จักสานมวยนึ่งข้าวเหนียว
โดย : นางวิลัยวรรณ เสนาวงษ์ วันที่ : 2017-03-18-21:21:33ที่อยู่ : 147 ม.3 ต.โคกสูง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เครื่องจักสานจากไม้ไผ่เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผูกพันกับการดำเนินชีวิตของคนไทยมาเป็นเวลานาน
โดยเฉพาะชนบทที่ต้องอาศัยเครื่องใช้ที่ทำจากไม่ไผ่ในการดำเนินชีวิต ไม่ว่าจะเป็นเครื่องมือหาปลา ภาชนะใส่ของ
ใส่ข้าว โดยเฉพาะข้าวเหนียวที่คนภาคอีสานจะนิยมรับประทานเป็นส่วนใหญ่ จึงต้องมีภาชนะที่ใช้สำหรับนึ่ง
ข้าวเหนียวนั่นก็คือมวยนึ่งข้าว และสำหรับใส่ข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วนั่งก็คือ กระติ๊บข้าว
มวยนึ่งข้าวเหนียวจึงเป็นผลิตภัณฑ์จักสานที่อยู่คู่กับคนไทยภาคอีสานที่สืบทอดภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ
มาเป็นเวลานาน
บ้านโคกสว่างจึงได้มองเห็นความสำคัญและช่องทางการตลาดของมวยนึ่งข้าวเหนียว จากแต่ก่อนจะสาน
เพื่อใช้ในครัวเรือน จึงได้มีการรวมกันจัดตั้งเป็นกลุ่มขึ้น เมื่อ ปี พ.ศ. 2540 เพื่อรวมกันผลิตและจำหน่าย จากงานที่เป็นของคนแก่ ปัจจุบันได้มีการสืบทอดให้แก่บุคคลทั่วไปหรือแม้แต่ลูกหลานที่เป็นเด็กนักเรียนก็สามารถที่จะสานมวยได้
ทำให้เด็กมีงานทำและมีรายได้ รู้จักใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
วัตถุประสงค์ ->
เป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ ใช้เวลาว่างจากการทำนาให้เกิดประโยชน์ และเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษไม่ให้สูญหาย
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.ไม้ไผ่ 2. ต้นคร้า 3. เชื่อกและฟาง
อุปกรณ์ ->
1.มีดตัดไม้ไผ่ 2.มีดจักตอไม้ไผ่ 3.เลื่อย 4.เข็มเย็บก้นมวย 5.ไม้แหลม 6.ค้อนไม้ 7.หินลับมีด 8.ผ้าพันนิ้วมือเวลาจักสาน 9.กะละมัง 10.กรรไกร
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ขั้นตอนการผลิต
1. เลือกไม้ไผ่บ้านคุณภาพดี อายุประมาณ 3 ปี
2. นำมาตัดเป็นท่อน ๆ ละ ประมาณ 1 ฟุต
3. นำมาจักตอกเหลาให้บางที่สุด
4. นำมามาสานลายขัดสอง ยาวขนาด 140 เส้นตอก
5. โค้งทบเพื่อสานให้เชื่อมกัน ขึ้นลายสองเวียน เสร็จ
แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง
6. นำมาสวมทบกัน 2 ชั้น หรือ 3 ชั้น ตามที่ตลาดต้องการ รัดก้นมวยใส่เตี่ยวและฝาแตะ เย็บด้วยคร้า
7. เข้าฝามวยด้วยไม่ไผ่เย็บด้วยคร้า
ข้อพึงระวัง ->
เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต
ใช้ไม้ไผ่บ้านอายุประมาณ 3 ปี ขึ้นไป เพื่อมวยจะได้อยู่ตัวไม่หด มอดไม่กิน สานด้วยไม่ไผ่ 2 ชั้น และ 3 ชั้นเสริมความแข็งแรงก้นหวดด้วยการสานแตะเย็บติดก้นหวด