ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การย้อมเส้นใยจากใยธรรมชาติเช่นฝ้าย ใยสับปะรดผสม เป็นอีกวิธีหนึ่งที่นำมาทดแทนเส้นใยไหมประดิษฐ์ ที่ได้สีแตกต่างไปจากเส้นไหมสังเคราะห์ เป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับเส้นใยที่นำไปถักทอและยังเป็นการเพิ่มรายให้ผู้ทำอีกทั้งยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

วัตถุประสงค์ ->

1)     เพื่อเป็นการสร้างอาชีพ-สร้างรายได้ให้กับผู้เรียนรู้

2)     เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ในการย้อมเส้นใย

3)     เพื่อต่อยอดกลุ่มอาชีพเดิมในชุมชนไปสู่นวัตกรรมใหม่ ๆ

 

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.      เส้นใยธรรมชาติ / ไหมประดิษฐ์ (สังเคราะห์)  0.5 กิโลกรัม

2.      สีย้อมผ้าเคมี 1 ซอง

3.      สีธรรมชาติ (ฝาง 0.5 กิโลกรัม ขมิ้น 3 ขีด)

4.      เกลือ 1 ช้อนโต๊ะ/1 กำมือ

5.      น้ำสะอาด

อุปกรณ์ ->

1.      เตาถ่าน / เตาแก๊ส    จำนวน           1        ชุด

2.      หม้อย้อมเบอร์ 40    จำนวน            1        ใบ

3.      ไม้พาย / ไม้ไผ่ลวก ขนาด 60 ซม.      1        อัน

4.      ห่วงคล้องฝ้ายย้อมความยาว 20 นิ้วทำวงกลมเส้นผ่าศูนย์กลาง 10 นิ้ว

 

 

 

 

 

กระบวนการ/ขั้นตอน->

∙ การย้อมสีเคมี

1. นำหม้อใส่น้ำครึ่งหม้อต้มน้ำพอน้ำเริ่มเดือดใส่สีเคมีคนให้เข้ากันเติมเกลือ

2. นำเส้นใยใส่ห่วงลงจุ่มให้ทั่วใช้ไม้กด 30 นาที

3. เมื่อได้สีตามต้องการแล้วนำเส้นใยไปล้างน้ำเปล่าหลาย ๆ น้ำ จนน้ำที่ล้างใส บิดให้แห้งหมาด นำไปตากในที่ร่มลมผ่านจนแห้ง นำมาถักทอได้

ข้อดี    : การย้อมสีเคมีมีราคาถูก ได้สีสด และเส้นใยมีราคาถูกกว่าเส้นใยธรรมชาติ

ข้อเสีย : มีกลิ่นฉุนตอนย้อม บางคนแพ้ และเป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม

∙ การย้อมสีธรรมชาติ

1. นำหม้อใส่น้ำครึ่งหม้อต้มน้ำพอน้ำเริ่มเดือดใส่ฝางและขมิ้นคนให้เข้ากัน เติมเกลือ ปิดไฟทิ้งไว้ 3- 6 ชั่วโมง นำเส้นใยใส่ห่วงลงจุ่มให้ทั่ว

2. เมื่อได้สีตามต้องการแล้วนำเส้นใยไปล้างน้ำเปล่าหลาย ๆ น้ำ จนน้ำที่ล้างใส บิดให้แห้งหมาด นำไปตากในที่ร่มลมผ่านจนแห้ง นำมาถักทอได้

ข้อดี    : การย้อมธรรมชาติเป็นที่ถูกใจตลาดตะวันตก สีย้อมบางชนิดหาง่ายในชุมชน เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ข้อเสีย : สีธรรมชาติบางชนิดหายาก และมีราคาแพง

 

ข้อพึงระวัง ->

1.      ผู้ไม่ชำนาญควรสวมถุงมือยางอย่างหนา

2.      ระวังน้ำร้อนลวก