การทำผ้าบาติก
โดย : นางขจีพรรณ โตวา วันที่ : 2017-03-05-18:59:00ที่อยู่ : 24/2 หมู่ 4 ตำบลธาตุทอง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เนื่องจากมีอบรมส่งเสริมอาชีพในตำบลข้างเคียง ประกอบกับช่วงนั้นว่างงาน จึงมีความสนใจในอาชีพ และคิดว่าจะนำมาเป็นอาชีพเสริมได้ จึงไปเข้ารับการอบรม จำนวน 3 เดือน โดยรับความรู้ทักษะในการทำผ้าบาติก
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
วัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นมีดังต่อไปนี้
1.ผ้า
ผ้าที่ใช้ทำผ้าบาติกควรเป็นผ้าที่ทอจากเส้นใยธรรมชาติและมีเนื้อบาง
ในปัจจุบันนิยมใช้ทั้งผ้าชนิดเนื้อบางจนถึงเนื้อหนาขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ทำ
ได้แก่ ผ้าซันฟอร์ไรด์ ผ้าลินิน ผ้าไหม ผ้าแพรเยื่อไม้ เป็นต้น2.สี
สีที่ใช้ในงานบาติกมีหลายชนิด ที่นิยมใช้ในปัจจุบันเป็นสีย้อมผ้าประเภทย้อมเย็น
ละลายน้ำได้และมองเห็นสีโดยตรง โดยมากมักจะอยู่ในกลุ่มสีรีแอคทีฟเนื่องจากใช้สะดวก
และมีกระบวนการไม่ยุ่งยาก3. เทียน
เทียนที่ใช้เขียนผ้าประกอบด้วยขี้ผึ้งมากเทียนจะเหนียว ถ้าผสมพาราฟีนมากเทียนจะเปราะ
หรืออาจใช้เทียนผสมสำเร็จที่มีจำหน่ายอยู่ทั่วไปก็ได้4.ปากกาเขียนเทียน(JANTING)
เป็นเครื่องมือสำหรับใช้เขียนลวดลายเทียนลงบนผ้า มีขนาดแตกต่างกันทั้งเส้นเล็ก
เส้นกลาง และเส้นใหญ่หรืออาจใช้แปรงทาเล็กเกอร์แบ่งเป็นซีกๆ จุ่มเทียนเขียนลายบนผ้าก็ได้
แต่วิธีนี้ใช้จะได้เส้นใหญ่ไม่สามารถเขียนลายที่ละเอียดได้5.กรอบไม้
เป็นกรอบไม้สี่เหลี่ยมมีหลายลักษณะ ใช้สำหรับขึงผ้าในเวลาเขียนผ้าในเวลาเขียนเทียน6.พู่กัน
พู่กันสำหรับระบายสีใช้ได้ทั้งชนิดกลมและชนิดแบนควรเตรียมไว้หลายขนาด7.ภาชนะผสมสี
อาจใช้ถ้วยพลาสติก ถ้วยแก้ว ถ้วยสแตนเลส แล้วแต่ต้องการและควรให้มีปริมาณเพียงพอที่จะใช้งาน8.โซเดียมซิลิเกรต
ใช้สำหรับทาบรผ้า เพื่อให้สีติดทนนาน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ขั้นตอนการทำผ้าบาติกเพ้นท์สี
การทำผ้าบาติกโดยวิธีการเพ้นท์ลวดลายได้ตามต้องการ เพราะเราสามารถระบายสีได้หลายสีลง
ผ้าผืนเดียวกันสะดวกและรวดเร็วกว่าวีธีย้อม ช่วยให้เกิดความสวยงามแปลกตาขึ้นมี ขั้นตอนดังนี้1.การออกแบบลวดลาย
ก่อนปฎิบัติงานทุกครั้งควรมีการออกแบบลวดลายและกำหนดกลุ่มสีที่จะใช้ให้เหมาะสมกับชิ้นงาน
แล้วใช้ดินสอเขียนผ้าร่างลวดลายลงบนผ้าเตรียมไว้2.การเขียนลวดลาย
เป็นขั้นตอนสำคัญของการทำผ้าบาติก การเขียนเทียนที่ดีส่งผลให้ขั้นตองการลงสีสมบูรณ์ขึ้น
เทียนที่เขียนผ้าต้องซึมทะลุผ้าด้านหน้าและด้านหลังจึงจะสามารถกันสีย้อมได้ เรานำผ้าที่ร่างลวดลาย
ไว้แล้วนั้นมาขึงบนกรอบไม้แล้วใช้เครื่องมือเขียนเทียนตักน้ำเทียนเขียนลงบนผ้าตามลวดลายนั้น
จนเสร็จ (สำหรับผู้ที่มีความชำนาญก็ไม่จำเป็นต้องร่างลวดลายไว้ก่อน สามารถเขียนเทียนลงบนผ้าได้เลย)3.การระบายสีลงบนผ้า
ผสมสีย้อมเตรียมไว้แล้วใช้ภู่กันจุ่มสีระบายลงบนผ้าอย่างระมัดระวัง อย่าให้สีซึมเลอะไปในบริเวน
ที่ไม่ต้องการจะทำให้เกิดข้อบกพร่องในงานได้เมื่อสีที่ระบายแห้งสนิทดีแล้วจึงทาด้วยโซเดียมซิลิเกรต
ให้ทั่วผ้าทิ้งไว้ประมาณ 1-2 ชั่วโมง4.การต้มละลายเทียน
เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการทำผ้าบาติก โดยนำผ้าที่ทาเคลือบด้วยโซเดียมซิลิเกรตไปล้างน้ำ
ขณะล้างน้ำจะมีสีส่วนเกินจำนวนหนึ่งละลายออกมากับน้ำจึงต้องหมั่นเปลี่ยนน้ำอยู่เสมอ ขยี้ผ้าเบาๆ
จนน้ำที่ซักผ้าใสไม่นำอ่างใส่น้ำพอประมาณตั้งไฟให้น้ำเดือดเติมผงซักฟอกและโซดาแอสเล็กน้อย
แล้วนำผ้าที่ล้างโซเดียมซิลิเกรตแล้วนั้นลงต้มเพื่อละลายเทียน จนเทียนละลายออกหมด
จึงนำมาซักน้ำจนผ้าสะอาดก็จะได้ผลงานผ้าบาติกเพ้นท์สีที่สวยงาม
ข้อพึงระวัง ->
1. การลงเทียนควรเขียนเป็นเส้นติดต่อกัน ห้ามขาด จะทำให้ลงสีไมไ่ด้
2. ก่อนการลงสีควรตรวจสอบรอยรั่วของเทียนทุกครั้ง
3. การต้ม น้ำต้องเดือดเพื่อที่เทียนจะได้ออกหมด
4. สีเข้มควรแยกซัก และแยกต้มต่างหาก
5. การตากแดด ไม่ควรตากในที่แดดจัด ควรจัดในที่ร่ม โปร่ง
6. พู่กันต้องล้างให้สะอาดทุกครั้ง เพราะสีจะปนกันได้