การจักสานไพหญ้า
โดย : นายเที่ยง คงสุข วันที่ : 2017-03-21-15:19:32ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 86 หมู่ที่ 5 บ้านหนองหญ้าปล้อง ตำบลดงลาน
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เนื่องจากในอดีตบ้านเรือนในชนบทส่วนใหญ่ใช้หญ้าคามาไพทำเป็นหลังคาบ้าน บ้านของนายเที่ยง คงสุข ตั้งแต่เล็กๆ พ่อกับแม่ก็ไพหญ้าคามุงหลังคาบ้าน นายเที่ยง คงสุข ก็เลยได้รับความรู้และวิธีการไพหญ้าจากการที่พ่อกับแม่ได้ทำให้ดู และฝึกฝนจนสามารถไพหญ้าได้ ถือว่าเป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่ได้รับการถ่ายทอดจากพ่อและแม่ ในปัจจุบันนอกจากนายเที่ยง แล้วมีชาวบ้านในบ้านหนองหญ้าปล้องได้ไพหญ้าคาขายเป็นอาชีพเสริม พื้นที่ของตำบลดงลานเป็นที่ราบเชิงเขา ชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพทำการเกษตร ทำไร่ ทำนา อาชีพหลักของการทำไร่คือการปลูกอ้อย และรอบบริเวณแปลงอ้อยและที่ราบเชิงเขาจึงมีหญ้าคาขึ้นมาก ประชาชนส่วนใหญ่ของหมู่บ้านหลังฤดูเก็บเกี่ยวจะสานไพหญ้าเป็นอาชีพเสริม ถึงแม้ในปัจจุบันบ้านเรือนไม่ได้มุงหลังคาด้วยหญ้าคาแล้ว แต่ผู้คนก็ยังนิยมนำไพหญ้าคาไปมุงหลังคากระท่อม ทำร้านอาหาร แพปลา และทำโรงเรือนต่าง ๆ เนื่องจากหลังคาที่มุงด้วยหญ้าคานั้นจะเย็นสบาย ประหยัดกว่ากระเบื้องและสังกะสี นี่จึงเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ไพหญ้าคายังคงอยู่ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อให้บุคคลทั่วไปที่สนใจจะหารายได้เสริมเพื่อลดรายจ่าย และบริเวณบ้านมีหญ้าคามากหรือบริเวณใกล้เคียง เพื่อเป็นการถ่ายทอดความรู้ บันทึกองค์ความรู้ให้อยู่กับคนไทยตลอดไป
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
หญ้าคา ยอดใบลานตากแห้ง (ทำเป็นเชือกสำหรับมัดหญ้าคา) ไม้ไผ่
อุปกรณ์ ->
มีด เคียว
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. นำหญ้าคาที่สางเอาไว้ มาจัดให้มีความยาวสม่ำเสมอกัน พรมน้ำให้อ่อนเล็กน้อย
2. จัดหญ้าให้มีจำนวนละกำละ 10 – 15 เส้น เพราะจะได้ไพหญ้าที่หนาแน่น
3. สอดจับหญ้าใต้ไม้ก้านหญ้า แบ่งครึ่งใบ ส่วนที่แข้งและหนา โดยให้ปลายใบอยู่ทางซ้ายมือ ส่วนก้านใบอยู่ ทางขวามือ ให้ส่วนโคนชนกับไม้รองหัว หรือผนัง
4. ใช้เชือกผูก (ใบลาน) จับหญ้าตรงกลางติดกับไม้ก้านหญ้าดึงให้แน่นแล้วพับก้านใบทับไม้ก้านหญ้าไปทางด้านปลายใบใช้เชือกผูกพันไว้
5. ผูกจับหญ้า ต่อไปจนสุดก้านไม้หญ้า ผูกเชือกให้แน่น
6. นำตับหญ้าที่ไพเสร็จแล้วไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วนำไปเก็บไว้โดยมัดตับละ 5 ไพ
ข้อพึงระวัง ->
เวลาสานไพหญ้าควรสวมถุงมือทุกครั้งเพื่อป้องกันหญ้าคาบาดมือได้