ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การจักสานตะกร้าทางมะพร้าว คือ ภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่คนไทยเรารู้จักคิดค้นหาวิธีประดิษฐ์ขึ้นจนสำเร็จและสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ในปัจจุบันต้นมะพร้าวเพียงหนึ่งต้น สามารถนำมาใช้เกิดประโยชน์ได้หลายอย่าง นอกจากจะนำน้ำมะพร้าวมาดื่ม เอาเนื้อมะพร้าวมารับประทานทั้งรับประทานเนื้อสดๆ หรือนำมาคั้นเป็นกะทิใส่ในอาหารคาวหวาน ได้หลายอย่างแล้ว กะลามะพร้าวยังสามารถนำมาประดิษฐ์สิ่งของได้เหมือนกันเปลือกสามารถนำมาปลูกต้นกล้วยไม้ได้ ยอดอ่อนสามารถนำมาปรุงอาหารได้หลายเมนู ลำต้นสามารถนำมาทำเก้าอี้ ทำรั้ว ก็ดูเก๋ไก๋ไม่แพ้กัน ใบมะพร้าวก็สามารถนำมาสานปลาตะเพียน และเอามาห่อขนมได้ ส่วนทางมะพร้าว ก็สามารถนำมาทำไม้กวาดปัดยักไย่  แจกัน ขันโตก ไม้กลัดห่อขนมหรือของใช้ต่าง และทำตะกร้า ได้สวยงาม

             การจักสานตะกร้าด้วยทางมะพร้าว เป็นความรู้ ความคิด ประสบการณ์ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ปัจจุบันได้พัฒนารูปทรงผลิตภัณฑ์หลากหลายมากยิ่งขึ้น เช่นตะกร้ามะพร้าวทรงสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ทรงวงกลม ทรงวงรี ทรงฟักทอง   มีขนาดใหญ่ และใบเล็ก

วัตถุประสงค์ ->

อนุรักษ์ภูมิปัญญาการจักสานของบรรพบุรุษไว้

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

- ก้านมะพร้าว                      - เลื่อยสำหรับตัดไม้ไผ่

             - ไม้ไผ่                                     - เหล็กแหลม

             - ปอทอเสื่อ (ปอเทียมเส้นเล็ก)            - มีดตอก

             - หวายเทียม                              - มีดใหญ่

             - ลวด                                      - สายวัด

อุปกรณ์ ->

- เลื่อยสำหรับตัดไม้ไผ่

             - ไม้ไผ่                                     - เหล็กแหลม

             - ปอทอเสื่อ (ปอเทียมเส้นเล็ก)            - มีดตอก

             - หวายเทียม                              - มีดใหญ่

             - ลวด                                      - สายวัด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ขั้นตอนการสานตะกร้าทางมะพร้าว

             2.1 เลือกก้านมะพร้าวเหลือง ๆ ไม่อ่อนไม่แก่เกินไป  จะทำให้ได้ตะกร้าที่แข็งแรง มีสีสวย ถ้าเป็นก้านที่แก่มาก จะทำให้สีคล้ำ หรืออ่อนเกินไปจะออกสีเขียวอ่อนและไม่แข็งแรง มะพร้าวน้ำหอมจะมีก้านที่สั้นกว่ามะพร้าวใหญ่หรือมะพร้าวที่ใช้ทำขนมและแกง  ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชิ้นงานว่าต้องการตะกร้าใบใหญ่หรือใบเล็ก

             2.2 นำก้านมะพร้าวมาเหลาใบออก ใช้มีดขูดให้เกลี้ยง จากนั้นนำไปตากแดดให้แห้งเพราะจะทำให้สานตะกร้าได้แน่น ไม่หลวม และช่วยป้องกันไมให้ขึ้นราได้ง่าย

             2.3 เหลาไม้ไผ่ให้เป็นเส้นแบน ๆ ความหนาแล้วแต่ความต้องการ เพื่อใช้ขดเป็นวงสำหรับทำโครงตะกร้าต้องการให้เป็นรูปทรงใดอยู่ที่ขั้นตอนนี้  ตะกร้า 1 ใบ ใช้โครงไม้ไผ่ 5 อัน  ประกอบเป็นส่วน ก้นตะกร้า 2 อัน ตัวตะกร้า 1 อัน (ส่วนกลาง)และปากตะกร้า  2  อัน

             2.4 นำก้านมะพร้าวที่เหลาและตากแดดเรียบร้อยแล้วมาสานไขว้กันไปมา ให้มีความถี่ ห่าง แล้วแต่ความต้องการ  โดยเริ่มสานกับโครงไม้ไผ่ส่วนที่เป็นตัวตะกร้า ใช้ปอทอเสื่อที่ร้อยเข็มแล้วมัดให้ก้านมะพร้าวกับโครงไม้ไผ่ติดกัน ขั้นตอนนี้ต้องพยายามจัดก้านมะพร้าวให้เรียงเสมอกันและมัดด้วยปอทอเสื่อให้แน่นหนา         

             2.5 เมื่อสานส่วนตัวตะกร้าจนรอบแล้ว จึงสานก้นตะกร้าโดยใช้โครงไม้ไผ่ประกบ 2 วง และมัดด้วยลวดและหวายเทียม

             2.6 จากนั้นนำโครงไม้ไผ่อีก 2 อัน ประกบตรงส่วนปากตะกร้า ใช้ลวดและหวายเทียมมัดเช่นกันขั้นตอนนี้จะตกแต่งปากตะกร้าด้วยการสานหวายเทียม

             2.7 รวบก้านมะพร้าวส่วนที่เหลือทั้งสองข้างไว้ด้วยกัน แล้วนำก้านมะพร้าวทั้งสองข้างมัดเชื่อมต่อกันด้วยหวายเทียมเพื่อเป็นหู ตะกร้า  ตัดก้านมะพร้าวที่ยาวเกินไปออกและตกแต่งให้เรียบร้อย

ข้อพึงระวัง ->

ก้านมะพร้าวต้องผ่านการอบตากให้แห้งดี เพื่อป้องกันเชื้อรา