การทอเสื่่อขิด
โดย : นางลิตร้า ต่อน้อย วันที่ : 2017-03-26-22:29:02ที่อยู่ : 94 บ้านโนนขาวสะอาด หมู่ที่ 2 ตำบลยาง
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
พืชตระกูลกก หรือชาวบ้าน เรียกว่าต้นไหล ซึ่งเป็นพืชที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยจะนำมาทอเสื่อเป็นลายธรรมดา ไว้ใช้ในครัวเรือน หรือฝากญาติ พี่น้อง หรือไปบริจาคให้วัด ปัจจุบันชาวบ้านโนนขาวสะอาด มีการปลูกไว้ใช้เอง ตามบริเวณบ้านหรือตามหัวไร่ปลายนา ซึ่งเป็นพันธ์ุที่มีคุณสมบัติ เหนียวนุ่ม ทนทานไม่ขาดง่าย ลักษณะลำต้นจะเป็นสีเขียว ลำต้นกลม ยาวประมาณ ๑-๒ เมตร จากวัชพืชที่ดูเหมือนจะไม่มีค่าเกิดเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านนำมาถักทอเป็นเสื่อกก จากการทอเสื่อลายธรรมดาชาวบ้านได้พัฒนามาเป็นการทอเสื่อลายขิดโดยประยุกต์มาจากลายผ้าทออีสาน
วัตถุประสงค์ ->
เพื่อสร้างรายได้เสริมให้กับคนในชุมชน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ต้นกก
สีย้อมกก
เส้นด้ายไนลอน
อุปกรณ์ ->
เครื่องทอ (กี่หรือโฮงทอเสื่อ)
ฟืมทอเสื่อ
ไม้สอดเส้นกก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
- นำต้นกกที่มีลำต้นยาวตามความต้องการ ของขนาดเสื่อกกที่จะทอมาผ่าหรือสอย โดยใช้มีดปลายแหลมให้ได้ขนาดต้องการ แล้วขูดเอาเส้นใย หรือไส้ต้นกกออกให้พอประมาณ
- นำเส้นกกที่ได้ตามข้อที่ ๑ มัดเป็นกำพอประมาณ ไปผึ่งแดดประมาณ ๓-๕ วัน ให้เส้นกกแห้งสนิท เพราะถ้าเส้นกกแห้งไม้สนิทจะทำให้เกิดรา
- นำเส้นกกที่ตากแดดแห้งสนิทแล้ว ย้อมสีตามต้องการ
- เส้นกกที่ย้อมสีแล้ว นำไปผึ่งแดด หรือผึ่งลมให้แห้ง
- นำกี่หรือโฮงทอเสื่อใช้ด้ายไนลอนขึงตามขนาดของเสื่อ โดยสอดเข้ารูฟืมที่มีความกว้างขนาด ๑ ซ.ม.
- นำเส้นกกที่ย้อมสีผึ่งแดดแห้งแล้ว เอาไปชุบน้ำพอเส้นกกนุ่ม แล้วนำมาใส่รูไม้สอด เพื่อสอดเข้าไปรูฟืมตามลักษณะคว่ำและหงาย ของลายเสื่อที่ใช้มือเก็บ จนเสร็จเรียบร้อยเป็นผืนเสื่อกกลายขิดตามต้องการ
- นำผืนเสื่อที่ทอเสร็จมาตัด เย็บติดกันเป็นผืน โดยใช้จักรอุตสาหกรรม ก็จะได้ผืนเสื่อกก สมบูรณ์แบบ จะนำไปเป็นของใช้ ของตกแต่ง หรือแปรรูปเป็นของใช้ เช่น เบาะรองนั่ง ที่วางแก้ว ที่รองจานบนโต๊ะอาหาร ทำเป็นกล่องกระดาษทิชชา ทำเป็นกระเป๋าถือ หรือตระกร้าใส่ของ ฯลฯ
ข้อพึงระวัง ->