรือวัสดุหุ้มกิ่ง เพื่อให้กิ่งได้รับความชื้นพอเหมาะและสม่ำเสมอตลอดจนป้องกันแสงสว่าง รักษาความชื้นได้ดีสะอาดไม่เป็นพิษแก่พืช
6. เชือกมัดหุ้มกิ่งตอน ต้องมีความแข็งแรงทนทานพอสมควร เช่น เชือกฟาง ตอกหรือป่านเป็นต้น
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. การเตรียมตุ่มตอน
1.1 นำดินตอนหรือดินปลูกที่มีขายตามท้องตลาดทั่วไป
1.2 ถุงพลาสติกขนาด 4x6 ซม.พร้อมเชือกฟางรัดปากถุง
เมื่ออุปกรณ์พร้อมแล้ว ให้นำดินมาคลุกกับน้ำให้พอชุ่ม ๆ แต่อยากให้เปียกมาใส่ในถุงพลาสติกให้เต็มแล้วรัดปากถุงด้วยยาง แล้วเราจะได้ตุ่มตอนตามรูป
2. การเลือกกิ่งตอน
2.1 กิ่งทีจะตอนต้อง มีขนาดความยาวประมาณ 1 ฟุตขึ้นไป
2.2 ควรเลือกกิ่งที่พุ่งขึ้น ไม่แก่หรืออ่อนเกินไป
2.3 กิ่งที่จะตอนต้องมีอายุประมาณ 5- 7 เดือน และเป็นกิ่งที่มีความสมบูรณ์ ลักษณะอวบ ใบเขียวเข้ม กิ่งไม่แคระแกรนหรือมีรอยโรค
3. การลอกเปลือกออก
3.1 ใช้มีดควั่นบริเวณใต้ตุ่ม ซึ่งเป็นแหล่งสะสมอาหาร 2 รอย ห่างกันประมาณ 2 ซม.
3.2 ถ้าลอกเปือกยังไม่หลุด ห้ามดึงโดยเด็ดขาด ให้ใช้มีดควั่นอีกรอบที่รอยเดิม
3.3 ใช้มือลูบเมือกที่แผลตอนออก จากนั้นทิ้งไว้ 2 ถึง 3 วัน เพื่อให้แสงแดทำลาย เนื้อเยื่อหรือท่อส่งน้ำเลี้ยงแทนการขูด
4. การห่อตุ่มตอน
4.1 หลังจากทิ้งไว้ 2 – 3 วัน นำตุ่มตอนที่เตรียมไว้มาห่อ
4.2 ตุ่มตอนที่นำมาห่อต้องผ่าครึ่งทางยาวแล้วนำกะปิมาใส่ ขนาดเท่าหัวไม้ขีดไฟ
4.3 ห่อตุ้มตอนทิ้งไว้ประมาณ 30 วัน จึงจะตัดกิ่งตอนได้
4.4 ให้สังเกตรากในตุ่มตอน ต้องให้มีสีขาวอมเหลือง และรากเดินเต็มที่แล้ว
5. การนำกิ่งตอนลงถุงดำ
กิ่งตอนที่ตัดออกมาต้องนำมาชำไว้ในถุงดำเพื่อให้รากเดินมากขึ้น เป็นการเตรียมความพร้อมก่อนนำไปปลูกลงดิน
5.1 แกะพลาสติกที่หุ้มตุ่มตอนออก ให้สังเกตที่ตุ่มตอนถ้าแน่นเกินไปให้คลึงเบา ๆ เหมือนเป็นการนวด เพื่อให้รากในขุยมะพร้าวแผ่ออกไป
5.2 ใช้ถุงดำขนาด 4x 6 นิ้ว ใส่ดินปลูกลงไปประมาณ 50 % ของถุง นำกิ่งตอนลงไป แล้วใส่ดินให้พอดีกับคอตุ่มตอน ใช้ไม้ปักยึดลำต้นไว้ กันล้ม
5.3 รดน้ำไม่ต้องมาก แล้วนำไปพักไว้ในที่ ๆ มีแสงแดดรำไร ในระหว่างนี้ต้องให้น้ำ 3 – 4 วันต่อครั้ง ลงในถุงดำ แค่พอชื้นไม่ควรให้เยอะเกินไป เพราะจะทำให้รากเน่าได้
5.4 ในระหว่างการชำในถุงดำ ไม่ควรใส่ปุ๋ยเคมี โดยเด็ดขาด เนื่องจากรากยังไม่แข็งแรงเท่าที่ควร
5.5 เมื่อครบ 20 วัน ก็สามารถนำต้นมะนาวไปลงดินได้
ข้อพึงระวัง ->