ความรู้สัมมาชีพชุมชน

การสานกระบุง

โดย : นางสุรินทร์ เผื่อนทิม วันที่ : 2017-03-25-13:14:44

ที่อยู่ : 57 ม.9 ต.ลานกระบือ

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ได้รับการถ่ายทอดควมารู้การทำกระบุงมาจากมารดา ในอดีตก็ทำไว้ใช้ในครัวเรือน และได้ทำมาจนถึงปัจจุบันจนเกิดความชำนาญ 

วัตถุประสงค์ ->

1. เพื่อลดรายจ่าย สร้างรายได้

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.ไผ่สีสุก สำหรับจักสานเป็นตอก และขอบตะกร้า
2. หวาย สำหรับถักรัดขอบตะกร้า 

อุปกรณ์ ->

1.มีดโต้หรือพร้า สำหรับผ่า เหลาและจักไม้ไผ่ให้เป็นตอก ขอบปากและไผ่ขัดก้นตะกร้า รวมทั้งส่วนอื่นๆ ที่จำเป็น
2.เลื่อยมือ สำหรับตัดผ่าแบ่งไม้

กระบวนการ/ขั้นตอน->

1. นำไม้ไผ่มาตัดเป็นท่อนยาวประมาณ 50 ซม. แล้วผ่าแบ่งก่อนจะนำมาจักเป็นตอก โดยเหลาให้ปลายตอกทั้งสองด้านเท่ากัน จากนั้นนำตอกมาสานเป็นลายสองธรรมดา
2. เหลาไม้ไผ่เป็นซี่สองอันให้ปลายแต่ละด้านแหลมเรียว ก่อนจะนำไปสอดขัดกับตอกที่สานเป็นพื้นเพื่อให้แข็งแรง งานที่ได้ในช่วงนี้คือส่วนของพื้นหรือก้นกระบุง หลังจากนั้นสานแบบบังคับทิศทางให้เป็นรูปทรงกลมตามแบบที่ต้องการก่อนจะใช้ตอกอีกส่วนหนึ่งไพล่เป็นเส้นเล็กสานขวางขัดกับตอกยืนจนสุดขอบปากกระบุง ก่อนจะพับปลายตอกยืนให้เขาไปในรอยตอก ทำไปจนรอบใบจะได้กระบุงที่สวยงาม ด้านล่างกระบุงมีวิธีการทำคล้ายตะกร้า บริเวณปากกระบุงใช้หวายถักรัดให้แข็งแรง

การสานขอบภาชนะ
1. เริ่มจากผ่าเส้นหวายออกเป็น 4 – 5 เส้นต่อหนึ่งต้นก่อนจะนำมาเลียดด้วยที่เลียดซึ่งทำอย่างง่ายๆ โดยใช้ตะปูเจาะฝากระป๋องนม เป็นรูขนาดต่างๆ เมื่อเลียดจนได้หวายตามที่ต้องการจึงนำมาสานเป็นขอบกระบุง
2. การถักสานขอบกระบุง เริ่มจากร้อยเส้นหวายยึดขอบที่ประกบปากกระบุงทั้งด้านนอกและด้านในจากจุด เริ่มต้นวนไปเรื่อยๆ จนชนกัน แล้วถักหวายรัดช่วงล่างปากขอบอีกครั้ง เรียกช่วงนี้การถักหวาย "ลายหัวแมลงวัน" ถัดขึ้นมาจะร้อยหวายเป็น "ลายจูงนาง" ให้ด้านหน้าหวายคลุมขอบสันปากกระบุงอย่างสวยงาม

ข้อพึงระวัง ->

ระมัดระวังอุบัติเหตุจากการใช้วัสดุอุปกรณ์

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดกำแพงเพชร
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา