การทำไร่นาสวนผสม
โดย : นายธวัชชัย ลิ้มโพธิ์ย้อย วันที่ : 2017-05-15-16:33:44ที่อยู่ : 251/1 หมู่ที่ 11 บ้านมอสมบูรณ์ ตำบลปางมะค่า
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การผลิตแบบไร่นาสวนผสม หรือการทำเกษตรแบบผสมผสาน เป็นวิธีทำการเกษตรที่มีการเพาะปลุกหรือเลี้ยงสัตว์หลายๆๆชนิดอยู่พื้นที่เดียวกัน มีการนำเศษวัสดุเหลือใช้จากการผลิตหนึ่ง เพื่อใช้ประโยชน์อย่างครบวงจร โดยทั่วไปการผลิตแบบนี้มักเป็นรูปแบบการเกษตรประเภททำเพื่อพอกินพอใช้ ทำโดยสมาชิกในครัวเรือน พอมีเหลือจึงขาย ซึ่งการเกษตรแบบนี้จัดว่าเป็นการเกษตรแบบดั้งเดิม ที่เกษตรกรสามารถมีชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียง แต่อาจไม่เหมาะกับสภาพเศรษฐกิจในปัจจุบัน เนื่องจากเกษตรกรจำเป็นต้องมีรายได้หลักเพื่อใช้จ่ายภายในครอบครัว รวมทั้งเพื่อการศึกษาของบุตรหลาน ค่าใช้จ่ายเพื่อรักษาพยาบาลเมื่อยามเจ็บป่วย หลักหารสำคัญของการผลิตแบบนี้คือ การรักษาสมดุลของระบบนิเวศ ลดการใช้สารเคมีการเกษตรหรือใช้แนวทางเลือกอื่นในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช ซึ่งการเกษตรแบบนี้ถ้าได้รับการพัฒนาให้เหมาะสมจะเกิดประโยชน์แก่เกษตรกรทำให้มีงานทำตลอดปี มีรายได้พอเลี้ยงครอบครัวและลดปัญหาการเคลื่อนย้ายแรงงานจากส่วนภูมิภาคเข้าสู่ส่วนกลางได้ การผลิตปลูกพืชแบบผสมผสาน ลด ละ เลิก การพึ่งพาปุ๋ยเคมี และยาฆ่าแมลง เพื่อให้มีแหล่งอาหารที่ปลอดภัยสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของเกษตรกร
วัตถุประสงค์ ->
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
อุปกรณ์ ->
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ประกอบด้วยปัจจัยหลักที่สำคัญ 4 ประการ คือ
1. ที่ดิน
- ดินมีความอุดมสมบูรณ์ หรืออย่างน้อยจะต้องมีความเหมาะสมกับชนิดพืชที่เกษตรกรเลือกปลูก และใกล้แหล่งน้ำ ต้องปรับปรุงพื้นที่ให้เหมาะสม เช่น ปรับเปลี่ยนที่นามาเป็นที่สวน เพื่อปลูกไม้ผล ยกร่อง หรือขุดดินทำบ่อปลา ซึ่งจะต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควรกว่าจะเก็บผลผลิตได้
- ที่ตั้ง ควรอยู่ใกล้บ้านพักอาศัย เพื่อจะได้ดูแลอย่างใกล้ชิด และเฝ้าไม่ให้มีคนมาขโมยผลผลิตจากสวน
2. แรงงาน ควรมีแรงงานในครอบครัวมากพอที่จะช่วยดูและทำไร่นาสวนผสมในกรณีที่เกษตรกรมีเงินทุนน้อย
3. ทุนประกอบการ ระยะเริ่มแรกต้องใช้เงินทุนมาก เพื่อการปรับเปลี่ยนที่ดิน และเพื่อการซื้อพันธุ์พืชพันธุ์สัตว์ จำเป็นต้องหาแหล่งเงินกู้สนับสนุนอัตราดอกเบี้ยต่ำ
4. การจัดการ การทำไร่นาสวนผสมต้องมีการจัดการที่ดี สามารถออกแบบวางแปลนสวนที่ถูกต้องและตัดสินใจเลือกว่าควรปลูกพืชอะไร เลี้ยงสัตว์อะไรในไร่นาสวนผสมของตน โดยกิจกรรมที่ทำต้องไม่เป็นศัตรูซึ่งกันและกัน และต้องรู้ว่าเมื่อดำเนินกิจกรรมไปแล้วจะขายได้อย่างไร
ข้อพึงระวัง ->
พื้นที่ที่เหมาะสมในการทำไร่นาสวนผสม ควรมีไม่ต่ำกว่า 10 ไร่ เพื่อจะได้ทำกิจกรรมการเกษตรที่หลากหลาย เช่น ขุดบ่อเลี้ยงปลา ปลูกผลไม้ชนิดต่างๆ เช่น มะม่วง ชมพู่ มะนาว มะพร้าว ขนุน และเลี้ยงเป็ด-ไก่ ทั้งพันธุ์เนื้อและพันธุ์ไข่ ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ปรับเปลี่ยนการผลิตตามสภาวะการตลาด เพื่อให้เกิดรายได้ทั้งปี