ไม้กวาด
โดย : นางดวงจันทร์ ศรีมงคล วันที่ : 2017-05-07-16:51:46ที่อยู่ : 72 หมู่ที่ 7 ตำบลบึงสามัคคี อำเภอบึงสามัคคี จังหวัดกำแพงเพชร 62210
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
นางดวงจันทร์ให้เข้ารับการฝึกอบรมและศึกษาดูงานที่ศูนย์เรียนรู้หลายจังหวัด จากนั้นจึงได้นำความรู้ที่ดีรับในด้านต่างๆ มาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
วัตถุประสงค์ ->
1. เพื่อจำหน่ายเพิ่มรายได้ในครัวเรือน
2. เพื่อลดรายจ่ายในครัวเรือน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
- ก้านดอกตอง
- ด้ามไม้กวาด
อุปกรณ์ ->
- เข็ม
- เชือกฟาง
- ตะปู-ค้อน
กระบวนการ/ขั้นตอน->
– ตัดก้านดอกตองกงที่ยังมีความเขียวอยู่ ด้วยการตัดยาวประมาณ 80 เซนติเมตร จากนั้น นำมาตากแดดให้แห้งประมาณ 2-5 วัน
– นำก้านดอกหญ้ามาฟาดหรือเข้าเครื่องเพื่อแยกปุยดอกออกให้หมด ก่อนนำไปตากอีก ประมาณ 7 วัน ทั้งนี้ หากใช้วิธีฟาด ควรฟาดในช่วงวันที่แดดออกมาก และควรสวมผ้าปิดจมูก และสวมเสื้อผ้าให้มิดชิด เพราะจะทำให้เกิดฝุ่น และปุยดอกลอยฟุ้งมาก
– นำก้านดอกหญ้าประมาณ 1 กำมือ มามัดรวมกันให้เป็นวงกลม
– นำเข็มที่ร้อยเชือกฟางแทงเข้ากลางมัด พร้อมร้อยพัน 3 รอบ ไม่ให้แน่นมากก่อนคลี่ และจัดเรียงให้ก้านดอกหญ้าแผ่เป็นผืนแบน และมัดโคนก้านให้แน่น
– นำมัดดอกหญ้าผัดรัดเข้ากับด้ามไม้กวาดที่เจาะรูไว้ให้แน่น หรือตอกตะปูยึดให้แน่น ทั้งนี้ ต้องจัดเรียงแผ่นดอกหญ้าให้สวยงามก่อน
– นำชัน 2 ส่วน และผสมกับน้ำมันกาด 1 ส่วน โอบทาบริเวณเชือกถัก และบริเวณโดยรอบ เพื่อให้ก้านดอกหญ้าติดกับด้ามไม้กวาดได้แน่นขึ้น
ทั้งนี้ วิธีทำไม้กวาดดอกหญ้าในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงมากขึ้น ซึ่งมักใช้เทคโนโลยีเข้าช่วยอย่าง อาทิ ใช้เครื่องตีดอกหญ้า ใช้แผ่นประกบแทนชัน เป็นต้น นอกจากนั้น เทคนิคการเข้าก้านดอกหญ้ากับด้ามไม้กวาดยังแตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น
การตัดช่อดอกหญ้า
การตัดช่อดอกหญ้า ในแต่ละท้องถิ่นจะแตกต่างกัน แต่ทั่วไปช่อดอกหญ้าจะแก่ และพร้อมตัดในช่วงเดือนตุลาคม-ธันวาคม หรือบางที่อาจอยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน ซึ่งจะตัดช่อดอกหญ้าขณะที่ช่อดอกยังมีสีเขียวอยู่ และเลือกตัดก้านช่อดอกที่มีขนาดใหญ่
ราคาไม้กวาดดอกหญ้า
ราคาไม้กวาดดอกหญ้าที่เกษตรกรหรือกลุ่มชุมชนทำจำหน่ายในแหล่งผลิตจะมีราคาประมาณด้ามละ10-12 บาท ซึ่งมักมีพ่อค้าคนกลางเข้ามารับซื้อถึงแหล่งผลิต ก่อนมาขายต่อตามร้านค้าในเมือง ซึ่งจะตกที่ราคาประมาณด้ามละ 20-35 บาท รวมถึงส่งจำหน่ายต่อต่างประเทศ ซึ่งจะได้ราคาที่สูงกว่ามากส่วนการจำหน่ายก้านดอกตองกงที่ยังไม่ได้แยกปุยดอกออกจะมีราคามัดละประมาณ 12 บาท และที่แยกปุยดอกออกแล้วจะอยู่ที่มัดละประมาณ 25 บาท โดยแต่ละมัดจะมีเส้นรอบวงยาวประมาณ 1 ฟุต
ข้อพึงระวัง ->
วิธีใช้ไม้กวาดดอกหญ้าที่ถูกต้อง
1. สำหรับไม้กวาดดอกหญ้าที่ถักเป็นข้อยาว ให้จับด้ามไม้กวาดด้วยการหันปลายแหลมของส่วนถักหันออกจากตัว
2. การกวาดพื้นที่มีความสูงไม่เท่ากันจะต้องกวาดจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ
3. ไม่กดด้ามไม้กวาดมากเกินไปจนทำให้ปลายดอกหญ้าโค้งงอ
4. ขณะกวาดจะต้องค่อยกวาด ไม่ควรเหวี่ยงด้ามไม้กวาดอย่างรวดเร็ว เพราะจำทำให้เกิดฝุ่นฟุ้งกระจาย
5. ไม่ใช้ไม้กวาด กวาดวัสดุขนาดใหญ่ หรือมีน้ำหนักมาก เพราะจะทำให้ผืนดอกหญ้าแยกเป็นร่องได้ รวมถึงไม่กวาดพื้นที่มีน้ำอยู่ เพราะจะทำให้ก้านดอกหญ้าเปราะหักได้เร็วขึ้น
6. หลังจากกวาดวัสดุมากองรวมกันแล้ว ไม่ควรใช้ไม้กวาด 2 อัน มาประกบสำหรับตักเก็บ แต่ควรใช้ที่ตักแทน
วิธีเก็บรักษาไม้กวาดดอกหญ้า
1. สำหรับด้ามไม้กวาดที่มีเชือกแขวน หลังจากใช้แล้วให้แขวนไว้ โดยมีความสูงที่ผืนดอกหญ้าไม่พับวางบนพื้น
2. หากด้ามไม้กวาดไม่มีเชือกห้อย ให้วางด้ามไม้กวาด โดยให้ผืนแผ่นหญ้าตั้งขึ้นอยู่ด้านบน เพราะหากวางผืนดอกหญ้าพับบนพื้นจะทำให้ก้านดอกหญ้างอพับได้ แต่บางตำรามองว่า การชันตั้งขึ้นอาจทำให้ฝุ่น และเชื้อโรคมาติดกับด้ามได้ และบางครั้งอาจทำให้ก้านดอกหญ้าโค้งงอลงด้านล่างได้เช่นกัน
3. ไม่ควรเก็บไม้กวาดด้านนอกที่เสี่ยงต่อน้ำฝน และหากก้านดอกหญ้าถูกน้ำจนเปียก จะต้องนำออกผึ่งแดดให้แห้งก่อนนำมาใช้