สานกระติบข้าว
โดย : นายเสรี สาระพันธ์ วันที่ : 2017-06-12-11:58:49ที่อยู่ : 70 ม.8 ต.ท่าโพธิ์ศรี
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
กระติบข้าว(หรือก่องข้าวเหนียว) เป็นของใช้ประจำบ้านที่ใช้บรรจุข้าวเหนียวทุกครัวเรือน ทุกพื้นที่ที่รับประทานข้าวเหนียว โดยเฉพาะในภาคอีสานของไทย ซึ่งชาวอีสานนิยมบริโภคข้าวเหนียว นอกจากจะใส่ข้าวเหนียวเพื่อทำให้ข้าวเหนียวที่บรรจุไม่เหนียวแฉะไม่ติดมือ พกพาสะดวก หิ้วไปได้ทุกหนทุกแห่ง กระติบข้าวยังสมารถเป็นของฝาก และทำเป็นของชำร่วยได้ด้วยเหตุนี้กระติบข้าวจึงเป็นที่ต้องการของตลาด สามรถสร้างรายได้ได้เป็นอย่างดี และยังเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับวัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่นอีกด้วย
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อเป็นการสร้างรายได้ให้มากขึ้น
2.เพื่อเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
3.เพื่อเป็นการสร้างความสามัคคีแก่คนในชุมชน
4.เพื่อเป็นการพัฒนาฝีมืออย่างต่อเนื่อง
5.เพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าแก่วัสดุที่มีในท้องถิ่น
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ไม้ไผ่บ้าน ต้นคล้า กกหรือไหล
2. ก้านตาล
อุปกรณ์ ->
- ด้ายไนล่อน
- เข็มเย็บผ้าขนาดใหญ่
- กรรไกร
- มีดโต้
- เลื่อย
- เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)
- เครื่องขูดตอก
- เครื่องกรอด้าย
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. นำคล้า หรือวัสดุอื่นๆ ตามที่หาได้ มาทำเส้นตอกกว้างประมาณ2-3 ม.ม. ขูดให้เรียบและบาง
2. นำเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว หนึ่งลูกมี 2 ฝา มาประกอบกัน
3. นำกระติบข้าวที่ได้จากข้อ (2.) มาพับครึ่งให้เท่า ๆ กันพอดี เรียกว่า 1 ฝา
4. ขั้นตอนการทำฝาปิด โดยจักเส้นตอกที่มีความกว้าง 1 นิ้ว สานเป็นลาย
5. นำฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม มาใส่เข้าที่ปลายทั้งสองข้าง
6. ใช้ด้ายไนล่อน และเข็มเย็บเข้าด้วยกันรอบฝาปิดหัวท้าย
7. นำก้านตาลที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับฝาล่าง ที่เป็นตัวกระติบข้าว
8. นำกระติบข้าวที่ได้ไปรมควันจากฟางข้าว เพื่อกันแมลงเจาะ และเพื่อความสวยงาม ทนทาน ไม่เกิดราดำ
9. นำเส้นตอก กลมยาวเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.ม. ความยาวรอบ บางเท่ากับฝากระติบพันด้วยด้ายไนล่อน แล้วเย็บติดฝาขอบบน เพื่อความสวยงาม
10. เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วทำหูที่ฝาด้านบน ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้
11. ใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าเป็นสายไว้สะพายไปมาได้สะดวก จะได้กระติบข้าวที่สำเร็จเรียบร้อย สามารถนำมาใช้และจำหน่ายได้
ข้อพึงระวัง ->
การจักตอก ต้องมีขนาดความกว้าง ความยาวให้เท่า ๆ กันทุกเส้น เพื่อจะได้กระติบรูปทรงสวยงาม