จักสานกระติ๊บข้าว
โดย : นางประเทือง โพธ์คาร วันที่ : 2017-03-16-13:47:57ที่อยู่ : 164 หมู่ที่ 8 ต.ลาดควาย อ.ศรีเมืองใหม่ จ.อุบลราชธานี
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
กระติบข้าว (หรือก่องข้าวเหนียว) เป็นของใช้ประจำบ้านที่ใช้บรรจุข้าวเหนียว ทุกครัวเรือนในหมู่บ้าน ในอำเภอโพธิ์ไทร จำเป็นต้องมีกระติบข้าว เพราะรับประทานข้าวเหนียว ซึ่งเหตุผลที่ทำให้นิยมใช้ กระติบข้าวบรรจุข้าวเหนียว คือ ทำให้ข้าวเหนียวที่บรรจุไม่เหนียวแฉะไม่ติดมือ, พกพาสะดวก หิ้วไปได้ทุกหนทุกแห่ง และเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งภายในและภายนอกหมู่บ้าน ประกอบกับวัสดุ อุปกรณ์ก็มีในพื้นที่ และยังเป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ให้
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อเป็นอาชีพเสริม สร้างงานสร้างรายได้ให้คนในชุมชน เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้สร้างความสามัคคีในชุมชน
วัตถุดิบ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.ไม้ไผ่ หวาย กก
2.ด้ายไนล่อน
3.ตีนกระติบข้าว (ตีนต้นยอ)
อุปกรณ์ ->
1.ไม้ไผ่ หวาย กก
2.ด้ายไนล่อน
3.ตีนกระติบข้าว (ตีนต้นยอ)
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. นำปล้องไม้ไผ่มาตัดหัวท้าย ตัดเอาข้อออก ผ่าเป็นซีกทำเส้นตอกกว้างประมาณ 2-3 ม.ม.ขูดให้เรียบและบาง
2. นำเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว หนึ่งลูกมี 2 ฝา มาประกอบกัน
3. นำกระติบข้าวที่ได้จากข้อ 2 มาพับครึ่งให้เท่า ๆ กันพอดี เรียกว่า 1 ฝา
4. ขั้นตอนการทำฝาปิด โดยจักเส้นตอกที่มีความกว้าง 1 นิ้ว สานเป็นลายตามะกอก และลายขัด
5. นำฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม มาใส่เข้าที่ปลายทั้งสองข้าง
6. ใช้ด้ายไนล่อน และเข็มเย็บเข้าด้วยกันรอบฝาปิดหัวท้าย
7. นำตีนกระติบข้าวที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับฝาล่าง ที่เป็นตัวกระติบข้าว
8. นำไม้มาเหลาเป็นเส้นตอก กลมยาวเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.ม. ความยาวรอบ บางเท่ากับฝากระติบพันด้วย
ด้ายไนล่อน แล้วเย็บติดฝาขอบบน เพื่อความคงทน และสวยงาม
9. เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วทำหูที่ฝาด้านบน ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้
10. ใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าเป็นสายไว้สะพายไปมาได้สะดวก จะได้กระติบข้าวที่สำเร็จเรียบร้อย สามารถนำมาใช้และจำหน่ายได้
ข้อพึงระวัง ->
-