ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การทอเสื่อ

โดย : นางมุกดา ศรีคลัง วันที่ : 2017-03-08-14:51:07

ที่อยู่ : 119 ม.7 ต.ดงเมืองแอม

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทอเสื่อกก เป็นอาชีพที่ทำกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ  เป็นการทอใช้เองในครัวเรือน  เนื่องจากหลังฤดูทำนาแล้ว จะมีน้ำขังในนา และจะมีต้นกกขี้นเองตามธรรมชาติทั่วไป แต่ปัจจุบันต้องปลูกเอง หรือซื้อจากหมู่บ้านอื่น เนื่องจากต้นกกไม่เพียง พอกับความต้องการเนื่องจากปัจจุบันมีการทอจำหน่ายอย่างแพร่หลายในพื้นที่  ใช้วัตถุดิบในพื้นที่ ลดต้นทุนการผลิต เป็นการนำทรัพยากรในพื้นที่ มาแปรรูปเพื่อให้เกิดรายได้ในครอบครัว

วัตถุประสงค์ ->

1.      เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้ตระหนักและเห็นคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่น

2.      สร้างเครือข่ายการเรียนรู้ในชุมชน

3.      อยากให้คนในชุมชนมีอาชีพ มีรายได้ที่เกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่น

4.      เป็นอาชีพที่ทำได้ง่าย ไม่ซับซ้อน   เยาวชนและผู้สูงอายุในหมู่บ้านสามารถทำได้

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

- เส้นกก               - ด้ายไนล่อน              - สีย้อม           - ผ้าสำหรับเย็บริม

อุปกรณ์ ->

- ฟืม                   - กี่ทอ            - กรรไกร         - ปี๊บ

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1.      เก็บเกี่ยวต้นกกนำมาแยกและเลือกต้นกกที่มีขนาดเท่ากัน

2.      นำต้นกกที่คัดเลือกมาสอยเป็นสอง หรือสามส่วนตามขนาดลำต้นของต้นกก ถ้าเส้นเล็กผืนสื่อกกจะทดได้ละเอียดและแน่นหนา

3.       นำเส้นกกที่สอยแล้วมาตากแดดให้แห้งประมาณ  4 – 5 วัน

4.      นำเส้นกกที่แห้งมามัดเป็นกำ ๆ ประมาณ 1 กำมือเพื่อเตรียมนำไปย้อมสีตามต้องการ

การย้อมสี

-          เลือกสีที่ต้องการ

-          ออกแบบลวดลายตามที่ต้องการ

-          ก่อไฟ นำปิ๊บใส่น้ำประมาณครึ่งปิ๊บต้มจนเดือด

-          นำสีที่ต้องการเทลงประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ แล้วคนให้สีละลาย

-          นำเส้นกกที่มัดไว้ มัดละ 1 กำมือลงไปย้อมใช้เวลาประมาณ  20 – 30 นาที การย้อมหลายสีควรใช้ปิ๊บหลายใบ เพราะสีจะปะปนกัน

-          นำเส้นกกที่ย้อมแล้วไปผึ่งแดดให้แห้ง

5.      การทอเสื่อกก

-          กางเสื่อกกบนกี่ที่จะใช้ทอ

นำฟืมมาวางไว้ใช้เชือกไนล่อนสอดในรูฟืม โดยรูแรกและรูสุดท้ายใช้เชือก  4 เส้น จากนั้นก็สอดตามรูที่เรากำหนดแบบ และลวดลาย ไว้

-          วางไม้ขื่อบนหัวเสาเพื่อให้เส้นด้ายตึง

-          ลงมือทอโดยใช้ไม้สอดเส้นกก ใส่ตามฟืมคว่ำหรือหงายสลับกันทุกครั้ง คนทอจะเก็บปลาย (ไพ) กกสลับซ้ายขวา

-          เมื่อทอได้ขนาดก็จะเก็บม้วนผืนเสื่อ โดยยกไม้ขื่อลงแล้วม้วนเสื่อ

-          เมื่อเสร็จแล้วก็ตัดเสื่อออกจากกี่ที่ทอแล้วมัดปลายเชือกให้เรียบร้อย จากนั้นใช้กรรไกรตัดปลายริมกกด้านซ้ายและด้านขวาให้เรียบร้อย

-          ถ้าต้องการทำเป็นเสื่อพับก็สามารถทำได้ โดยนำมาต่อตามต้องการและเย็บริมให้เรียบร้อย

ข้อพึงระวัง ->

1.      ถ้าต้องการให้เสื่อกกมีความละเอียดสวยงาม เหนียวนุ่ม และคงทน ต้องคัดเลือกเส้นกก ที่มีอายุตามกำหนด 2 เดือน

2.      เลือกใช้สีที่มีคุณภาพ สำหรับย้อมกก จะทำให้สีไม่ตก

3.      การสอยเส้นกกต้องให้มีขนาดใกล้เคียงกัน เพราะเวลาทอจะทำให้สวยงามและเส้นสม่ำเสมอ

รูปประกอบ -> image1 image2 image3

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดขอนแก่น
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา