จักสานกระติบข้าว
โดย : นายบุญน้อม เพ็ญพิมพ์ วันที่ : 2017-03-27-08:18:11ที่อยู่ : 165 หมู่ที่ 5 ตำบลสว่าง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การสานกระติบข้าว เพื่อบรรจุใช้ใส่ข้าวเหนียวไว้รับประทาน ที่มีอยู่คู่คนไทยพื้นที่ภาคอีสานได้รับการถ่ายทอดภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษ และมีความสนใจในเรื่องการจักสาน ซึ่งมีความสวยงาม และใช้ประโยชน์ได้ดี อีกทั้งยังสามารถจำหน่ายเป็นการสร้างรายได้ให้ครัวเรือนได้อีกด้วย
โครงการส่งเสริมการสร้างสัมมนาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ได้สนับสนุนให้คนในชุมชนที่มีความสามารถ หรือปราชญ์ในหมู่บ้านถ่ายทอดความรู้ให้แก่สมาชิกได้ เป็นการเรียนรู้ร่วมกัน และรวมกลุ่มในหมู่บ้านให้เข้มแข็งได้ดีอีกด้วย
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อเพิ่มรายได้
2.เพื่ออนุรักษ์รักษาภูมิปัญญาพื้นบ้าน
3.เพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาให้ผู้สนใจได้เรียนรู้
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.ไม้ไผ่บ้าน
อุปกรณ์ ->
วัสดุที่ใช้ทำกระติบข้าว
1. ด้ายไนล่อน
2. เข็มเย็บผ้าขนาดใหญ่
3. กรรไกร
4. มีดโต้
5. เลื่อย
6. เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)
7. ก้านตาล
9. เครื่องขูดตอก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
ขั้นตอนการสานกระติบข้าว
1. นำปล้องไม้ไผ่มาตัดหัวท้าย ตัดเอาข้อออก ผ่าเป็นซีกทำเส้นตอกกว้างประมาณ2-3 ม.ม. ขูดให้เรียบและบาง
2. นำเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว หนึ่งลูกมี 2 ฝา มาประกอบกัน
3. นำกระติบข้าวที่ได้จากข้อ (2.) มาพับครึ่งให้เท่า ๆ กันพอดี เรียกว่า 1 ฝา
4. ขั้นตอนการทำฝาปิด โดยจักเส้นตอกที่มีความกว้าง 1 นิ้ว สานเป็นลายตามะกอก และลายขัด
5. นำฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม มาใส่เข้าที่ปลายทั้งสองข้าง
6. ใช้ด้ายไนล่อน และเข็มเย็บเข้าด้วยกันรอบฝาปิดหัวท้าย
7. นำก้านตาลที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับฝาล่าง ที่เป็นตัวกระติบข้าว
8. นำกระติบข้าวที่ได้ไปรมควันจากฟางข้าว เพื่อกันแมลงเจาะ และเพื่อความสวยงาม ทนทาน ไม่เกิดราดำ
9. นำไม้มาเหลาเป็นเส้นตอก กลมยาวเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.ม. ความยาวรอบ บางเท่ากับฝากระติบพันด้วยด้ายไนล่อน แล้วเย็บติดฝาขอบบน เพื่อความสวยงาม
10. เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วทำหูที่ฝาด้านบน ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้
11. ใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าเป็นสายไว้สะพายไปมาได้สะดวก จะได้กระติบข้าวที่สำเร็จเรียบร้อย สามารถนำมาใช้และจำหน่ายได้
ข้อพึงระวัง ->