ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เนื่องจากคนในพื้นที่นิยมปลูกข้าวไร่ปลอดสารพิษ  เพื่อบริโภค  แต่ต่อมาได้รับความนิยมจากคนทั่วไปที่รักสุขภาพ  ชอบรับประทาน  ทำให้มีการสั่งซื้อกันอย่างมากมาย  จนไม่เพียงพอกับความต้องการของตลาด  ปัจจุบันคนในชุมชนและหมู่บ้านมกล้เคียงจึงนิยมปลูกข้าวไร่  เพื่อขายและบริโภคเพียงเล็กน้อยเท่านั้น  เนื่องจากข้าวสารที่ได้มีราคาสูงกว่าข้า่วสารทั่วไปในท้องตลาด  จึงสามารถสร้างรายได้เสริมให้แก่คนในกชุมชนมากเลยที่เดียวในแต่ละปี  ข้าวที่นิยมปลูกคือ

1.  พันธ์ุดอกพะยอม

2.  พันธฺ์ุไรส์เบอรี่

3.  พันธ์ุข้าวหอมใบเตย

4.  พันธ์ุหอมหัวบอน

5.  พันธ์ุสังหยด

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อส่งเสริมให้คนในชุมชนมีอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้กับครัวเรือน  และยังได้บริโภคของที่ปลอดสารพิษดีต่อสุขภาพอีกด้วย  และยึดหลักการดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

พันธ์ุข้าวไร่ต่าง ๆ  แล้วแต่ชอบ  ที่มีในชุมชน

อุปกรณ์ ->

พันธ์ุข้าวสังหยด  ข้าวไรส์เบอรี่  กระบอกใส่ข้าว

กระบวนการ/ขั้นตอน->

กระบวนการ

การปลูกข้าวไร่  หมายถึง  การปลูกดข้าวบนพื้นที่ดอนและไม่มีน้ำขังในที่ปลูกข้าวชนิดของข้าวที่ปลูก  เรียกว่า  ข้าวไร่  ข้าวไร่เป็นพื้นที่ต้องการน้ำน้อย  ปลูกได้ในบริเวณที่ราบ  ที่ดอน  และที่สูง  หรือปลูกแซมพืชอื่น ๆ  ในบริเวณพื้นดินที่ไม่สามารถเก็บน้ำได้ดี  มีการเตรียมพื้นที่ปลูกในสภาพไร่  โดยอาศัยน้ำฝน  ดังนั้นเพื่อให้การปลูกข้าวไร่  มีผลผลิตสูง  และเกิอดผลสำเร็จ  จึงมีขั้นตอนและกรรมวิธีการที่สำคัญ  ดังนี้

   การเตรียมพื้นที่ปลูก

     การเตรียมพื้นที่ปลูกข้าวไร่  จะเริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือน  พฤษภาคม  จะเริ่มถาง-โค่นไม้  กำจัดวัชพืช  และทำการเผาเศษซากพืช  ถ้าเป็นพื้นที่ที่มีความลาดเอียง  หรือลาดชัน  ควรเอาขอนไม้ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง  4-5  นิ้ว  ยาวตามความเหมาะสม  นำไปขวางทางลาดชัน  เพื่อดักตะกอนดินเป็นจการสะสมอินทรียวัตถุ  และป้องกันหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ด้วยแร่ธาตุต่าง ๆ  ตามธรรมชาติ  ทำให้ต้นข้าวงอกงามสมบูรณษ์มีผลผลิตสูง  โดยไม่ต้องใช้ปุ๋ยใด  ๆ  เลย

       การเตรียมพื้นที่ที่จะทำ  2  ครั้งบ  ครั้งแรกในระหว่างเดือน  มีนาคม-พฤษภาคม  การเตรียมพื้นที่ครั้งที่  2  เป็นการเตรียมแบบประณีต  เพื่อจะทำการปลูกข้าว  เมื่อฝนตกลงมา  พื้นที่ดินมีความชื้น  เพียงพอต่อความงอกของข้าว

              2.  การเตรียมเมล็ดพันธ์ุ

       พันธ์ุข้าวที่จะนำมาปลูกข้าวไร่  จะต้องเป็นพันธ์ุข้าวพันธ์ุเบา  ไม่ไวต่อช่วงแสง  คือพันธ์็ุข้าวที่มีการเก็บเกี่ยวไม่ตามอายุจำนวนวันของข้าว  ตามปกติพันธ์็ุข้าวที่ใช้ปลูกข้าวไร่  จะมีอายุการเก็บเกี่ยว  ตั้งแต่  110-120  วัน

        2.1  ก่อนจะนำไปปลูกจะต้องงทดสอบความงอกของพันธ์ุข้าวเสียก่อน  ซึ่งมีความงอกไม่ต่ำกว่า  80  เปอร์เซ็นต์  จึงนำไปปลูก

       2.2  ตรวจสอบความบริสุทธิ์ของเมล้ดพันธ์ุว่ามีการปะปนกับสายพันธ์ุอื่น ๆ  หรือเมล็ดพันธ์ุเป็นโรคหรือไม่  และสิ่งที่สำคัญฯที่สุดท่ี่จะต้องตรวจสอบความสมบูรณ์ของเมล็ดพันธ์ุให้ดีเสียก่อนจึงจะนำไปปลูก

       สำหรับพันธ์ุข้าวไร่ที่นิยมปลูกกันอย่างแพร่หลาย  ได้แก่

1.  พันธ์ุดอกพะยอม

2.  พันรธ์ุดอกข่า

3.  พันธ์ุข้าวหอมใบเตย

4.  พันธฺ์ุหอหัวบอน

5.  พันธ์ุสังหยด

         วิธีปลูกข้าวไร่

การปลูกข้าวไร่  เป็นการปลูกด้วยเมล้ดข้าวแห้ง  โดยการใช้ิอุปกรณ์ดังนี้

3.1  ใช้ไม้กลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง  1  นิ้ว  ยาวประมาณ  2.5  เมตร  เอามาแหลมเหมือนดินสอ  ใช้ไม่ที่แหลมทิ่มลงดินให้เป็นหลุมขนาดกว้าง  1  นิ้ว  ลึกประมาณ  3   ซม  มีความหห่างระหว่างหลุมประมาณ  25-/-25  ซม

3.2  ใช้ไม้ไผ่ป่า  หรือไม้ไผ่เนื้อบาง  มาตัดให้ติดข้อปล้องอีกด้านหนึ่ง  ให้มีรูไม้ไผ่ขนาด  1  นิ้ว  ความยาว  60-70  ซม  ชาวบ้านเรียกว่า  กระบอกหน้า  โดยนำพันธ์ุข้าวที่เตรียมไว้มาใส่ในกระบอกไม้ไผ่  แล้วเทพันธ์ุข้าวลงฝ่ามือ  แล้วนำไปหยอดลงในหลุมประมาณ  5-7  เมล้ด  ต่อหลุม  แล้วปิดหลุมด้วยกระบอกไม้ไผ่ด้า่นที่มีข้อปล้อง  ท้ายกระบอก

       หลังจากนั้น  4-5  วัน  จะเห็นข้าวแตกหน่อขึ้นมาให้เห็น  ข้าวจะแตกหน่อขึ้นมาเร็วหรือช้า  ขึ้นอยู่กับความชื้นของหน้าดิน

          4.  การดูแลรักษา

    การปลูกข้าวไร่  เป็นการปลูกบนที่ดิน  ดังนั้นการดูแลรักษาจะต้องหมั่นตรวจตราเป็นดิเศษกว่าการทำนาข้่าว  โดยเฉพาะที่ดอน  จะมีวัชพืชขึ้นอย่างรวดเร็ว  ตลอดถึงแมลงศัตรูข้าวต่าง ๆ  โดยเฉพาะข้าวยังอยู่ในระยะต้นกล้า  จึงต้องจัดระบบการดูแลรักษาเอาไว้  ดังนี้

4.1  การกำจัดวัชพืช

4.2  การใส่ปุ๋ย  ปุ๋ยหมักและชีวภาพ

4.3  การกำจัดศัตรูข้าวและโรคข้าว  โดยไม่ใช้สารเคมี

4.4  การเก็บเกี่ยวข้าว  และการรักษาคุณภาพข้าวการดูแลรักษาขช้าวใน  4  หัวข้อดังกล่าว  ก็จะต้องให้สอดคล้องกับการพัฒนาการของข้าว  คือ

1.  การเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ  จะมี  2  ระยะ  คือ

-ระยะต้นกล้า  เป็นระยะงอกจนกระทั่งถึงข้าวแตกกอ  ใช้ระยะเวลาประมาณ  20  วัน  ระยะต้นข้าวจะมีใบประมาณ  5-6  ใบ

ในช่วงนี้จึงต้องกำจัดวัชพืทชในไร่ข้าวให้แล้วเสร็จ  เพราะจะต้องใส่ปุ๋ย  เพื่อให้ทันต่อระยะเวลาข้าวแตกกอ

     -ระยะแตกกอ  นับจากระยะต้นกล้าเป็นระยะเริ่มแตกกอ  จนถึงเริ่มสร้างช่อดอกอ่อน  ใช้เวลาประมาณ  30  วัน

      ในช่วงระยะนี้  จะต้องป้องกันและกำจัดศัตรูข้าวและโรคข้าว  เพราะจะทำให้เกิดการาชะงักในการแตกกอ  และการเจริญของข้าว

      2.  การเจริญเติบโตทางด้านการสวืบพันธ์ุ  เริ่้มจากข้าว  เริ่มสร้างช่อดอกอ่อน  ผ่านระยะตั้งท้อง  จนถึงโผล่ช่อดอกและผสมเกสร  โดยจะใช้ระยะเวลาประมาณ  30  วัน

      ในระยะนี้จะเป็นการใส่ปุ๋ยระยะที่  2  เพื่อตอบสนองต่อการพัฒนาการของเมล็ด  แต่ถ้าหลังจากระยะนี้ก็ไม่ควรใส่ปุ๋ย  เพราะข้าวจะไม่ตอบสนองต่อผลผลิต

      3.  การพัฒนาของเมล็ด  ได้แก่  ระยะภายหลังการผสมเกสร  ซึ่งรังไข่ที่ได้รับการผสมจะเจริญเติบโต  อาหารที่ได้รับการสังเคราะห์จะถูกสะสมในเมล็ดเป็นลำดับ  ระยะนี้เรียกว่า  ระยะสะสมในเมล็ด  ในระยะแรกจะอยู่ในระยะน้ำนม  จนกระทั่งเมล็ดสุก  เป็นแห้งแข็ง  เป็นระยะสุกแก่และเก็บเกี่ยว  จะใช้เวลาพัฒนาการของเมล็ดทั้งหมดประมาณ  25-30  วัน

เทคนิค  ความสำเร็จ

ปัจจัยที่ก่อให้เกิดความสำเร็จจะต้องประกอบด้วย  4  ดี

1.  พันธ์ุดี

2.  ดินดี

3.  น้ำดี

4.  การดูแลและรักษาดี

ู

ข้อพึงระวัง ->

ในช่วงนี้ต้นข้าวล้มลงได้ง่าย  เมื่อเกิดฝนตกชุก  ทำให้คุณภาพข้าวลดลง  โดยเฉพาะกระบี่  ในช่วงข้าวไร่สุกแก่  ยังมีมรสุมตะวันออก  ฝนจะตกชุกอยู่บ่อยครั้ง